گانگرن ( قانقاریا )

گانگرن (قانقاری ) | 6 علائم قانقاریا | دلایل گانگرن پیشرفته

گانگرن ( قانقاریا ) ، به مرگ بافت بدن به دلیل عدم جریان خون یا عفونت جدی باکتریایی اشاره دارد. گانگرن معمولاً بر روی اندام ها، از جمله انگشتان پا تأثیر می گذارد، اما می تواند در عضلات و اندام های داخلی نیز رخ دهد. ابتلا به برخی بیماری هایی که بتوانند به رگ های خونی و جریان خون آسیب برسانند مانند دیابت یا شریان های سخت شده (آترواسکلروز) احتمال ابتلا به گانگرن را بیشتر می کند. درمان گانگرن شامل جراحی برای از بین بردن بافت مرده، آنتی بیوتیک ها و  اکسیژن درمانی است. در صورت تشخیص زود هنگام و درمان فوری، این بیماری پیش آگهی بهتری خواهد داشت.

به طور کلی گانگرن ( به یونانی: γάγγραινα) یا قانقاریا (به انگلیسی:Gangrene) از عفونت و عدم گردش خون به علت دیابت و یا سختی در رگ های خونی، قسمتی از ماهیچه ها و یا استخوان ها، که معمولاً استخوان های پا و یا دست ها را درگیر می کند، بوجود می آید. سیاه شدن این قسمت از پا و یا دست منجر به مرگ آن قسمت روبرو شده و به قطعی آن ناحیه منجر خواهد شد.

گانگرن ( قانقاریا )

علائم گانگرن یا قانقاریا بر روی پوست چیست؟

گانگرن بر روی پوست می تواند منجر به بروز برخی علائم شود، از جمله:

  • ترشح ناخوشایند از ناحیه زخم
  • پوست نازک و براق یا پوست بدون مو
  • یک خط روشن بین پوست سالم و آسیب دیده
  • التهاب یا تشکیل تاول های پر از مایعات روی پوست
  • درد شدید و ناگهانی به دنبال آن احساس بی حسی
  • پوستی که در اثر لمس باعث احساس خنکی یا سردی می شود.
  • تغییر رنگ پوست از رنگ کم رنگ تا آبی، بنفش، مشکی، برنز یا قرمز بسته به نوع بیماری

علائم درونی گانگرن یا قانقاریا چیست؟

گانگرن که روی بافت های زیر سطح پوست مانند گانگرن گاز یا گانگرن داخلی تأثیر می گذارد، ممکن است باعث بروز علائم زیر شوند:

  • تب کم
  • احساس ناخوشایندی
  • بافت آسیب دیده متورم و بسیار دردناک

اگر یک عفونت باکتریایی که در بافت گانگلیون ایجاد شده است در سراسر بدن انتشار یابد، شرایطی به نام شوک سپتیک ایجاد می شود. علائم شوک سپتیک عبارتند از:

  • گیجی
  • تنگی نفس
  • فشار خون پایین
  • ضربان قلب سریع

گانگرن یک وضعیت جدی است و نیاز به درمان فوری دارد. اگر درد مداوم و غیر قابل توضیح در هر ناحیه از بدن به همراه یک یا چند علامت و نشانه‌ زیر دارید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید:

همراه یک یا چند علامت و نشانه‌ زیر دارید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید:

  • تب مداوم
  • ترشح ناخوشایند از ناحیه زخم
  • پوستی کمرنگ، سخت، سرد و بی حس
  • درد ناگهانی در محل جراحی یا تروما اخیر
  • تغییرات پوستی از جمله تغییر رنگ، گرما، تورم، تاول یا ضایعات پوستی که از بین نمی رود.

گانگرن ( قانقاریا )

انواع گانگرن یا قانقاریا چیست؟

گانگرن مترقی پیشرفته باکتریایی (گانگرن ملنی)

این نوع نادر گانگرن معمولا بعد از عمل جراحی اتفاق میفتد و یک یا دو هفته بعد از عمل جراحی ضایعات پوستی دردناک ایجاد می کند.

گانگرنFournier

گانگرن Fournier اندام تناسلی را درگیر می کند و در مردان بیشتر دیده می شود اما در زنان هم دیده می شود. گانگرن Fournier معمولا به علت عفونت در ناحیه تناسلی یا مجاری ادراری ایجاد و باعث درد دستگاه تناسلی، حساسیت، قرمزی و التهاب می شود.

گانگرن خشک

گانگرن خشک با پوست خشک و ساییده شده و از رنگ قهوه ای تا آبی مایل به آبی یا سیاه رنگ مشخص می شود. گانگرن خشک ممکن است به آرامی گسترش یابد. این بیماری بیشتر در افرادی که بیماری عروق خونی شریانی دارند، مانند آترواسکلروز یا افرادی که به دیابت مبتلا هستند رخ می دهد

گانگرن داخلی

گانگرن که روی یک یا چند عضو بدن مانند روده، کیسه صفرا یا آپاندیس تأثیر می گذارد، گانگرن داخلی نامیده می شود. این نوع از گانگرن هنگامی رخ می دهد که جریان خون به یک اندام داخلی مسدود باعث تب و درد شدید شود و در صورت عدم درمان می تواند کشنده باشد.

گانگرن مرطوب

در صورت وجود عفونت باکتریایی در بافت آسیب دیده، به آن گانگرن “مرطوب” گفته می شود. تورم، تاول زدن و ظاهر مرطوب از ویژگی های رایج نوع مرطوب است. این نوع گانگرن ممکن است بعد از سوختگی شدید، سرمازدگی یا آسیب دیدگی ایجاد شود. اغلب در مبتلایان به دیابت اتفاق میفتد که انگشت پا یا پای آن ها را آزار می دهد. گانگرن مرطوب باید سریعا درمان شود زیرا به سرعت انتشار می یابد و می تواند کشنده باشد

گانگرن گاز

گانگرن گاز به طور معمول بر روی بافت عضلات عمیق تأثیر می گذارد. در این نوع ممکن است سطح پوست در ابتدا طبیعی به نظر برسد. با پیشرفت شرایط پوست کمرنگ و سپس قرمز خاکستری یا بنفش می شود. ممکن است ظاهر حبابی روی پوست نمایان شود و پوست آسیب دیده هنگام فشار دادن روی آن به دلیل گاز موجود در بافت، صدای ترک خوردگی ایجاد کند. گانگرن گازی بیشتر در اثر عفونت با باکتری کلستریدیوم پرفینوژنز ایجاد می شود. عفونت باکتریایی باعث تولید سموم گاز می شود و بنابراين نام آن گانگرن “گاز” است و باعث مرگ بافت می شود. مانند گانگرن مرطوب، گانگرن گازی می تواند خطرناک باشد.

گانگرن ( قانقاریا )

علت گانگرن یا قانقاریا چیست؟

این شرایط و بیماری ممکن است به دلیل یک یا برخی از دلایل زیر رخ دهد:

  • عفونت:  در برخی شرایطی باکتری ها می تواند با ایجاد عفونت باعث از بین رفتن بافت و گانگرن شوند.
  • ضربه: ضربه های آسیب زا مانند زخم های ناشی از شلیک گلوله یا آسیب دیدگی در تصادفات رانندگی می توانند باعث حمله باکتری ها به بافت های عمیق در بدن و گانگرن شوند.
  • عدم وجود خون: خون برای جلوگیری از عفونت ها، اکسیژن مواد مغذی را برای تغذیه سلول های بدن و اجزای  سیستم ایمنی مانند آنتی بادی ها فراهم می کند. در صورت عدم خون رسانی مناسب، سلول ها نمی توانند زنده بمانند و بافت پوسیده می شود.

عوامل خطر در گانگرن یا قانقاریا چیست؟

چندین عامل، خطر ابتلا به گانگرن را افزایش می دهند، از جمله:

  • سیگار کشیدن: خطر ابتلا به این بیماری در افرادی که سیگار می کشند بیشتر است.
  • بیماری عروق خونی: شریان های سخت و باریک (آترواسکلروز) و لخته شدن خون نیز می توانند جریان خون به ناحیه ای از بدن را مسدود کنند.
  • جراحات شدید یا جراحی: هر صدمه به پوست و بافت زیرین آن به خصوص در افرادی که بیماری زمینه ای دارند، احتمال ابتلا به گانگرن را افزایش می دهد.
  • داروها بویژه داروهای تزریقی: در موارد نادر، برخی از داروهای خاص و داروهای غیرقانونی تزریقی می توانند باعث عفونت باکتری های ایجاد کننده گانگرن شوند.
  • سرکوب سیستم ایمنی:  در مبتلایان به ویروس نقص سیستم ایمنی بدن (HIV) و یا افراد تحت شیمی درمانی یا پرتو درمانی ممکن است بدن آن ها در مقابله با عفونت توانایی لازم را نداشته باشد.
  • دیابت:  در مبتلایان به دیابت، بدن به اندازه کافی هورمون انسولین تولید نمی کند یا در برابر اثرات انسولین مقاوم است. سطح قند خون می تواند به رگ های خونی آسیب برساند و جریان خون را کاهش دهد و یا قطع کند.
  • چاقی:  چاقی اغلب با دیابت و بیماری های قلبی عروقی همراه است، اما فشار وزن اضافی به تنهایی می تواند شریان ها را سخت کند و منجر به کاهش جریان خون و افزایش خطر عفونت و بهبود ضعیف زخم شود.

چه کسانی در معرض ابتلا به خطر گانگرن هستند؟

اگر سابقه برخی شرایط پزشکی ، از جمله:

تصلب شرایین (سخت شدن شریان ها) در پاها یا بازوها

. بیماری رینود

. دیابت

. لخته شدن خون

. آپاندیسیت

. فتق

برخی از وقایع جسمی دیگر می توانند خطر ابتلا به گانگرن را افزایش دهند. اگر:

به دلیل شرایط پزشکی یا معالجه سرطان ، ایمنی بدن کاهش یافته است.

اخیراً جراحی کرده اید.

دچار سرمازدگی شدید یا آسیب دیدگی سر ، نیش حیوان یا سوختگی جدی شده اید.

به یک روش آسیب زا آسیب دیده اید که شامل خرد شدن بافت های بدن است.

تزریق هیدروکلراید پرومتازین که منجر به آسیب بافتی شده است.

سیگار کشیدن ، نوشیدن الکل و استفاده از داروهای داخل وریدی نیز ممکن است خطر ابتلا به گانگرن را به شما اضافه کند.

گانگرن ( قانقاریا )

پیشگیری از گانگرن یا قانقاریا چگونه است؟

برخی راهکارها برای کاهش خطر ابتلا به گانگرن، عبارتند از:

  • از دخانیات استفاده نکنید. استفاده مزمن از محصولات دخانیات می تواند به رگ های خونی بدن آسیب برساند.
  • از ابتلا به عفونت جلوگیری کنید. هرگونه زخم باز را با صابون و آب ملایم بشویید و سعی کنید تا زمان بهبودی زخم ها را تمیز و خشک نگه دارید.
  • مراقب سرمازدگی باشید. پوست یخ زده می تواند منجر به گانگرن شود زیرا سرمازدگی باعث کاهش گردش خون در یک منطقه آسیب دیده می شود.
  • مراقب دیابت خود باشید. اگر مبتلا به دیابت هستید، حتما روزانه دست و پای خودتان را برای بریدگی، زخم و علائم عفونت مانندالتهاب ، تورم یا چرک معاینه و سعی کنید قند خون خود را کنترل کنید.
  • وزن مناسب خود را حفظ کنید. چاقی نه تنها شما را خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد بلکه فشار خون را به شریان های وارد، جریان خون را محدود و شما را در معرض خطر عفونت و کندی بهبود زخم قرار می دهد.

عوارض گانگرن یا قانقاریا چیست؟

گانگرن می تواند منجر به جای زخم شود و یا نیاز به جراحی بازسازی داشته باشد. بعضی اوقات، میزان مرگ و میر بافت به حدی زیاد است که ممکن است پزشک مجبور به قطع عضو شود.

تشخیص گانگرن چگونه است؟

آزمایشاتی که برای کمک به تشخیص گانگرن انجام می شوند، عبارتند از:

  • عمل جراحی: عمل جراحی برای تشخیص میزان انتشار گانگرن در بدن انجام می شود.
  • مایع یا کشت بافت:  کشت مایعات از تاول در پوست ممکن است برای بررسی باکتری Clostridium perfringens انجام بگیرد.
  • آزمایش خون:  شمارش گلبول های سفید خون غیرطبیعی اغلب نشانگر وجود عفونت است. پزشک همچنین ممکن است آزمایش خون را برای تشخیص برخی باکتری ها یا میکروب های دیگر تجویز کند.
  • تست های تصویربرداری: از اسکن اشعه ایکس، توموگرافی کامپیوتری (CT) یا یک تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) می توان برای مشاهده ساختارهای داخلی بدن، مانند اندام های داخلی، رگ های خونی یا استخوان های استفاده کرد و میزان انتشار گانگرن را مشخص می کند.
  • آرتریوگرام: یک آزمایش تصویربرداری است که برای تجسم شریان های بیمار استفاده می شود. در طی این آزمایش، رنگی به جریان خون بیمار تزریق می شود و از آن ها تصاویر اشعه ایکس گرفته می شود. آرتریوگرام می تواند به پزشک کمک کند تا شریان مسدود شده را تشخیص دهد
گانگرن ( قانقاریا )

درمان گانگرن یا قانقاریا چگونه انجام می شود؟

بافتی که در اثر گانگرن آسیب دیده است را نمی توان نجات داد، اما برخی اقدامات یا روند های درمانی برای جلوگیری از پیشرفت گانگرن انجام می گیرند. بسته به شدت بیماری، پزشک می تواند یک یا چند مورد از این گزینه های درمانی را انتخاب کند.

  • عمل جراحی :

پزشک می تواند برای جلوگیری از انتشار بیماری و بهبودی بافت سالم عمل جراحی را انجام دهد. در صورت امکان، پزشک رگ های خونی آسیب دیده یا بیمار را ترمیم می کند تا جریان خون به منطقه آسیب دیده افزایش یابد. بعضی اوقات ممکن است بیش از یک عمل جراحی برای از بین بردن تمام بافت های مرده یا آلوده انجام شود. در صورت نیاز به جراحی ترمیمی، پزشک از پیوند پوست برای ترمیم آسیب های پوستی استفاده می کند. در طول پیوند پوست، پزشک پوست سالم را از قسمت دیگری از بدن جدا و آن را با دقت در ناحیه آسیب دیده پخش می کند.

پوست سالم ممکن است توسط یک پانسمان یا توسط دو بخیه کوچک نگه داشته شود. پیوند پوستی تنها در صورتی انجام می شود که لازم باشد خون کافی به پوست آسیب دیده احیا گردد. در موارد شدید تر، یک قسمت از بدن آسیب دیده، مانند انگشت پا، انگشت یا اندام، ممکن است بیمار نیاز به برداشتن جراحی (قطع عضو) داشته باشد.

  • آنتی بیوتیک ها:

آنتی بیوتیک های داخل وریدی یا خوراکی برای درمان گانگرن عفونی شده استفاده می شوند. علاوه بر آن، پزشک بعد از جراحی هم احتمالا آنتی بیوتیک های خاصی را تجویز می کند تا بیمار نیازی به جراحی های بعدی نداشته نباشد و عفونت برطرف شود. پزشک ممکن است آنتی بیوتیک در هنگام درمان با اکسیژن درمانی تجویز کند.

  • درمان با اکسیژن هایپربار:

علاوه بر آنتی بیوتیک ها و جراحی، ممکن است از  اکسیژن درمانی بیش فعالی نیز برای درمان گانگرن استفاده شود. تحت اکسیژن درمانی فشار زیاد خون قادر به حمل مقادیر بیشتری از اکسیژن است. خون غنی از اکسیژن رشد باکتری ها را کند و به بهبود زخم ها کمک می کند. سایر روش های درمانی گانگرن ممکن است شامل مراقبت های حمایتی، از جمله مایعات، مواد مغذی و داروهای ضد درد برای رفع ناراحتی باشد.

آمادگی برای مراجعه به پزشک

در صورت بروز علائم گانگرن، فورا به پزشک مراجعه کنید.

برای آمادگی بیشتر در هنگام مراجعه به پزشک بهتر است:

  • اطلاعات کلیدی پزشکی و لیست تمام داروها، ویتامین ها یا مکمل هایی که مصرف می کنید را بنویسید.
  • علایمی را که تجربه می کنید، بنویسید. تا حد ممکن جزئیات بیشتری را در مورد علائم و نحوه بدتر شدن یا شیوع آن را یادداشت کنید.
  • هرگونه آسیب دیدگی اخیر به پوست،از جمله بریدگی، نیش حشرات، تزریق، جراحی یا سرمازدگی احتمالی را بنویسید. اگر اخیرا از داروهای تفریحی تزریقی استفاده کرده اید، صددرصد به پزشک اطلاع دهید.

سوالات متداول در مورد گانگرن یا قانقاریا چیست؟

  • به چه درمانی نیاز دارم؟
  • به چه نوع تست هایی نیاز دارم؟
  • بهبودی کامل چقدر طول خواهد کشید؟
  • آیا نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارم؟
  • محتمل ترین علت علایم یا وضعیت من چیست؟
  • آیا من در معرض عوارض طولانی مدت قرار دارم؟

علاوه بر آن پزشک ممکن است سوالات زیادی بپرسد از جمله:

  • علائم شما چیست؟
  • آیا بیماری های دیگری دارید؟
  • منطقه آسیب دیده چقدر درد دارد؟
  • از چه زمانی شروع به تجربه علائم کردید؟
  • آیا اخیرا طولانی مدت در معرض سرما قرار گرفته اید؟
  • چه داروهایی را مصرف می کنید یا اخیراً مصرف کرده اید؟
  • به نظر می رسد علائم شما با گذشت زمان بدتر می شوند؟
  • آیا از داروهای تزریقی از جمله داروهای تفریحی استفاده می کنید؟
  • آیا اخیرا صدماتی مانند بریدگی، زخم، نیش یا عمل جراحی به پوست خود وارد کرده اید؟

گانگرن ( قانقاریا )

تفاوت نکروز و گانگرن یا قانقاریا چیست؟

نکروز نوعی آسیب سلول است که در آن مرگ زودرس سلول رخ می دهد. گانگرن یک وضعیت تهدید کننده زندگی است که هنگام مرگ توده قابل توجهی از بافت سالم زنده بوجود می آید. گانگرن یکی از تظاهرات بالینی نکروز است. نکروز مربوط به سطح سلولی است ، در حالی که گانگرن بافت ها را درگیر می کند.

در واقع نکروز، مرگ زودرس غیر برنامه ریزی شده یک سلول سالم زنده طبیعی ، به دلیل آسیب خارجی یا داخلی است. این مربوط به سطح سلولی است. گانگرن یا قانقاریا در اثر مرگ توده ای از سلول ها یا بافت ها است. گانگرن نتیجه نهایی نکروز است. دیابت و سیگار کشیدن با ایجاد باریک شدن رگهای خونی ، خطر ابتلا به گانگرن را افزایش می دهد.

نکروز معمولاً به پنج نوع اصلی طبقه بندی می شود:

  1. نکروز انعقادی : این در نتیجه کمبود اکسیژن به سلول به عنوان مثال رخ می دهد. ایسکمی سلول معماری سلولی با رسوب ژلهایی مانند مواد درون سلول حفظ می شود. این ژل چیزی نیست جز پروتئین آلبومین با denatured. ارگانهایی که معمولاً در آنها دیده می شود کلیه ها و غدد فوق کلیه است.
  • نکروز مایع کننده:  این با هضم سلولها و در نتیجه تشکیل مایع چسبناک مشخص می شود. التهاب ناشی از باکتری ها یا قارچ ها باعث نکروز شدن جرم مایع می شود که به دلیل وجود سلول های مرده جنگنده ، به صورت زرد خامه ای به نظر می رسد و به عنوان چرک شناخته می شود. مغز از این نوع نکروز رنج می برد زیرا سرشار از چربی ها و آنزیم ها است.
  • نکروز موضعی: این بیشتر در اثر باکتریهای سل ایجاد می شود. بافت نکروتیک به نظر می رسد سفید و شکننده شبیه پنیر کلپ شده است.
  • نکروز چربی: این شامل مرگ بافت چربی به دلیل عملکرد آنزیم هایی مانند لیپازها بر روی سلولهای چربی است. ارگانهایی که معمولاً درگیر آن هستند ، لوزالمعده است و باعث لوزالمعده حاد می شود.
  • نکروز فیبرینوئید: این یک آسیب واسطه ایمنی ناشی از رسوب مجتمع های ایمنی است.

مطالب مرتبط: کلینیک زخم / زخم سوختگی / درمان عفونت زخم / زخم عفونی / مدیریت پوست اطراف زخم

فیستول چیست؟ از 0 تا 100 آن (علل، انواع و علائم) | دنیای زخم

فیستول چیست؟

فیستول( به فرانسوی:Fistule)  یعنی ایجاد حفره یا کانال که بر اثر تخریب نکروز بافت ایجاد شده است را فیستول گویند. به عبارتی دیگر هر نوع ارتباط غیر طبیعی با مجرای ارتباطی بین دو اندام مختلف یا دو بخش جداگانه از بدن مانند مثانه و واژن یا حتی دو رگ که در حالت طبیعی باید از هم جدا باشند، فیستول گفته می شود.

فیستولی که بین دو اندام داخلی از بدن ارتباط برقرار می کند، فیستول داخلی و فیستولی که یک سر آن روی پوست باز شود را فیستول خارجی می نامند. از نمونه های فیستول جراحی می توان به کاتتر سوپراپوبیک، کلستومی و نفروستومی اشاره کرد.

فیستول ها به دلیل اختلالات مادرزادی، تروما یا جراحی ایجاد می شوند. اماعفونت، التهاب یا بیماری هایی مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو نیز می تواند عامل ایجاد آن ها باشد. زمانی که این مشکل درمان نشود، می تواند به بقیه قسمت های بدن آسیب برساند. فیستول در قسمت های مختلف بدن دیده می شود. مانند: چشم، گوش، رحم، گردش خون (عروق ریوی، شریان ها) ، سیستم تنفسی (بین تراشه و مری)، دستگاه گوارش (غدد بزاقی، معده، پانکراس، آنوس و کولون)، بین مفاصل و بین سیستم ادراری و تناسلی.

فیستول

علل شایع فیستول چیست؟

  • بیماری کرون
  • دیورتیکول
  • بدخیمی
  • تروماهای مامایی و تروماهای وارده به رکتوم
  • به دنبال رادیوتراپی
  • سپسیس بعد از جراحی
  • مجراهای درمان نشده یا بسته نشده
  • اجسام خارجی مانند تکه های استخوان یا مش باقی مانده در محل فتق، می تواند باعث نفوذ در دیواره روده شده و فیستول به وجود آورد.

علل شایع به وجود آمدن فیستول را می توان در موراد زیر توضیح داد.

  1. بیماری های التهابی روده مانند کرون

افرادی که بیماری های پوستی مزمن مانند هیدرادنتیس درجه سه (باعث درگیری غدد عرق پوست عمدتا در نواحی چین دار بدن می گردد) دارند امکان رشد و توسعه این مشکل در آن ها بیشتر است.

2.روش های درمانی

مانند جراحی کیسه صفرا باعث به وجود آمدن فیستول می شود یا رادیوتراپی که باعث ایجاد آن بین مثانه و واژن می شود.

3.تروما

ضربه به سر باعث ایجاد فیستول در بین گوش داخلی و میانی می شود. تروما در قسمت های دیگر بدن می تواند باعث ایجاد آن بین ورید و شریان بشود. زایمان انسدادی (زایمان سخت همراه با فشار زیاد بر روی مثانه و روده) می تواند فیستول واژن مثانه یا واژن رکتوم را به وجود آورد.

زمانی که زایمان طولانی شود فشار وارده بر اندام هایی مانند مثانه یا رکتوم باعث قطع خونریزی به آن ها و مردن قسمتی از سلول ها خواهد شد در همین ناحیه سوراخی به وجود خواهد آمد که اندام هایی مانند رکتوم و مثانه را به واژن متصل می کند.

فیستول

انواع فیستول کدامند؟

  1. ساده: وقتی یک ارگان داخلی مستقیما به سطح پوست راه پیدا کرده یا دو ارگان در کنار هم به یکدیگر متصل شده اند.
  2. کمپلکس: ترکیبی از اتصال ارگان های داخلی به همدیگر و به سطح پوست
  3. با خروجی زیاد: بیش از 500 میلی لیتر ترشحات روزانه
  4. با خروجی کم: کمتر از 500 میلی لیتر ترشحات روزانه

نکته: اگر چه فیستول ها به شکل لوله ای هستند اما ممکن است به شکل چند شاخه هم دیده شوند.

علائم فیستول چیست؟

بر اساس محل قرارگیری ای مشکل در بدن، علائم متناسب آن ناحیه در بیمار دیده می شود. از علائم عمومی آن به موارد زیر می توان اشاره کرد:

سپسیس ، تهوع ، استفراغ، درد شکمی ، اسهال، درناژ، تب، لرز، احساس خستگی عمومی

ریسک فاکتورهای ایجاد فیستول

فیستول آنال : بیماری های التهابی روده ، کرون، کولیت اولسراتیو، توبرکلوزیس (سل)، ایدز، سابقه تروما به ناحیه آنال، رادیوتراپی

فیستول رکتوواژینال : ازدواج زود هنگام و زایمان در سن پایین ، عوارض زایمان انسدادی

روش های تشخیص فیستول چیست؟ :

برای فیستول رکتوواژینال: 1) سی تی اسکن  2) MRI   3) گرافی با ماده حاجب  4) مانومتری و سونوگرافی

تشخیص فیستول آنال: 1) آندوسکوپی  2) سونوگرافی  3) سیگموئیدسکوپی

 فیستول را چگونه مدیریت کنیم؟ :

درمان پزشکی اساسا بر اصل حمایت از مکانیسم های فیزیولوژیک و کمک به بهبود خود به خودی می باشد. مداخله جراحی عموما گزینه آخر در روش های درمانی فیستول است. در مدیریت پزشکی این مشکل موارد زیر مدنظر می باشد.

  1. حفظ تعادل مثبت نیتروژن با تغذیه بیمار
  2. حفظ تعادل بیوشیمیایی
  3. مدیریت الکترولیت ها
  4. تعادل مایعات
  5. استراحت روده
  6. تجویز دارویی مانند اکتروتاید که میزان ترشحات را می کاهد و حرکت روده را کم می کند.
  7. حذف به روش جراحی (آخرین گزینه)

 

شرایطی که مانع از بسته شدن خود به خودی فیستول می شود؟

یک یا چند عامل زیر بطور هم زمان می توانند مانع از بسته شدن فیستول بشوند:

  1. انسدادی در انتها یدیستال فیستول که مانع از خروج ترشحات آن می شود.
  2. وجود حفرات بزرگ آبسه
  3. گرانولاسیون و اپیتلیزاسیون مسیر فیستول
  4. وجود بدخیمی در طول آن
  5. وجود جسم خارجی در مسیر فیستول
  6. بافت رادیوتراپی شده
  7. بیماری کرون که با دوز بالای استروئید سرکوب ایمنی شده است.
  8. تخریب مسیر فستول که نیاز به جراحی برای ترمیم داشته باشد.

جدول پاتوفیزیولوژِی فیستول های دستگاه گوارش:

  نام فیستول   مشخصات فیستول   علل احتمالی  
  Salivary Fistula         فیستول غدد بزاقی حفره دهان به سطح پوست   می تواند یکی از عوارض بدخیمی ها بوده یا ناشی از جراحی های گوش و حلق باشد  
  Gastric Fistula     به صورت باز شدن معده به سطح پوست   می تواند ناشی از عوارض جراحی معده باشد یا اثر به جا مانده از گاستروستومی بیمار بعد از خارج کردن لوله باشد.  
  Biliary Fistula   باز شدن کیسه صفرا بر روی سطح پوست   به دلیل انسداد کیسه صفرا، تومور، پانکراتیت یا مشکلات جراحی  
  Pancreatic Fistula   اتصال پانکراس به پوست یا بقیه ارگان ها   به دنبال عللی مانند عوارض پانکراتیت، جراحی پانکراس یا آسیب تیز یا غیر تیز به پانکراس که به مجراهای پانکراس وارد شود.  
  Enterocutaneous Fistula     اتصال روده کوچک به پوست   بدلیل عوارض جراحی، سوراخ شدن آناستوموز، بیماری کرون و به دنبال رادیوتراپی  
  Colocutaneous Fistula   فیستول کولون به پوست   از عوارض جراحی کولون، بیماری کرون و بدخیمی  
  Rectovaginal Fistula   اتصال رکتوم به واژن   به دنبال رادیوتراپی یا بدخیمی  
  Entroenteric Fistula   فیستول روده رقیق به روده رقیق   به دنبال رادیوتراپی یا بیماری کرون  
  Entrocolic Fistula   فیستول روده رقیق به کولون   به دنبال رادیوتراپی یا بیماری کرون، بیماریهای همراه با دیورتیکول  

جدول پاتوفیزیولوژی فیستول های دستگاه ادراری تناسلی :

نام فیستول   مشخصات فیستول علل احتمالی
Vesicovaginal Fistula   اتصال مثانه به واژن به دنبال رادیوتراپی بدخیمی
Rectovesical Fistula   رکتوم به مثانه بیماری دیورتیکول، کرون، بدنبال رادیوتراپی بدخیمی، تروما به لگن  
Vesicocutaneous Fistula     اتصال مثانه به پوست از عوارض جراحی های ادراری تناسلی بدخیمی، تروما به لگن

مکان های شایع فیستول پوستی کدامند؟

  • زخم های در حال بهبودی
  • محل برش های جراحی
  • محل خروج ترشحات زخم یا قرار دادن لوله تغذیه

بافتی که در حال بهبودی می باشد پس از 3 هفته، 30 درصد از استحکام خود را بدست می آورد و این استحکام طی 60 روز به 80 درصد می رسد. بنابراین فستول در محلی که استحکام کمتری دارد مانند محل برش جراحی یا محل عبور لوله های تغذیه به وجود می آیند.

علائم شایع فیستول های پوستی :

محل فیستول گرم، قرمز، دردناک و متورم بوده و ترشحات از آن بیرون می زند. ترشحات آن باید از نظر رنگ ، بو و مواد تشکیل دهنده آن مورد ارزیابی دقیق قرار بگیرد.

علائم اختصاصی برای فیستول سیستم ادراری چیست؟

  1. نشت ادرار از واژن
  2. سوزش و تحریک دستگاه تناسلی خارجی در زنان
  3. عفونت مکرر مجاری ادراری
  4. نشت گاز یا مدفوع به داخل واژن
  5. خروج مایع از واژن

ترشحات فیستول ادراری نمی تواند پوست را هضم کند ولی تغییر PH پوست در اثر تماس با ادرار منجر به پدیده خیس خوردگی و سپس زخم شدن پوست می شود. به هر حال ترشحات کنترل نشده سیستم ادراری به نوعی باعث ناتوانی بیمار و تحت تاثیر قرار دادن زندگی وی می شود. فستول های ادراری باعث تحمیل هزینه های زیاد پانسمان، مراقبت و درمان به بیمار می شود.

در مدیریت فیستول وزیکوواژینال یکی از مهم ترین چالش ها پیشگیری از خیس خوردگی پوست حساس پرینه می باشد.

مدیریت پزشکی فیستول ادراری: 1) خالی کردن مثانه از ادرار که برای رسیدن به این هدف کاتتر ادراری در مثانه تا پایان زمان بهبودی فیستول حفظ خواهد شد.  2) کنترل عفونت با تخلیه آبسه های موجود با کمک روش جراحی   3) انحراف مسیر جریان ادرار با استفاده از نفروستومی تا زمانی که فیستول کاملا بسته شود. که البته عوارضی همچون عفونت ادراری، ماسریشن، زخم، عفونت پوست و ناراحتی بیمار را ممکن است به همراه داشته باشد.

علائم فیستول آنال چیست؟

  • آبسه مکرر مقعدی
  • درد و تورم اطراف آنوس
  • درد به دنبال جابه جایی مدفوع
  • خروج ترشح بدبو یا خونی در اطراف انوس

فیستول های خارجی می توانند بر روی سطح پوست باز شوند و با علائم دیگری همراه هستند این علائم عبارتند از:

درد شکم، انسداد روده دردناک، تب، بالا رفتن تعداد گلبول های سفید خون

فیستول

علائم فیستول های داخلی چیست؟

اسهال، خونریزی از رکتوم ، سپسیس ، اختلال در جذب مواد غذایی و کاهش وزن، دهیدراتاسیون و بدتر شدن بیماری های زمینه ای

روش های درمان فیستول

درمان های غیر تهاجمی:

  • چسب فیبرین : نوعی چسب پزشکی مخصوص برای پر کردن فضای فیستول است. چسب ها معمولا از دو عامل فیبرینی و یک عامل سردکننده (به صورت ناگهانی) تشکیل شده اند. سرچشمه تولید چسب های بافتی انسانی، فیبرینوژن و سرچشمه تولید چسب های بافتی دامی، ترومبین است. در درون خون انسان، ذخایر ارزشمندی وجود دارند که تاکنون 12 فاکتور از آن به عنوان فاکتورهای رشد و حیاتی شناسایی شده اند. در چسب بافتی ساخته شده، 8 تا 12 برابر از 3 فاکتورهای حیات بخش نسبت به پلاسما وجود دارد.
  • پلاگ : تهیه شده از ماتریکس کلاژن که برای پر کردن فستول از آن استفاده می شود.
  • درمان جراحی:

این روش به دو صورت امکان پذیر است. یکی جراحی از طریق باز کردن دیواره شکم و دسترسی به فیستول و دیگری جراحی به صورت لاپاراسکوپی

  • درمان دارویی:

آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت های فیستول استفاده می شود با این حال هنوز هیچ راه حل دارویی برای درمانش وجود ندارد. فیستول یک تهدید جدی برای سلامتی بدن است اما زمانی که درمان به سرعت آغاز شود به خوبی به درمان پاسخ می دهد و بهبودی پیدا می کند.

  • درمان حمایتی:

در فیستول آنال نشستن در آب ولرم، استفاده از مسکن و غذای پرفیبر جزو درمان های حمایتی می باشد.

بررسی فیستول به صورت اجمالی

دانش آناتومی به ما کمک می کند تا نوع فیستول را مشخص کنیم. در زمان بررسی آن ها باید به خصوصیات ترشحات فستول خارجی از نظر مقدار، رنگ، بو، غلظت و PH دقت کرد. گاهی موارد بررسی ترشحات در آزمایشگاه نیاز می باشد.

زمانی که با یک فیستول مزمن و با ترشحات زیاد مواجه هستیم، آنالیز نوع ترشحات و میزان آب و الکترولیت های دفعی در ترشحات آن لازم است تا در صورت لزوم برای بیمار جایگزین شود.

بررسی های رادیولوژیک مانند گرافی ساده یا با ماده حاجب می تواند اطلاعاتی را در مورد نوع فیستول و وسعت آن در اختیار ما قرار دهد. سیستوسکوپی، اندوسکوپی و معاینه واژینال نیز می تواند سایز و محل قرارگیری آن را مشخص کند.

ارزیابی بیمار

ارزیابی بیمار: وجود فیستول می تواند ناتوان کننده باشد و برای بیماری که شدیدا در معرض خطر قرار دارد می تواند تهدید کننده حیات باشد. لذا فیستول به مدیریت جامع پزشکی و پرستاری نیاز دارد. بیمار بایستی از نظر علائم اختلال الکترولیتی، دهیدراتاسیون و سوتغذیه مرتب بررسی شود.

پوست اطراف آن ممکن است در اثر وجود ترشحات دفعی فیستول دچار ماسریشن و زخم شود لذا مراقبت از این پوست اطراف فیستول بسیار مهم و اثربخش می باشد. مایع و الکترولیت خارج شده از فستول تحت تاثیر منشا آن در درون بدن می باشد.

به طور طبیعی دستگاه گوارش شامل معده و روده ها روزانه 7000 میلی لیتر ترشح دارد که این مقدار 50 تا 200 میلی لیتر آن با مدفوع از بدن دفع می شود و بقیه در روده های بزرگ و کوچک بازجذب می شوند. PH ترشحات خروجی از دستگاه گوارش بستگی به منشا ترشح متفاوت است بطوریکه ترشحات معده اسیدی و ترشحات بقیه قسمت های دستگاه گوارش قلیایی است.

مدیریت بیمار و فیستول: 1) آسایش و حمایت بیمار  2) جایگزینی آب و الکترولیت ها  3) مکمل غذایی  4) حفظ تمامیت پوست  5) مهار ترشح و بوی بد  6) پیشگیری از عفونت

فیستول

آسایش و حمایت بیمار در فیستول چگونه است؟:

مهار ترشحات فیستول برای بیمار بسیار اهمیت دارد زیرا خروج ترشحات آن و خیس کردن لباس ها برای بیمار یکی از دغدغه های مهم است. از طرفی این ترشحات تمامیت پوست بیمار را تحت تاثیر قرار داده و تحرک بیمار را محدود می کند. بیمار دارای فستول نیاز به بستری شدن طولانی مدت در بیمارستان دارد و برای بهبودی بیمار نیاز به همکاری تیم پزشکی، پرستاری و روان درمانگر می باشد. بازتوانی بیمار به میزان زیادی به حمایت های تیم درمانی از بیمار بستگی دارد.

جایگزینی آب و الکترولیت :

جایگزینی آب و الکترولیت ها می تواند به صورت خوراکی، تغذیه با NG یا از راه وریدهای مرکزی باشد. ممکن است ترشحات سیستم گوارشی که از فیستول خارج می شود دوباره به دستگاه گوارش بازگردانده شود. در این روش بایستی فرآیند جمع آوری و بازگرداندن ترشحات به بدن کاملا بهداشتی باشد تا از به وجود آمدن عفونت پیشگیری نماید.

مکمل غذایی:

تغذیه خوب روند بهبودی را تسریع می بخشد. تغذیه ناکافی، یکی از مشکلات بیمارانی است که زخم باز همراه با ترشح دارند. دلایل کلی در خصوص تغذیه ناکافی این بیماران عبارتند از:

  1. رژیم غذایی ناکافی به دلیل عدم دسترسی به مواد غذایی مناسب و یا عدم اطلاع از تغذیه مناسب
  2. سوء جذب غذا بدلیل بیماری ها، فیستول یا جراحی بای پس بر روی دستگاه گوارش
  3. افزایش نیاز متابولیکی، بدلیل جراحی، تب یا بیماری ها
  4. افزایش از دست دادن مواد غذایی ناشی از وجود فیستول، زخم باز یا بافت روباز وسیع مانند سوختگی
  5. استفاده طولانی مدت از داروهای سرکوب کننده اشتها، حس چشایی، جذب و متابولیسم

بیمارانی که دارای زخم ترشح دار مزمن یا ترشحات زیاد فیستول هستند در معرض خطر سوء تغذیه قرار دارند. ارزیابی بیمار باید به طور صحیح انجام شود تا نیاز تغذیه ای بیمار تعیین شود. یکی از روش های روتین برای جایگزینی در این بیماران، تغذیه از راه وریدی است خصوصا وقتی که بیمار روش خوراکی را تحمل نمی کند. خوردن و آشامیدن، سیستم گوارشی بیمار را تحریک کرده و میزان ترشحات دفعی توسط فیستول را افزایش می دهد.

مایع درمانی به تنهایی قادر نیست تا کمبود غذایی بیمار را برطرف کند زیرا یک لیتر سرم دکستروز 5 درصد، فقط 200 کیلو کالری انرژی برای بیمار خواهد داشت.

برخی از علائم سوء تغذیه در بیمار فیستولی:

  علائم   نوع کمبود  
  تغییرات مو، موهای عروسکی، نازک و کم پشت، تغییر رنگ موها   نشانه های کمبود پروتئین و کالری در رژیم غذایی بیمار
  بیمار رنگ پریده   نشانه کم خونی
  استوماتیت دهانی، لب های ترک خورده و قرمز   کمبود ویتامین B
  ترک خوردگی لب ها به همراه پوسته خشک و زخم دهانی   نشانه کمبود ریبوفلاوین و نیاسین
  گلوسیتیت یا التهاب زبان، زبان ملتهب و رنگ پریده و تغییر در حس چشایی به دلیل آتروفی جوانه های چشایی     کمبود ویتامین B
  لثه های متورم و خونریزی کننده یا کبود   کمبود ویتامین C
  پوسیدگی دندان یا ازدست دادن دندان   کمبود کلسیم یا استفاده زیاد از مواد غذایی شیرین
  پوست خشک و فلس مانند   کمبود ویتامین A
  پتشی یا کبودی   بیماری های کبدی یا کمبود ویتامین C یا K
  بری بری ممکن است در بیماران با رژیم غذایی خیلی محدود یا افراد الکلی دیده شود.     کمبود ویتامین B1 یا تیامین
  بزرگی تیروئید     کمبود ید
  راشیتیسم یا نرمی استخوان     کمبود کلسیم
  کواشیورکور     کمبود شدید پروتئین

حفظ تمامیت پوستی در فیستول بیمار :

حفظ پوست اطراف فیستول بستگی به نوع آن، میزان ترشحات خروجی فستول و نوع پانسمان مورد استفاده برای کنترل ترشحات دارد. تماس ترشحات با پوست می تواند به سرعت باعث ایجاد ماسریشن و زخم شود به خصوص زمانی که ترشحات حاوی آنزیم های گوارشی باشد. بنابراین هدف اولیه در برخورد با ترشحات فیستول، ممانعت از تماس ترشحات با پوست به یکی از روش های زیر است:

مصرف محصولات دارویی مراقبت از پوست، به وسیله کیسه استومی ، پانسمان جاذب، ساکشن کردن.

انتخاب نوع وسیله برای مهار ترشحات آن به میزان زیادی بستگی به محل قرارگیری فیستول و پوست اطراف آن دارد.

مطالب مرتبط: کلینیک زخم / زخم سوختگی / زخم عفونی / گانگرن ( قانقاریا ) / زخم دیابتی

گرافت پوستی

گرافت پوستی | 4 نوع از انواع گرافت | نحوه انجام عمل پیوند پوست

گرافت پوستی چیست؟

گرافت پوستی یا پیوند پوستی نوعی عمل جراحی در ناحیه ای از پوست که آسیب دیده و قادر به ترمیم نیست، با پوست سالم از قسمتی دیگر از پوست بدن پیوند و جایگزین می شود. پوست سالم معمولاً از یک ناحیه از بدن فرد برداشته شده و به ناحیه آسیب دیده پیوند زده می شود. در برخی از موارد می ‌توان از پوست فرد اهدا کننده که همخوانی ژنی داشته باشند، نیز استفاده نمود. از گرافت پوست برای درمان سوختگی، زخم و همچنین در جراحی های ترمیمی استفاده می شود.

گرافت پوستی

اهداف پیوند پوست(گرافت پوستی):

این پیوند باعث می شود تا عملکرد پوست حفظ شود. همچنین باعث می شود تا پوست بد شکل نشود و جمع نگردد و در اندام فرد تغییر حالت ایجاد نشود. این عمل همچنین باعث می شود تا گوشت اضافی در زخم ایجاد نشود. با این عمل هچنین پوست سریعتر بهبود پیدا می شود. در این عمل خطر عفونت کاهش پیدا می کند.

نحوه انجام عمل پیوند پوست (گرافت پوستی):

این عمل تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. همچنین می توان با بی حسی موضعی این عمل را انجام داد. برای این حالت باید حتما پوست کاملا ضد عفونی شده باشد.

پس از انجام اقدامات لازم سپس با ابزاری مخصوص ضخامتی مورد نیاز از پوست ناحیه دهنده را بر می دارند. اگر مابین پوست ناحیه دهنده و ناحیه گیرنده، تناسبی وجود نداشته باشد. با ابزارهای ویژه ای روی پوست شکاف های موازی ایجاد می کنند و گستره آن را به ۵/۱، ۳، ۶ و ۹ برابر می رسانند.

سپس آن ناحیه را به محل گیرنده که کاملا تمییز شده باشد و آماده پذیرش پیوند باشد منتقل می کنند. سپس آن ناحیه را با استفاده از بخیه و یا چسب مخصوص و یا منگنه ثابت نگه می دارند. این عمل باید در شرایط کاملا استریلیزه انجام شود و دوره نقاهت آن تقریبا طولانی است. همچنین تا مدت ها پس از انجام عمل پیوند بیمار باید دارو مصرف کند تا احتمال رد پیوند را کم کند.

گرافت پوستی

جراحی گرافت پوستی چگونه انجام می شود؟

گرافت پوستی ورقه های بسیار نازک پوست سالم است که از یک قسمت از بدن گرفته شده است و در بخش دیگری قرار می گیرد. گرافت های پوستی برای درمان پوست آسیب دیده توسط سوختگی، عفونت و یا جراحت استفاده می شوند. در زمانی که امکان پذیر باشد، دکتر پوست سالم را از محلی که دیدن آن دشوار است و یا اغلب با لباس پوشانده می شود، می گیرد.

در بسیاری از موارد، برای پیوند پوست تنها از لایه بالای پوست استفاده می شود. این یک گرافت با ضخامت تقسیم شده است. هنگامی که لایه های بیشتری مورد نیاز است، آن را یک گرافت با ضخامت کامل می نامند. نوع گرافت مورد نیاز شما بستگی به میزان آسیب دیدگی شما و مکان زخم دارد.

متخصص برای انجام پیوند یک گرافت با ضخامت تقسیم شده، یک نوار از پوست سالم با یک ابزار ویژه برمی دارد. این پوست معمولا از داخل ران یا باسن می آید. سپس نوار را در ناحیه آسیب دیده قرار می دهد و آن را با بخیه یا استاپلر (منگنه جراحی) متصل می کند. اگر این منطقه بزرگ باشد، متخصص زخم از چند نوار کوچک استفاده می کند. بدن شما می تواند یک لایه جدید پوست در جایی که نوار پوست برداشته شده است، رشد دهد.

در یک گرافت با ضخامت کامل، فقط قطعات کوچک پوست استفاده می شود. این به این دلیل است که پوست رشد نمی کند و لبه ها باید به هم بخیه شوند. پوست برای این نوع گرافت معمولا از پشت گوش یا گردن، بازو، پایین شکم و یا ناحیه کشاله ران گرفته می شود.

اگر گرافت کوچک باشد، متخصص احتمالا به شما یک شات از دارو تزریق کرده تا قبل از جراحی، منطقه را بی حس کند. برای یک گرافت بزرگتر، احتمالا داروی بیهوشی دریافت خواهید کرد تا در حین عمل جراحی بخوابید.

پس از جراحی، ممکن است یک باند روی گرافت داشته باشید. دکتر این باند را بین ۴ تا ۱۰ روز بر می دارد. سوزن یا منگنه ۷ تا ۱۰ روز بعد کشیده می شوند.

برای پیوند کوچک، احتمالا به مدت ۱ تا ۲ ساعت بعد از عمل، به خانه برمی گردید. برای پیوند بزرگ و یا در مناطق دشوار، ممکن است لازم باشد ۵ تا ۱۰ روز در بیمارستان بستری شوید.

آماده سازی برای عمل جراحی گرافت پوستی:

درک درست از جراحی برنامه ریزی شده گرافت پوستی به همراه خطرات، مزایا و سایر گزینه ها:

به درمانگر خود راجع به تمام داروها و مکمل های طبیعی که استفاده می کنید بگویید. برخی از این ها می توانند خطر خونریزی را افزایش دهند یا با داروی بیهوشی تداخل داشته باشند.

اگر از رقیق کننده خون مانند وارفارین (کومادین)، کلوپیدوگرل (پلاویکس) یا آسپرین استفاده می کنید، با درمانگر خود مشورت کنید. اگر نیاز باشد قبل از عمل جراحی این داروها را متوقف کنید، او به شما خواهد گفت. اطمینان حاصل کنید که دقیقا همان چیزی را که دکتر از شما می خواهد انجام دهید را درک می کنید.

پزشک به شما راجع به داروهایی که قبل از عمل جراحی باید مصرف کرده یا از مصرف آن خودداری کنید اطلاع می دهد. ممکن است لازم باشد تا یک هفته یا بیشتر قبل از جراحی مصرف داروهای خاصی را متوقف کنید.

جراحی می تواند استرس زا باشد این اطلاعات به شما در درک آنچه می توانید انتظار داشته باشید کمک خواهد کرد. و این موضوع به شما کمک خواهد کرد که با خیال راحت برای جراحی آماده شوید.

در روز جراحی گرافت پوستی چه اتفاقی می افتد؟

جراحی
  • دستورالعمل دقیق در مورد اینکه چه زمانی از خوردن و نوشیدن خودداری کنید را دنبال کنید. اگر این کار را نکنید جراحی ممکن است لغو شود اگر دکتر شما به شما گفت که داروهایی را در روز جراحی مصرف کنید، آنها را تنها با یک لیوان آب مصرف کنید.
  • قبل از اینکه برای جراحی بروید، دوش بگیرید. از لوسیون، عطر، دئودورانت یا لاک ناخن استفاده نکنید.
  • خودتان منطقه جراحی را اصلاح نکنید.

تمام جواهرات و پیرسینگ ها را در بیاورید. اگر برای چشم خود از لنز استفاده می کنید آن را در بیاورید

انواع گرافت پوستی:

طبقه ‌بندي گرافت‌ها با توجه به دهنده و گيرنده متفاوت بوده و به صورت زير است:

آتوگرافت: گرافت از بدن خود فرد گرفته شود به اين نوع گرافت، آتوگرافت مي‌گوئيم؛

ايزوگرافت:  هرگاه دهنده و گيرنده داراي ژن‌هاي مشابه باشند مثلا در دوقلوها؛

آلوگرافت:  گرافت از يك گونه به همان گونه است مثلا گرافت از بدن يك فرد به فرد ديگر؛

زنوگرافت:  گرافت از يك گونه به گونه ديگر مي‌باشد به عنوان مثال گرافت از گاو به انسان.

انواع گرافت پوستی بر اساس ضخامت و لایه های موجود در گرافت دهنده، طیفی از ضخامت و ویژگی ها را دارند اما انواع رایج تر آن گرافت پوست با ضخامت زیاد و گرافت پوست با ضخامت نسبی هستند.

گرافت پوستی با ضخامت نسبی

این نوع گرافت پوستی فقط شامل اپیدرم پوست و بخش کوچکی از درم است برای اینکه محل دهنده گرافت بتواند ترمیم شود. گرافت پوست با ضخامت نسبی از بخش های سالم بدن مانند بخش خارجی یا داخلی ران پا، شکم، باسن یا کمر برداشته می شود.

گرافت هایی با ضخامت نسبی در گیرنده ای دارای کمترین شرایط ایده آل و عروق خونی احتمال موفقیت بالاتری دارد. اما هرچه ضخامت گرافت کمتر باشد احتمال پس زدن پیوند در حین ترمیم کاهش می یابد.

از گرافت پوستی با ضخامت نسبی می توان همراه با مش برای پوشاندن بخش وسعی از پوست استفاده نمود. ظاهر این نوع گرافت، براق و صاف است اما ترکیب ظاهر مش، تفاوت در رنگ و ضخامت گرافت پوست با ضخامت نسبی را معقول تر از آرایش ناحیه آسیب دیده می سازد.

هرچه گرافت ضخیم تر باشد خصوصیات بیشتری از پوست دهنده به عنوان جای زخم قابل مشاهده خواهد بود. زمانی که بستر زخم برای کاهش ریسک عفونت یا پس زدن پیوند آماده شد و گرافت پوستی در محل خود قرار داده شد، یک پانسمان مناسب باید برای ایجاد فشار یکنواخت روی سطح گرافت پوستی قرار داده شود.

پانسمان از لغزش گرافت و تشکیل هماتوم و سروماس در زیر گرافت جلوگیری می کند. برای مکان هایی که دسترسی و پانسمان آنها مشکل است، پانسمان های مخصوص وجود دارند که از گرافت محافظت کرده و فشار متعادلی را روی گرافت پوستی ایجاد می کنند.

معمولا اولین پانسمان باید 3 الی 7 روز بدون مشکل در موضع باقی بماند. قبل از تعویض پانسمان، باید با نرمال سالین آن را مرطوب کرد تا از برداشته شدن گرافت جلوگیری شود. پس از آن پانسمان باید هفته ای دو بار تعویض شده و هر بار گرافت پوست از نظر عفونت، ترشح، درد و پیشرفت پیوند بررسی شود.

گرافت پوست ضخیم:

گرافت پوستی ضخیم شامل اپیدرم و تمام ضخامت درم است. در این نوع گرافت خصوصیات بافت دهنده حفظ می شود. گرافت پوستی ضخیم باید در سطوح کوچک و روی بستر گیرنده با عروق خونی انجام شود تا پیوند به خوبی انجام بگیرد.

از آن جایی که کل لایه درم ناحیه دهنده برداشته شده و امکان ترمیم آن وجود ندارد، برای کمک به ترمیم زخم مراقبت های اولیه و بخیه کردن انجام می شود. یکی از مزایای گرافت ضخیم این است که، خصوصیات ظاهری آن با پوست معمولی بیمار مطابقت داشته و بنابراین از نظر زیبایی بر گرافت پوست با ضخامت نسبی ارجحیت دارد.

گرافت پوستی

کاربرد گرافت پوستی :

گرافت پوستی در هنگام انواع آسیب هایی که موجب از دست رفتن بخش وسیع یا عمیقی از پوست شوند مانند موارد زیر، مورد استفاده قرار می گیرد:

1) عفونت پوستی

2) سوختگی عمیق

3) زخم های باز و وسیع

4) زخم بستر یا دیگر زخم های مزمن روی پوست که به خوبی ترمیم نمی شوند.

5) سرطان پوست

روند مورد انتظار ترمیم زخم در محل دهنده گرافت:

محل جداکردن گرافت در گرافت های تمام ضخامت باید مانند زخم های جراحی به طور کامل بسته شود و درمان های مورد نیاز برای آن انجام شود. واضح است که هرچه درم بیشتری جدا شود،  زمان  ترمیم زخم بیشتر خواهد بود.  این زمان بین 7 تا 21 روز متغیر است که وابسته  به عوامل مختلفی مانند عمق گرافت، شرایط بیمار و روش درمان انجام شده پس از برداشت گرافت میباشد.

به طور میانگین زخم محل دهنده گرافت پس از 2 هفته درمان میشود اما در بیمارانی که دارای بیماری های زمینه ای، مانند دیابت میباشند، این زمان تا حدود 3 هفته هم ادامه پیدا میکند.

عواملی که بر سرعت ترمیم زخم تاثیرگذار هستند:

سن

بیماری های زمینه ای مانند دیابت، مشکلات قلبی-عروقی، کلیوی

کشیدن سیگار

وضعیت تغذیه بیمار

بازسازی سریع عروق خونی در محل زخم به منظور خونرسانی  مناسب یکی از موارد بسیار مهم در ترمیم زخم است. آزمایش اکسیژن رسانی از طریق پوست TcPO2 میتواند به عنوان یک تست استاندارد برای آگاهی در مورد وضعیت زخم استفاده شود.

در بیمارانی که دچار بیماری های مزمن مانند دیابت هستند، میزان تحرک بیمار یکی از موارد بسیار مهم است که باید به آن توجه شود. در بیماران دیابتی، زخم پا باید هرچه سریع تر درمان شود و یکی از کلیدی ترین مراحل درمان، انجام صحیح آفلودینگ است.

بهترین خاتمه برای یک زخم سوختگی در عمل جراحی گرافت ،استفاده از پوست خود بدن بیمار است که به آن گرافت خودی گفته می شود که ایده ال آن ۳ تا ۴ روز پس از عمل جراحی می باشد.

برداشتن پوست قسمت سالم بدن جهت گرافت پوستی با وسیله ای به نام درماتوم انجام می شود. به طور معمول با درماتوم اپی درم و قسمتی از درم را به اندازه ۸ تا ۱۲ هزارم اینچ بر میدارند.

این پوست برش خورده را می توان به صورت شیت گرافت پوستی دست نخورده یا به صورت مش گرافت استفاده کرد.

در سال های اخیر روش های بسیار پیشرفته تری برای انجام گرافت ابداع شده است. یکی از روش های رایج برای بزرگتر کردن گرافت جدا شده،  مش کردن mesh یا سوراخ سوراخ کردن گرافت است.

این کار باعث میشود تا بتوان با جدا کردن تکه ای کوچک از پوست، یک زخم بسیار وسیع را پوشاند. مشبک کردن گرافت پوستی باعث میشود تا بیمار درد کمتری متحمل شده و زخم محل دهنده گرافت سریع تر درمان شود.

از طرفی، مش کردن گرافت پوستی موجب می شود تا در محل گیرنده، ظاهر زخم نامناسب تر باشد و حتی پس از ترمیم زخم، ظاهر ایده آلی پیدا نکند. این مورد برای بعضی از بیماران بسیار مهم است.

در صورتی که از شیت گرافت یا گرافت یک تکه استفاده شود، ظاهر زخم بسیار مطلوب تر خواهد بود اما ترشحات نمیتوانند از زخم خارج شود و لازم است تا زخم بزرگتری در محل دهنده ایجاد شود. البته در این موارد پزشک میتواند بر روی گرافت یک برش کوچک ایجاد کند تا مایعات زیر زخم از آن خارج شوند و در عین حال زیبایی زخم حفظ شود.

گرافت پوستی

شیت گرافت ها کجا استفاده می شوند:

  • شیت گرافت ها را می توان در قسمت هایی که حساس ترند و عملکرد ان ها برای ما مهم و حیاتی است و جنبه زیبایی نیز دارند استفاده کرد.دست ها،پاها،صورت،گردن و مفاصل جز این قسمت ها هستند.
  • شیت گرافت ها بلافاصله بعد از جدا شدن باید مدیریت شوند و بر محل مورد نظر قرار بگیرند.معمولا شیت گرافت ها با بخیه یا استاپلر(منگنه) چسبانده می شوند.
  • باید محل گرافت شده را به دقت مورد بررسی قرار داد و از تجمع مایع زیر گرافت و بستر زخم جلوگیری به عمل اورد.
  • اگر مایع زیر گرافت جمع شود باعث جدایی بین گرافت و بستر زخم خواهد شد و این عمل منجر به پس زدن پیوند پوست شده و عمل گرافت به شکست منجر میشود.
  • هرگونه تجمع مایع زیر گرافت باید فورا برداشته شود تا چسبندگی گرافت به زخم حفظ شود.
  • این عمل می تواند با کشیدن مایع توسط سرنگ یا سوراخ کردن ان انجام شود و مایع زیر ان تخلیه شود.

اگر بستر زخم اماده گرفت نباشد یا به دلایلی از گرافت مراقبت های لازم به عمل نیاید یا مانند شکل وسط گرافت در محلی باشد که فشار روی ان باشد مانند کف پا، گرافت اصطلاحا Take نمی شود.

معمولا از رنگ گرافت می توان پی برد که گرافت موفقیت امیز بوده است یا خیر. گرافتی که به رنگ های زرد یا مشکی باشد نگرفته است یا پس زده شده است.

  • مش گرافت برای سوختگی های وسیع استفاده میشود و خوبی مش گرافت این است که سطح وسیعی را پوشش می دهد.
  • اگر منطقه گرافت پوستی انتهای دست ها یا پاها یا مفصل باشد برای عملکرد صحیح گرافت باید از اسپلینت استفاده کرد.
  • پس از انجام مش گرافت پانسمان باید جهت جلوگیری از پاره شدن گرافت انجام شود که این پانسمان متشکل از یک لایه غیر چسبنده گاز خیس نرم آغشته به مایع ۵ درصد سولفانامید باشد و این مایع باید هر ۲ تا ۳ ساعت یکبار جهت حفظ اثر بخشی ان اعمال شود.
  • جز نرم پانسمان به خاطر حفظ نزدیکی گرافت و بستر زخم طراحی شده است و به خاطر درمان و به اصلاح چسبیدن گرافت پوستی به موضع مورد نظر ضروری است.
  • گرافت پوستی در صورتی موفقیت آمیز است که خون کافی به بستر زخم برسد که این کار از طریق حلقه های مویرگی انجام میشود ودرضمن باید چسبندگی نزدیکی بین گرافت و بستر زخم مهیا باشد.
  • پانسمان اولیه پس از گرافت معمولا بین ۵ تا ۷ روز باقی می ماند و زمانی که پانسمان برداشته میشود میتوان گرافت را مورد بررسی قرار داد.
  • تعویض پانسمان معمولا از نوع غیر چسبنده برای حفظ رطوبت محل زخم استفاده میشود.
دنور چیست؟

محل دنور به قسمتی از بدن گفته می شود که از ان ناحیه پوست برداشته میشود.این قسمت ها عموما ناحیه ران ها یا شکم یا پهلوها را شامل میشود.

مراقبت از محل دنور چگونه است؟

در انجام عمل گرافت محلی را که ما پوست برمیداریم را به عنوان دنور سایت میشناسیم و ان قسمت را به عنوان زخم نیم ضخامت سطحی در نظر میگیریم و برای درمان ان از گاز وازلینه یا آلژینات(جلبک دریایی) استفاده میکنیم.

گرافت پوستی را در چه کسانی نباید انجام شود:

گرافت در افراد زیر نباید حتی الامکان استفاده شود:

  • دیابتی ها
  • ضایعات نخاعی و معلولان
  • کسانی که مشکلات قلبی و خونرسانی دارند
  • سالمندان
  • کسانی که گرفتگی عروق و مشکل خونرسانی به اندام ها دارند.

آیا حتما باید عمل گرافت پوستی انجام شود:

انجام عمل گرافت پوستی حتما باید موقعی انجام شود که اولا زخم عمیق و درجه سه باشد یا محل سوختگی در مفاصل مهم و حیاتی بدن باشد.

در غیر این صورت گرافت در زخم های درجه دوسطحی و عمقی نیاز نمی باشد.

یادمان نرود اگر هزار و یک راه برای درمان سوختگی وجود داشته باشد هزار و یکم ان عمل جراحی و گرافت می باشد.

گرافت پوستی

مزایا و معایب گرافت پوستی چیست؟

اینکه پیوند پوست عملی بسیار خوب است و کسانی که زخم در مفاصل و زخم های درجه سهو چهار دارند بسیار عالی است.

اما معایب بسیاری نیز دارد :

  • زخم شدن یک قسمت دیگر از بدن
  • ماندن جای محلی که پوست برداشته می شود تا اخر عمر
  • درد بسیار شدید و وحشتناک در هنگام تعویض پانسمان
  • امکان پس زدن پیوند و شکست خوردن کل عمل
  • بیشتر شدن زمان بستری در بیمارستان
  • هزینه بر شدن درمان

خطرات ناشی از جراحی پیوند پوست شامل:

  • خونریزی
  • عفونت

خونریزی،   عفونت،   آسیب   های   عصبی،   پس   زدن   پیوند   ازعوارض  پیوند  است  و  فرد  باید  تا  ماهها  از  پوست خود  محافظت کامل را عمل آورد.

موفقیت  پیوند  هنگامی  است  که  خون  رسانی  و  شرایط  ایجاد جریان  خون  از  منطقه  گیرنده  برای  پوست  پیوندی  فراهم  شود که برای این منظور از دو روش باز و بسته استفاده می شود .

در  نوع  باز،  روی  محل  پیوند  شده  با  گاز  مرطوب  پوشانده نگه داشته می شود و هر 2تا 3ساعت یکبار تعویض می شود ومرتباً  مرطوب  نگه  داشته  می  شود  .48تا  72ساعت  اول  باید پیوند بی حرکت باشد و این روش کمک می کند که پیشرفت خونرسانی  پوست  ،زیر  نظر  باشد  و  اگر  در  زیر  پیوند،خون  یا ترشح جمع شود بتوان آن را تخلیه کرد و پیوند را به جای اول خود بر گرداند .

در روش بسته، ناحیه عمل شده بی حرکت می شود و در افراد مسن  و  بچه  ها  که  به  خوبی  همکاری  ندارند  استفاده  می  شود. یک    بانداژ  فشاری  با  فشار  مختصر  روی  پیوند  انجام  می  شود  تا امکان جمع شدن ترشحات در زیر پیوند به حداقل برسد.

اولین تعویض  پانسمان  5- 3روز  بعد  از  عمل  انجام  می  شود  .محل پیوند اگر ترشح یا بوی بد  داشت تعویض پانسمان زودتر انجام می  شود. اگر  پیوند از  محل خود  جداست  با  گاز  مرطوب  شده به  وسیله  سرم  نمکی  آن  را  مرطوب  نگه  می  داریم  تا  مجدداً پزشک آن را در محل خود قرار دهد در  طی 5-3 روز اول جا به جا کردن بیمار باید با احتیاط انجام شود . تا حد امکان عضو پذیرنده باید بالا تر قرار داده شود تا از فشار  روی  ناحیه،  جلوگیری  شود.

مطالب مرتبط: کلینیک زخم / زخم سوختگی / درمان عفونت زخم / زخم عفونی / فیستول

تشک مواج | 9 تا از انواع تشک های مواج | تشک مواج ضد زخم بستر

تشک مواج یک تشک طبی و درمانی است که برای بیمارانی که مجبورند دائماً در بستر بخوابند، طراحی شده است. این تشک توانمندی توازن یکنواخت وزن بدن بیمار را می تواند حفظ کند. در جاهایی از تشک که فشار بیشتر بدن به تشک وارد می شود، مقاومت و اصطکاک تشک در آن ناحیه کم می شود و در نتیجه از ایجاد زخم بستر جلوگیری می گردد.

اخیراً در تشک های مواج جدید سیستم کمپرسور هوایی هوشمند طراحی شده است که از طریق هوا، فشار سلول های داخل تشک بر اساس فشار قسمت های بدن بیمار به صورت خودکار تنظیم می شود. تشک مواج طوری طراحی شده است که میزان مناطق فشار بدن بیمار را تشخیص می دهد و وزن را تقسیم نموده و از قسمت های پر فشار بر تشک کاسته می شود.

در خیلی از بیماری ها،امروزه متاسفانه به زمین گیر شدن فرد منجر می شود، به طوری که حتی تا چند سال شاید فرد نتواند از جایش تکان بخورد و تا زمان بهبودی نمی تواند تحرک شدیدی داشته باشد. بی تحرک بودن به تنهایی پر از ضرر است که باعث عوارض و بیماری های ثانویه می شود.

از تشک مواج برای پیشگیری و درمان زخم بستر استفاده می شود. تشک مواج، تشک بیمار یا تشک زخم بستر، به تشک هایی گفته میشود که جهت آرامش و آسایش بیمار و همچنین جلوگیری از ایجاد زخم بستر در بدن بیمار استفاده می شود.

جنس تشک های مواج از PVC بوده و دارای اجزای مختلفی می باشند. این اجزا شامل خود تشک مواج و همچنین یک عدد موتور کمپرس هوا برای باد کردن و پر نگه داشتن تشک است. تشک و پمپ آن دارای قدرت و توانایی های متفاوت در مدل های مختلف است. تشک مواج را بیشتر برای بیمارانی استفاده می کنند که توانایی حرکت کمی هستند که میتواند به دلیل کهولت سن، نوع بیماری و آسیب و یا حتی در کما بودن و یا بیهوش بودن بیمار مرتبط باشد و به سن و اندازه بیمار ربطی ندارد. 

تشک مواج

خصوصیات تشک مواج چیست؟

تشک مواج با انتقال فشار بدن و وزن بیمار بر روی تشک و جلوگیری از ثابت ماندن فشار وزن بیمار بر روی یک نقطه، به ایجاد جریان خون مناسب در بدن کمک کرده و از زخم شدن بدن و به اصطلاح ایجاد زخم بستر جلوگیری می کند. تشک مواج از ردیف های سلولی هوا تشکیل شده است که توسط پمپ باد می شود.

بدن افرادی که به هر دلیل توانایی خارج شدن از رختخواب را ندارند و یا مجبور به نشستن طولانی مدت بر روی ویلچر هستند، به طور دائم تحت تماس و فشار با سطح زیرین قرار دارد. فقدان تحرک باعث جلوگیری از گردش خون می شود. در نتیجه ذخیره خون در آن قسمت از بدن به میزان قابل توجهی کاهش یافته و بافت آن قسمت از بدن، در دراز مدت از بین می روند.

خوشبختانه امروزه در زمینه درمان پیشرفت های قابل توجهی انجام شده و تشک های مواج، برای این افراد می تواند بسیار مفید واقع شود. تشک های مواج برای درمان زخم بستر و یا جلوگیری از ایجاد زخم بستر کاربرد فراوان دارند. تشک های مواج برای افرادی که به هر دلیلی نیاز است در مدت زمان  طولانی در رختخواب استراحت کنند بسیار مفید بوده و از ایجاد زخم بستر جلوگیری می کند.

همچنین این تشک ها برای افراد مبتلا به زخم بستر نیز در روند بهبودی زخم کمک کننده است. زخم بستر بیشتر در افرادی که به دلایلی مثل کما و یا نقاهت های طولانی مدت بعد از جراحی، نیاز به بستری شدن در مدت طولانی دارند دیده شده است.

بهترین و موثرین راه برای جلوگیری از ایجاد زخم بستر، استفاده از تشک های مواج متناسب با نیاز فرد می باشد. تشک مواج، از 5 سلول هوا تشکیل شده و به طور متناوب جریان هوا را کم و زیاد می کند. استفاده از این تشک بسیار راحت است، افراد می توانند به سرعت سیستم تشک را برپا کرده و فشار مناسب را نیز متناسب با راحتی بیمار، تنظیم کنند. تشک مواج با بالاترین میزان کیفیت تولید شده و راهنمای استفاده در اختیار مشتریان قرار می گیرد.

بهترین گزینه برای بیماران دائمی در بستر چه تشکی است؟

بهترین گزینه برای بیماران در بستر که تحرک ندارند، تشک مواج سلولی است. این محصول با انتقال و پر خالی کردن باد درون سلول ها به صورت متناوب، باعث می شود که ماساژ به کمر و باسن فرد داده شود و در کنار آن بدن روی لایه ای متحرک باشد تا حس حرکت در بین سلول ها و پوست ایجاده شده و از زخم بستر جلوگیری کند.

همچنین اگر بیمار شما تا الان مبتلا به زخم بستر شده است، مشکلی وجود ندارد چراکه این تشک های مواج میتوانند به درمان نیز کمک کنند و حتی زخم بستر های شدید را نیز از بین ببرند. یک پمپ ایر داکتر در نظر گرفته شده است که انتقال باد درون سلول ها را به خوبی انجام دهد و جدا از بحث درمانی، ماساژ خوبی نیز به بدن می دهد.

تشک مواج ، به شخص کمک می­‌کند که به طور اتوماتیک، فشار را از یک قسمت لگن کم کند و به قسمت دیگر انتقال دهد و با خیال راحت استراحت کند. این تشک‌ها، فقط برای پیشگیری نیستند و برای درمان بیماری زخم بستر نیز به کار می‌روند. به طوری که بعد از چند هفته استفاده از تشک، زخم کوچک‌تر می­‌شود، مایعات از آن خارج شده و بافت صورتی رنگ، کم‌کم آشکار می‌­شود.

برای خرید تشک مواج، باید شدت و سطح زخم بستر و میزان تحرک بیمار در نظر گرفته شود. بعضی از بیماران می­‌توانند اندکی جابه­‌جا شوند ولی گاهی اوقات بیمار حتی برای کوچک ‌ترین حرکت نیاز به کمک دارد. طول مدت بستری نیز اهمیت زیادی دارد.

این زمان می‌تواند از چند ماه تا چند سال و یا حتی تا آخر عمر باشد. آخرین فاکتور، وزن بیمار می­‌باشد. هر چه وزن بیمار بیشتر باشد احتمال بروز زخم بستر و عوارض مربوطه بیشتر است. بدیهی است که هر چه سطح موارد ذکر شده بالاتر باشد، بیمار به تشک مواج پیشرفته­‌تر و مجهزتری نیاز دارد که بتواند به خوبی از او محافظت کند.

زخم بستر، به قسمتی از بدن گفته می­‌شود که دچار آسیب پوست و بافتی شده است.  در واقع، فشار بر این قسمت­‌ها، مانع رسیدن خون به بافت آنها می­‌شود. زمانی که تغییر حالت اتفاق نمی‌افتد، ذخیره خون در بافتِ اشاره شده، پایین می­‌آید و باعث ایجاد یک زخم می‌­شود.

تشک مواج

انواع زخم بستر بسته به ترتیب شدت عبارتند از:

زخم درجه یک: در این حالت، فرد تنها احساس فشار بیشتر در ناحیه زخم حس می­‌کند و یک مقدار دچار التهاب است. در واقع این مرحله، شروع زخم بستر می‌­باشد.

 زخم درجه دو: در این حالت، یک زخم کوچک همراه با مقدار کمی التهاب و قرمزی به چشم می­‌خورد.

 زخم درجه سه: این نوع زخم به سطح عضلات می­‌رسد و باعث ایجاد سلول ‌های مرده همراه با عفونت می­‌شود.

 زخم درجه چهار: این نوع زخم بسیار عمیق است و علاوه بر عضلات، به استخوان نیز نفوذ می­‌کند.

تشکیل این زخم‌­ها، معمولاً در قسمت­‌های استخوانی بدن مانند پاها، قوزک پاها، پایه ستون فقرات، تیغه‌­‌های شانه، پشت و دو طرف زانو و پشت سر صورت می‌­گیرد. در این قسمت‌­ها بین پوست و بافت استخوانی عضله‌ای وجود ندارد و به علت انسداد خون‌رسانی، این نواحی دچار ضایعه پوستی می‌­شود. در صورتی که زخم بستر­ها درمان نشوند، تشدید می‌­شوند و می‌­توانند عفونت کنند و حتی زندگی بیمار را به مخاطره بیاندازند.

افرادی که به مدت طولانی در حالت نشسته یا خوابیده قرار بگیرند، دچار این نارسایی می‌­شوند.

تشک مواج

انواع تشک مواج

ویژگی اصلی و مشترک تشک های مواج افزایش جریان خون در بدن فرد است. امروزه با اضافه کردن خصوصیات دیگری همچون گرمایش و سرمایش به این تشک ها، تنوع کارایی تشک مواج افزایش پیدا کرده است. برای انتخاب تشک خود باید میزان زخم بستر مورد بررسی قرار بگیرد. در صورتی که زخم بستر درجه 1 باشد، پوست تنها دچار تغییر رنگ  شده و بیشتر به رنگ قرمز یا ارغوانی متمایل است. در این مرحله پوست شکننده نشده و می توان با کم کردن فشار در آن ناحیه از ایجاد زخم بستر جلوگیری کرد. در صورتی که زخم بستر درجه 2 باشد، پوست تحریک شده و ملتهب به نظر می آید. زمانی که زخم گسترش می یابد و ظاهری دهانه  ای دارد می توان آن را در درجه 3 از زخم بستر قرار داد. در مرحله 4 از زخم بستر عضلات، تاندون ها، مفاصل و استخوان ها دچار آسیب شده اند و احتمال عفونت بالا می باشد. در نتیجه زخم عمیق و درمان آن به مراتب زمان بر و مشکل تر است.

مناسب ترین تشک مواج را باید با توجه به مواردی همچون نوع زخم، میزان زخم، محل زخم و وزن بیمار انتخاب کرد. در ادامه با انواع تشک های مواج آشنا خواهید شد. قبل از انتخاب تشک مواج باید به این مورد توجه داشته باشید که قدرت تحمل تشک کمتر از وزن بیمار باشد، زیرا در غیر این صورت به سلول های بادی تشک فشار وارد شده و می تواند خرابی تشک را نتیجه دهد. تشک مواج را نباید به هیچ عنوان در مجاورت مواد اشتعال زا و یا حرارت زیاد قرار دهید. در ذیل به انواع تشک مواج اشاره خواهیم نمود:

. تشک مواج لگن دار

قسمت مرکزی این نوع تشک مواج، دارای یک بخش کوچک دریچه مانند است که در زمان نیاز می توان تشک مواج را از روی آن برداشته لگن مخصوص توالت را داخل حفره قرار داد. 

. تشک مواج گرمایی

در برخی بیماری ها که گردش خون در بدن کاهش یافته مانند نوروپاتی و همچنین کلیه بیماران بستری یا بی تحرک، افزایش حرارت به تداوم و تسریع گردش خون در تمام نقاط بدن خصوصا نواحی انتهایی کمک نموده و از تشکیل زخم بستر، زخم پا، زخم شریانی و زخم وریدی جلوگیری می کند. این تشک ها قابلیت تنظیم دما را نیز دارند.

. تشک مواج ویلچر

افرادی که دچار نقص حرکتی هستند ساعات زیادی از روز را به خوابیده و نشسته می گذرانند. بنابراین علاوه بر تجهیز تخت و تشک بیمار، ویلچر نیز باید برای ساعات طولانی نشستن و اعمال فشار وزن بر پوست باسن بهینه گردد. بهترین راهکار استفاده از تشک مواج مخصوص ویلچر است که با سایز انواع ویلچر تطابق دارد.

. تشک مواج صندلی

امروزه بیشتر مشاغل شامل نشستن طولانی مدت بر روی صندلی هستند. به همین دلیل خستگی و آسیب های لگن و کمر در افراد رو به افزایش است. استفاده از این تشک ها خصوصا برای سالمندان که تراکم و مقاومت بافت های نرم آن ها کاهش یافته بسیار مناسب است و از آسیب های عضلانی و استخوانی پیشگیری می کند.

. تشک مواج با سیستم  آب

تشک مواج آبی با حرکت آب درون محفظه های خود عملکرد ماساژ را برای بدن انجام می دهد. برخی تشک های آبی قابلیت تنظیم دما و گرم و سرد شدن را نیز دارند.

. تشک مواج تخم مرغی

تشک مواج تخم مرغی، پرمصرف ترین و البته ارزان ترین تشک مواج است. به تشک مواج تخم مرغی معروف است چرا که ظاهر آن مشابه شانه تخم مرغ است. این تشک مواج برای بیماران با حداکثر وزن 70 کیلوگرم و مورد استفاده حداکثر یک سال می باشد. جنس این تشک از پی وی سی (PVC) بوده و اغلب با طول 280، عرض 90 و پهنای 6.5 سانتی متر است.

. تشک مواج سلولی

تشک مواج سلولی یا لوله ای برای بیماران سنگین وزن تا 120 کیلوگرم مناسب است که تا 2 سال قابل استفاده می باشد. این تشک ها مانند لوله هایی در کنار یکدیگر چیده شده اند و اغلب ترکیبی از جسن نایلون و پی وی سی بوده و طول آن 190، عرض 85 و پهنا آن 11 سانتی متر است.

. تشک مواج زنبوری

تشک مواج زنبوری جهت جلوگیری از بروز دردهای ناشی از فشارهای مزمن بستری و همچنین پیشگیری از ایجاد زخم بستر و درمان های خانگی در طولانی مدت کاربرد دارد. تشک مواج زنبوری از جنس پی وی سی و با ارتفاع 7 سانتی متر می باشد که متشکل از ۱۳۰ سلول هوا است. این تشک مواج راحت و قابل تنظیم با تخت توسط پارچه اضافی تعبیه شده در قسمت بالایی و انتهایی تشک است.

. تشک مواج Alerta Emerald

این تشک از ۵ سلول هوا تشکیل شده و تشکی است که به طور متناوب، جریان هوا را کم و زیاد می کند. این تشک، در درمان و پیشگیری از بروز زخم بستر در افراد بستری در بیمارستان و یا افرادی که تحرک کمی دارند، بسیار موثر عمل می کند. استفاده راحت و عملکرد آسان این تشک، به گونه ای است که افراد می توانند به سرعت سیستم تشک را بر پا کرده و فشار را متناسب با راحتی بیمار تنظیم کنند. ویژگی های گسترده و منحصر به فرد این تشک باعث شده تا Alerta Emerlad، تشکی مقرون به صرفه و چند کاره باشد، مطابق با بهترین کیفیت تولید می شود، و راهنمای استفاده در اختیار مشتریان قرار می گیرد. این تشک با استفاده از تکنولوژی پیشرفته SensaCare Truflo، حسگر هوا و یک تنظیم کننده، فشار هوای ثابت و یکنواختی را ایجاد می کند، محیط بسیار خوبی را برای یک خواب خوب فراهم می کند و هم چنین جریان خون را نیز ثابت نگه می دارد.

تشک مواج

مزایای تشک مواج

مزایای این تشک عبارتند از:

  • سلول های آغشته به TPU نیلون
  • سلول های قابل تعویض
  • سلول های جریان هوای پنهانی
  • سلول های ریز سوراخ دار
  • سلول های علامت دار
  • آزاد شدن CPR
  • متشکل از زیپ ۳۶۰ درجه
  • کیسه مخزن زیپ دار
  • کاور ارتجاعی
  • مقاوم به آب، کاور نفوذ ناپذیر نسبت به بخار
  • ضد میکروب، کاور قابل شست و شو
  • قابلیت حمل و جابجایی
  • امکان بررسی بالینی میزان فشار

به چه دلایل از تشک مواج استفاده می کنیم؟

افراد زیادی به دلایل مبتلا بودن به بعضی از بیماری ها و داشتن شرایط خاص باید از تشک بیمار استفاده کنند. بیشترین کاربرد آن، جلوگیری از زخم بستر است. برای مثال افرادی که به فلج مغزی دچار شده اند بهتر است از تشک مواج استفاده کنند چون که به طور دائم بر روی یک سطحی دراز کشیده اند و فقط به روی یک قسمت از بدن آن ها فشار وارد می آید.

بنابراین سطحی که روی آن دراز می کشند، باید از جنسی خاص تشکیل شده باشد و به گردش خون کمک کند تا از ایجاد زخم در نواحی پر فشار مانند: پا، پشنه پا، کمر و شانه ها جلوگیری کند. اکثر تشک های مواج قابل تنظیم هستند و تعادل خوبی را برای بیمار فراهم می آورد.

دسته ای دیگر از افراد که درد در ناحیه کمر و مفاصل دارند باید از تشک مواج استفاده کنند چون که فشار را در بدن بیمار توزیع و ازایجاد فشار زیاد بر روی یک ناحیه از بدن جلوگیری می کند. همچنین در افرادی که مبتلا به انواع بیماری های تنفسی مانند آسم، نارسایی قلبی، ریفلاکس اسید معده به مری و بیماری های ریوی هستند، تشک بیمار توصیه می شود.

این دسته از افراد نیاز دارند روی سطحی قرار بگیرند که دم و بازدم راحتی داشته باشند وگرنه در زمان شب و استراحت دچار مشکل تنفسی می شوند. تنظیم ارتفاع سر در این گونه از افراد بسیار مهم می باشد و ویژگی قابل تنظیم بودن تشک بیمار باعث می شود که راه تنفسی این دسته از افراد در بهترین حالت ممکن قرار بگیرد.

تشک های مواج منحصرا مورد استفاده بیماران با شرایط خاص است اما در اینجا استثنایی وجود دارد. زنان باردار به واسطه شرایطی که دارند ممکن است در این دوران مبتلا به دیسک کمر شوند و یا ورزشکاران به دلیل آسیب های ورزشی بهتر است از این گونه تشک ها استفاده کنند.

مناسب برای افرادی که مبتلا به دیسک کمر هستند و باید روی سطحی قرار بگیرند که انعطاف پذیر باشد و قسمت کمر آنان به خوبی روی تشک مواج قرار بگیرد. قرار گرفتن بر روی تشک های معمولی و فومی باعث ایجاد فرو رفتگی در تشک می شود و برای این گونه افراد مفید نیست.

چگونه انعطاف پذیری تشک ها را بسنجیم؟ با فشار دست در تشک می توان میزان انعطاف پذیری (نرمی و سفتی) تشک را سنجید. فرورفتگی در آن ارتجاعی و غیر ارتجاعی بودن آن را نشان می دهد.

تشک مواج

آیا سفتی و نرمی تشک در طبی بودن آن تاثیری دارد؟

از نظر علم پزشکی تشک خیلی سفت یا خیلی نرم برای انواع بیماران توصیه نمی شود. سفتی و نرمی تشک بیمار بستگی به نوع بیماری او دارد. اصولا افرادی که از درد در ناحیه کمر و گردن رنج می برند، برای آن ها تشک های نیمه سفت توصیه می شود.

اما دسته ای دیگر از بیماران که مبتلا به بیماری های دیابتی و اختلال عروقی هستند از تشک های نرم باید استفاده کنند. تشکی مناسب می باشد که تمامی نقاط بدن را تحت پوشش و حمایت خود قرار دهد. پرستاران نیز برای راحتی و تحرک بیمار از تشک مواج استفاده می کنند چون با قرار گرفتن بیمار در این گونه سطوح به راحتی می توانند بیمار را تکان دهند وفشار را بر روی نقاط بکاهند.

زخم بستر ایجاد شده بر روی پوست قابل پیشگیری است. باید بیمار از رژیم غذایی مناسب داشته باشد و بوسیله پرستار روزی 2 الی 3 مرتبه تکان داده شود تا زخمی که روی پوست او ایجاد شده از بهبود پیدا کند اما این روند در صورتی سرعت بخشیده می شود که شخص بیمار از تشک مواج استفاده کند. در نتیجه یکی از موارد مهمی که باید به آن توجه زیادی شود، خواباندن بیمار روی تشک مواج است.

دیگر مزایای تشک مواج

  • سلول های آغشته به TPU نیلون
  • سلول های قابل تعویض
  • سلول های جریان هوای پنهانی
  • سلول های ریز سوراخ دار
  • سلول های علامت دار
  • آزاد شدن CPR
  • متشکل از زیپ 360 درجه
  • تسمه های محکم
  • کیسه مخزن زیپ دار
  • کاور PU ارتجاعی
  • مقاوم به آب، کاور نفودپذیر نسبت به بخار
  • ضد میکروب
  • دارای کاور قابل شست و شو
  • قابلیت حمل و جابجایی
  • امکان بررسی بالینی میزان فشار
  • کاهش درد های عضلانی
  • کاهش دفعات لازم برای جابجا کردن بیمار

چگونه از تشک مواج استفاده کنیم؟

استفاده از این محصولات نیاز به دانش خاصی نداشته و به راحتی در منزل یا محیط درمانگاهی می توان از این محصولات استفاده کرد. برای راه اندازی این محصول فقط باید شلنگ باد را به پمپ متصل کرده و تنظیمات پمپ را بسته به نیاز خود انجام دهید. تنظیمات پمپ شامل میزان فشار هوای خروجی و دوره های زمانیِ پر و خالی کردن تشک می باشد.

باید در نظر داشته باشید:

  1. قبل از انتخاب تشک حتما وزن بیمار را با توان تحمل وزن تشک مقایسه کنید و مدل مناسب بیمار خود را تهیه فرمایید. این کار علاوه بر راحتی بیمار، عمر مفید کالا را نیز افزایش خواهد داد.
  2. وقتی اولین بار از تشک استفاده می کنید بهتر است اجازه دهید تا تمام محفظه های باد پر شده باشد و سپس اقدام به تنظیم فشار مورد نظر خود کنید.

تشک مواج

 آیا بین تشک مواج و کمر درد ارتباطی وجود دارد؟

کمر درد یک درد شایع بین تمامی افراد است. که می تواند دلایل مختلفی از جمله: عضلات تحت فشار، مشکلات ساختاری در ستون فقرات، ناتوانی بر اثر بالا رفتن سن و یا فعالیت زیاد در زندگی روزمره داشته باشد.

تشک مواج می تواند باعث ایجاد درد در ناحیه ی کمر و یا بهبود آن گردد، به همین دلیل برخی از مردم بدلیل ترس از اینکه استفاده از تشک مواج موجب بدتر شدن کمر درد آنها شود، از تشک های مواج استفاده نمی کنند و از طرفی عده ای دیگر برای مدت طولانی جهت بهتر شدن کمر دردشان بر روی تشک های مواج می خوابند. ولیکن در واقع باید برای استفاده از این تشک مواج به خصوص برای مدت طولانی به توصیه ی پزشک توجه داشته باشیم.

علاوه بر کاهش کمر درد باعث:

تنظیم ستون فقرات

درهنگام خواب باید وزنمان بطور مساوی توزیع شود. در صورتی که فشار اضافی بر روی هر نقطه از بدن وارد شود، باعث محدود شدن جریان خون و انقباض عضلات می شود.

تشک مواج باعث می شود ستون فقرات در وضعیت مناسبی باشند و در نهایت مانع از کمر درد و … می شود.

استحکام قابل تنظیم

یکی از بهترین ویژگی های تشک های مواج، قابلیت تنظیم سفتی تشک با توجه به سلیقه و شرایط فرد می باشد. با توجه به این ویژگی تشک مواج، می توان گفت که نگرانی افراد از جهت ایجاد درد در ناحیه ی کمر بدلیل استفاده از تشک های مواج بی مورد است.

نداشتن نشتی و ضایعات

از آنجا که تشک مواج با کیفیت و محکم است، هیچ گونه نشتی و ضایعاتی ندارد.

حواسمان به موارد زیر باشد:

1- جابجا کردن بیماری که قادر به حرکت نیست روی تشک به ۴ طرف طی شبانه روز ( هر هشت ساعت حداقل یک بار)

2- ملافه تشک نباید خیس باشد. نباید سر باشد تا مریض روی آن سر بخورد زیرا باعث اصطکاک پوست و آسیب آن می شود. نباید چروک باشد.

3- محل نباید داغ باشد. اگر انگشت خود را روی آن کمی فشار دادید و بر داشتید باید سریع صورتی شود.

4- ماساژ مداوم نواحی تحت فشار.

5- استفاده از تشک های هوایی که فشار را یک نقطه متمرکز نمی کنند.

سونوگرافی داپلر پا برای تشخیص رگهای واریسی + قیمت و هزینه آن

سونوگرافی داپلر پا برای تشخیص رگهای واریسی چیست؟

تغییر سرعت و میزان گردش خون در رگها می تواند نشان دهنده برخی امراض در بدن انسان باشد و بررسی سرعت و جریان خون از طریق دستگاه سونوگرافی داپلر پا انجام می شود.

سونوگرافی داپلر پا یک روش غیر تهاجمی (بدون سوزن و تزریق) است که برای تخمین جریان خون از رگهای خونی به کار می رود، این دستگاه از طریق انتقال امواج صوتی فرکانس بالا (اولتراسوند) و رد شدن از سلولهای خونی، از امواج صوتی برای تشکیل تصاویر استفاده می کند.

در حقیقت سونوگرافی داپلر پا یک روش تصویر برداری است که با استفاده از تلفیق روشهای اولتراسونیک (سونوگرافی) و همین طور تکنیک اکو پالس برای تولید نقش های رنگی بر روی تصاویری خاکستری رنگی، که از بافتها به دست می آید استفاده می کند.

در واقع هر گونه اختلالاتی مانند نازک شدن عروق پا، ایجاد لخته و … که حرکت خون را در اندام تحتانی دچار مشکل کند به عنوان گرفتگی عروق پا محسوب می شود که عوارض زیادی ایجاد می کند. روش مهم در تشخیص علت و نوع این گرفتگی سونوگرافی داپلر عروق پا می باشد.

بیشتر بدانید: بهترین کلینیک زخم در تهران کجاست؟

سونوگرافی داپلر پا

از سونوگرافی داپلر پا برای تشخیص چه موارد استفاده می شود؟

  • لخته شدن خون
  • بررسی نارسایی های وریدی و عملکرد ضعیف دریچه های خون در رگ های پا که می تواند باعث جمع شدن خون و یا مایعات در پاهای بیمار شود
  • نقص دریچه های قلب و بیماریهای مادرزادی قلبی
  • پیدا کردن عروق مسدود شده
  • بیماریهای عروق محیطی از قبیل کم شدن گردش خون در پاها
  • آنوریسم (برآمدگی توتی شکل در رگها که با کاهش ضخامت دیواره رگها و پارگی می تواند منجر به خونریزی داخلی شود)
  • محدود شدن و کم شدن جریان خون در برخی قسمتها مانند رگ گردن

سونوگرافی داپلر پا

انواع گرفتگی عروق پا

گرفتگی عروق پا با افزایش چربی ها، کلسترول و سایر مواد داخل و خارج دیواره سرخرگی یا سیاهرگی(پلاک) اشاره دارد که می تواند جریان خون را محدود کند. گرفتگی عروق می تواند به دلیل نازک شدن دیواره عروق نیز باشد که در نهایت منجر به مشکلات جدی شود.

از جمله حمله قلبی، سکته مغزی، یا حتی مرگ شود. علائم گرفتگی عروق بستگی به محل گرفتگی عروق و نوع عروق درگیر شده در اثر گرفتگی دارد. در ادامه با برخی از انواع بیماریهای مربوط به عروق پا آشنا خواهید شد:

ترومبوز ورید عمقی

ورید ها یا با عنوان دیگر سیاهرگ ها در دستگاه گردش خون، خون را به قلب بازمیگردانند. ترومبوز ورید عمقی با عنوان اختصاری DVT لخته خونی است که معمولا در سیاهرگ عمقی پا ایجاد می شود. لخته های خونی که در سیاهرگ عمقی ایجاد می شوند به عنوان ترومبوز وریدی نیز شناخته می شوند.

DVT یا همان ترمبوز ورید عمقی گاهی در ناحیه ای که عروق از کنار عضلات ران و ساق می گذرد دچار گرفتگی می شود و یا این اتفاق در ناحیه لگن می افتد. این می تواند باعث درد و تورم در پا شود و ممکن است منجر به عوارضی مانند آمبولی ریوی شود. DVT و آمبولی ریوی با هم به عنوان ترومبوآمبولی وریدی با نام اختصاری VTE شناخته می شوند.

سونوگرافی داپلر پا

مزایای انجام سونوگرافی داپلر پا

  • ارائه یک تصویر کلی از جریان خون در قلب و یا عروق
  • تشخیص سریع دریچه ها، رگها و جریان آشفته
  • بررسی مسیر و جریان خون
  • ترکیب حجم و درصد عروق در حالت سه بعدی
  • اندازه گیری جریان خون با کمک پالس موج

بیماری شریان محیطی

بیماری شریان محیطی یک از مشکلات شایع گردش خون می باشد که در آن سرخرگ ها باریک شده و باعث کاهش جریان خون به اندام های شما می شوند.

هنگامی که به بیماری شریان محیطی با نام اختصاری PAD مبتلا می شوید ، اندامهای شما – معمولاً پاها- جریان خون کافی دریافت نمی کنند. این امر باعث ایجاد علائمی می شود که مهمترین آنها درد پا هنگام راه رفتن است.

بیماری شریان محیطی معمولا نشان دهنده تجمع رسوبات چربی در سرخرگها (آترواسکلروز) میباشد. این وضعیت ممکن است باعث کاهش جریان خون به قلب ، مغز و همچنین پاها شود.

سونوگرافی داپلر پا

علائم ترومبوز ورید عمقی DVT چیست؟

علائمی در گرفتگی عروق پا ایجاد می شود که در تشخیص نوع درگیری بسیار مهم هستند. ترومبوز ورید عمقی DVT در برخی موارد ، ممکن است علائمی نداشته باشد. در صورت بروز علائم ، می توانند شامل موارد زیر باشند:

  • درد ، تورم و حساسیت در یکی از پاها (معمولاً در عضلات ران یا ساق)
  • درد شدید در منطقه آسیب دیده
  • سیاهرگ های متورم
  • گرم بودن پوست در ناحیه لخته
  • قرمزی پوست ، به خصوص در قسمت پشت ساق
  • DVT معمولاً و نه همیشه، یک پا را تحت تأثیر قرار می دهد.
  • ممکن است وقتی پای خود را به سمت بالا و به سمت زانو خم کنید ، درد بیشتر شود.

علائم PAD :

  • گرفتگی دردناک در عضلات لگن، ران یا ساق پس از انجام فعالیت های خاص ، مانند پیاده روی یا بالا رفتن از پله
  • بی حسی یا ضعف پا
  • پوست براق روی پاها
  • سرد بودن پا بخصوص در مقایسه با پای مقابل
  • زخم انگشتان پا که بهبود نمی یابد.
  • تغییر رنگ پاها
  • ریزش مو یا کندتر رشد مو پا
  • کند شدن رشد ناخنهای پا
  • اختلال نعوظ در مردان

اگر بیماری شریان محیطی پیشرفت کند ، ممکن است خواب را مختل کند. آویزان کردن پاها روی لبه تختخواب یا راه رفتن ممکن است درد را به طور موقت تسکین دهد.

سونوگرافی داپلر پا

عواملی که امکان گرفتگی عروق را بالا میبرد؟

عواملی که امکان گرفتگی عروق را در بیماری شریان محیطی و ترمبوز ورید عمقی بالا میبرد، شامل: سیگار کشیدن، دیابت، چاقی ، فشار خون بالا، کلسترول بالا، افزایش سن بخصوص بعد از رسیدن به سن 50 سالگی، سابقه خانوادگی بیماری شریان محیطی ، بیماری قلبی یا سکته مغزی می باشد.

تشخیص گرفتگی عروق پا

روش های مختلفی برای تشخیص گرفتگی عروق پا وجود دارد که دو روش اصلی و مهم آزمایش خون و سونوگرافی داپلرمی باشد:

آزمایش خون

یکی از آزمایشات تشخیص گرفتگی عروق پا تعیین سطح کلسترول و قند خون است که با استفاده از آزمایش خون امکان پذیر است.

سونوگرافی داپلر پا از چه امواجی استفاده می کند؟

یکی از مهم ترین روش های بررسی گرفتگی عروق سونوگرافی داپلر پا می باشد. با سونوگرافی داپلر پا میتوان درجه انسداد و همچنین سرعت جریان خون در شریان‌ها را اندازه گیری کرد.

سونوگرافی داپلر از امواج صوتی برای تولید تصاویری استفاده می کند که جریان خون در شریان های پا را نشان می دهد. این تست هرگونه انسداد ناشی از ایجاد پلاک یا نازک شدن عروق را تشخیص داده و ارزیابی می کند.

در طول سونوگرافی ، پزشک یک ابزار دستی به نام مبدل را روی پوست شما قرار می دهد و امواج صوتی را تولید می کند که تصاویر رگ های خونی پا را بر روی مانیتور منتقل می کنند.

این عمل 30 تا 60 دقیقه طول می کشد و هیچ دردی ایجاد نمی کند. پس از آن ، می توانید به فعالیتهای عادی خود بازگردید. زمانی که شما نتیجه‌ی سونوگرافی خود را دریافت می‌کنید و به پزشک نشان می‌دهید، پزشک مربوطه می‌تواند به‌راحتی محل لخته‌های خونی را پیدا کند یا حتی می‌توانند برخی از عروق خونی که مسدود شده‌اند را نیز بشناسند و سپس به راه‌های درمانی آن نیز مشغول شوند.

رگ های واریسی نیز رگ‌های متورمی هستند که در زیر پوست قرار گرفته‌اند و می‌توان آن‌ها را دید و یا حس کرد. این رگ‌ها در پاها ایجاد می‌شوند. برای تشخیص رگ های واریسی نیاز به معاینه و بررسی های دقیق مانند سونوگرافی داپلر وریدی و یا ونوگرافی وجود دارد.

سونوگرافی داپلر پا

چه کسی بیشتر از سایرین در معرض خطر لخته خون است؟

عوامل مختلفی بر لخته شدن خون تأثیر دارند. برخی از فاکتورهای خطر بخصوص افراد خاصی را بیشتر از سایرین در معرض لخته شدن خون قرار می‌دهد. احتمال بروز لخته خون با بالاتر رفتن سن افزایش می‌یابد، مخصوصاً پس از سن 65 سالگی.

بستری شدن برای مدت طولانی و تروما نیز می‌تواند بطرز قابل توجهی خطر لخته شدن خون را افزایش دهد. سایر عوامل نیز می‌توانند با شدت کمتر در ایجاد لخته در خون موثر باشند. موارد زیر فاکتورهای خطر برای بروز لخته خون است:

  • مصرف قرص جلوگیری از بارداری یا مکمل‌های هورمونی
  • اضافه وزن یا چاقی
  • بارداری
  • داشتن سبک زندگی بدون تحرک
  • استعمال دخانیات
  • ابتلا به سرطان، یا بهبود یافتن از سرطان
  • وجود سابقه خانوادگی لخته خون
  • جراحی یا عدم تحرک برای مدتی طولانی

درمان گرفتگی عروق پا چگونه انجام می شود؟

دو هدف اصلی در درمان گرفتگی عروق پا و نیز درمان گرفتگی رگ پشت پا و باز شدن آن ها وجود دارد:

  • بهبود علایم مانند درد پا
  • جلوگیری از پیشرفت گرفتگی عروق و قطع خونرسانی ها برای کاهش احتمال ابتلا به سکته مغزی و سکته قلبی

روش های درمانی بر اساس نوع درگیری و علت آن انتخاب می شوند. از روش های درمانی میتوان از دارو درمانی، مواد حل کننده لخته، توانبخشی وفیزیوتراپی، الکتروتراپ، آنژیوپلاستی و … اشاره کرد. انتخاب روش درمانی مناسب طبق نظر پزشک می باشد و از هرگونه درمان های خودسرانه باید به شدت خودداری کرد.

سونوگرافی داپلر پا

در طول سونوگرافی داپلر پا چه اتفاقی می افتد؟

سونوگرافی داپلر پا با اندازه گیری میزان تغییر در یک فرکانس مشخص می تواند سرعت جریان خون را تخمین بزند، در طی سونوگرافی دکتر متخصص رادیولوژی با چرخاندن یک پروپ آغشته به ژل سونوگرافی، در ناحیه مورد نظر، شرایط را بررسی می کند.

این روش به عنوان یک روش جایگزین برای موارد تهاجمی مانند آنژیوگرافی انجام می شود، در روش آنژیوگرافی با تزریق یک ماده رنگی در رگهای خونی و با کمک اشعه ایکس تصویر مورد نظر نشان داده می شود.

از طریق این نوع سونوگرافی متخصص رادیولوژی می تواند متوجه صدمات و آسیبهایی بشود که به رگها و بافت اطراف آن رسیده است.

پزشک معنای تصاویر بدست آمده را برای‌تان توضیح می‌دهد. اگر این سونوگرافی را به منظور تشخیص DVT انجام داده باشید، پزشک آنچه را که تصاویر در مورد جریان خون‌تان نشان می‌دهند را برای‌تان توضیح می‌دهد و شما را در مورد قدم بعدی و اقداماتی که باید انجام دهید، راهنمایی می‌کند.

چنانچه لختگی در خون‌تان مشاهده شود، ممکن است از شما خواسته شود تا طی چند روز متوالی، سونوگرافی‌های فراصوت داپلر بیشتری انجام دهید تا مشخص شود که آیا لخته بزرگتر می‌شود یا نه و همچنین اینکه آیا لخته‌ی جدیدی تشکیل می‌گردد یا نه.

رقیق کننده های خون

خون یک مایع حیاتی در بدن است که مواد مغذی و اکسیژن را به سلول‌ها و اندام‌های مختلف بدن می‌رساند. برای آنکه خون به‌راحتی در رگ‌ها حرکت کند، باید غلظت مناسبی داشته باشد. غلیظ‌شدن بیش‌ازحد خون و به‌دنبال آن تشکیل لخته خون در بدن باعث  گردش خون ضعیف و در برخی موارد سکته قلبی و مغزی می‌شود. پزشکان به‌منظور رقیق کردن خون در افرادی که به‌علت بیماری‌های خاص یا سابقه‌ی سکته‌های مغزی و قلبی، بیشتر در معرض خطر لخته‌شدن خون قرار دارند، معمولا داروهای رقیق کننده خون را تجویز می‌کنند. 

داروهای رقیق کننده خون داروهایی هستند که باعث می‌شوند خون به‌آسانی در رگ‌ها و شریان‌های شما جریان یابد. این داروها همچنین از تشکیل یا بزرگ‌تر شدن لخته‌های خون جلوگیری می‌کنند. آنها برای درمان برخی از انواع بیماری های قلبی، نقص‌های قلبی و سایر بیماری‌هایی که می‌توانند خطر تشکیل لخته‌های خون را افزایش بدهند، به‌کار می‌روند. در واقع، رقیق کننده ی خون دارویی است که به صورت قرص یا آمپول به منظور جلوگیری از تشکیل لخته خون مصرف می شود. لخته خون مانع از رسیدن جریان خون به قلب، ریه یا مغز می شود. در نتیجه حمله ی قلبی یا سکته رخ می دهد.

اگر دچار بیماری قلبی (از جمله بیماری دریچه ی قلب و ضربان غیرعادی قلب) باشید، پزشک مصرف داروی رقیق کننده ی خون را پیشنهاد می کند.

داروهای رقیق کننده خون می‌توانند در برابر  حمله قلبی و سکته مغزی از فرد محافظت کنند اما خطراتی نیز به همراه دارند: به‌عنوان مثال آنها باعث می‌شوند که در صورت بریده‌شدن جایی از بدن‌تان، بیش‌ازحد معمول خونریزی کنید.

فواید نجات‌بخش داروهای رقیق کننده خون اغلب بیشتر از خطرات احتمالی‌شان است. بااین‌حال مهم است که قبل از شروع مصرف آنها از فواید و خطرات احتمالی‌شان آگاه شوید.

رقیق‌کننده‌های خون چطور عمل می‌کنند؟

رقیق‌کننده‌های خون (Blood thinner)، نه خون را رقیق می‌کنند و نه می‌توانند لخته‌ها را بشکنند، در واقع رقیق‌کننده‌های خون داروهایی هستند که به گردش خون در رگ‌ها و شریان‌ها کمک کرده و همچنین از تشکیل و بزرگ‌شدن لخته‌های موجود خون، جلوگیری می‌کنند. برخی از داروهای ضدانعقادی، با کمک مهار فعالیت ویتامین K کبد، این کار را انجام می‌دهند. بدن شما جهت ساخت پروتئین‌هایی بنام فاکتورهای انعقادی، نیازمند ویتامین K است. این‌ ویتامین به سلول‌های خون و پلاکت‌ها کمک می‌کند تا بهم متصل شوند.

پزشکان از داروهای رقیق‌کننده برای معالجه برخی از انواع بیماری‌های قلبی، نقص قلبی و سایر شرایطی که خطر ابتلا به لخته‌های خطرناک را افزایش می‌دهند، استفاده می‌کنند. این داروها می‌توانند از شما در برابر سکته قلبی و مغزی محافظت کنند، ولی با خطراتی مانند خونریزی بیش‌ازحد هم همراه هستند. البته فشار خون بالا نیز، درصورتی‌که درمان و کنترل نشود، در نهایت منجر نارسایی قلبی، سکته و بیماری‌های کلیوی خواهد شد.

مزایای نجات‌بخش این داروها اغلب از خطرات احتمالی‌شان بیشتر است. با این وجود، مهم است که قبل از شروع مصرف داروی رقیق‌کننده خون، در موردشان آگاهی داشته باشید.

برخی از داروهای رقیق‌کننده خون، باعث می‌شوند تا سلول‌های خون (پلاکت‌ها) به دیواره رگ‌های خونی و به یکدیگر نچسبند. برخی دیگر از این داروها، از تشکیل لخته‌های خون جلوگیری می‌کنند، که به ترتیب بعنوان داروهای ضدپلاکت و ضدانعقاد شناخته می‌شوند. ضدپلاکت‌ها نسبت به ضدانعقادها ضعیف‌ترند و برای افرادی که در معرض خطر لخته‌شدن خون در آینده هستند، تجویز می شود.

رقیق‌کننده خون دارویی است که بصورت خوراکی یا داخل وریدی (از طریق ورید) استفاده می‌شود. لخته‌های خون می‌توانند جریان خون به قلب، ریه‌ها یا مغز را متوقف کرده و باعث حمله قلبی یا سکته مغزی شوند.

داروهای رقیق‌کننده خون، باید دقیقاً طبق دستور مصرف شوند. وقتی داروها را به‌درستی و به میزان کافی مصرف نمی‌کنید، تاثیرگذاری دارو کاهش می‌یابد و همچنین مصرف زیاد آن‌ها می‌تواند منجر به خونریزی شدید شود.

بطور کلی، درصورت ابتلا به بیماری قلبی، از جمله بیماری دریچه قلب و ضربان قلب نامنظم، پزشک ممکن است توصیه کند که از یک رقیق‌کننده‌ خون استفاده کنید.

چه کسانی باید از رقیق‌ کننده خون استفاده کنند؟

هر ساله حدود 2 تا 3 میلیون نفر از داروهای رقیق‌کننده خون استفاده می‌کنند. اگر قبلاً دچار سكته قلبی یا مغزی شده‌اید، ممکن است به این داروها احتیاج داشته باشید، زیرا این داروها می‌توانند خطر سکته مغزی و یا حمله قلبی دوم را كاهش دهند.

همچنین در صورت ابتلا به بیماری قلبی یا عروق خونی، ریتم نامنظم قلب، لوپوس یا ترومبوز ورید عمقی (DVT یا ترومبوز ورید عمقی، نوعی لخته خون خطرناک است که اغلب در پاها ایجاد می‌شود.)، ممکن است به این نوع از داروها احتیاج داشته باشید. احتمال تشکیل لخته‌ی خون در افرادی که اضافه وزن دارند، اخیراً جراحی کرده‌اند و یا دریچه قلب مصنوعی دارند، بیشتر است.

برخی از افراد فقط به‌مدت چند ماه به این رقیق کننده‌های خون احتیاج دارند. اما درصورتی‌که مشکلات سلامتی مداوم و مزمنی دارید، ممکن است لازم باشد تا آن‌ها را طولانی مدت مصرف کنید.

اگر مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی هستید، رقیق‌کننده خون می‌تواند به شما در جلوگیری از سکته مغزی کمک کند.

داروهای رقیق کننده خون کدامند؟

دو نوع رقیق کننده خون وجود دارد. اولین نوع، داروهای ضدانعقاد خون نامیده می‌شوند. اینها مانع لخته‌شدن خون شما یا تبدیل‌شدن آن به توده‌های جامدی از سلول‌ها می‌شوند که به‌هم می‌چسبند. این نوع رقیق‌کننده‌ها اغلب به شکل قرص هستند. برخی از داروهای معروف در این دسته عبارتند از:

  • آپیکسابان (اِلیکوییس)؛
  • دابیگاتران (پراداکسا)؛
  • ادوکسابان (ساوایسا)؛
  • فونداپارینوکس (آریکسترا)؛
  • هپارین (فراگمین، اینوهپ و لُوِنوکس)؛
  • ریواروکسابان (زارلتو)؛
  • وارفارین (کومادین، جانتُوِن).

سایر انواع قوی‌تر این داروهای رقیق کننده خون به شکل آمپول یا از طریق تزریق داخل وریدی در بیمارستان یا خانه تجویز می‌شوند. معروف‌ترین آنها عبارتند از هپارین و فونداپارینوکس.

دسته‌ی دوم از داروهای رقیق کننده خون داروهای ضدپلاکت نامیده می‌شوند. این داروها ذرات کوچک خون به نام پلاکت‌ها را هدف می‌گیرند. آنها به شکل قرص موجودند.

اسم قرص های رقیق کننده خون (ضدپلاکت‌ها):

  • آسپرین؛
  • کلوپیدوگرِل (پلاویکس)؛
  • دی‌پیریدامول (پرزانتین)؛
  • پراسوگرل (افینت).

خطرات و عوارض رقیق شدن خون

لخته‌شدن خون همیشه چیز بدی نیست؛ وقتی جایی از بدن‌تان را می‌بُرید، لخته‌شدن خون باعث می‌شود که زخم شما بسته شود و خون خیلی زیادی ازدست ندهید. داروهای رقیق کننده خون از لخته‌شدن خون جلوگیری می‌کنند، بنابراین در صورت مصرف این داروها حتی بریدگی‌ها و جراحت‌های کوچک نیز بسیار بیشتر از حد معمول خونریزی خواهند کرد.

شما باید هنگام شرکت در فعالیت‌هایی که می‌توانند باعث هرگونه آسیب‌دیدگی شوند، بسیار مراقب باشید. اگر افتادید یا به سرتان ضربه وارد شد، فورا با پزشک‌تان تماس بگیرید. حتی اگر پوست‌تان زخمی نشود، ممکن است دچار خونریزی داخلی شوید.

اگر متوجه‌ی هریک از علائم خونریزی غیرعادی شدید، بلافاصله به پزشک‌تان اطلاع دهید، مانند:

  • دوره‌های قاعدگی سنگین‌تر از حد معمول؛
  • وجود خون در ادرار یا مدفوع؛
  •  خونریزی از بینی یا لثه‌ها؛
  • بالا آوردن خون با سرفه یا استفراغ؛
  • سرگیجه؛
  • ضعف؛
  • سر درد یا معده درد شدید.

 علائم شایع خون‌ریزی داخلی

۱. سرگیجه

۲. ضعف شدید

۳. غش کردن

۴. فشار خون پایین

۵. مشکلات حاد بینایی

۶ بی حسی

۷. ضعف در یک طرف بدن

۸. سردرد شدید

۹. درد شدید شکم

۱۰. تنگی نفس

۱۱. درد قفسه سینه

۱۲. حالت تهوع

۱۳. استفراغ

۱۴. اسهال

۱۵. خونریزی بینی

و یکی از علائم خونریزی کبودی بی علت بدن است.

یکی از اثرات جانبی رقیق کننده های خون نوعی خونریزی است که فرد قادر به کنترل آن نیست. همچون خونریزی شدیدی که بعد از بریدگی بخشی از بدن رخ میدهد. ادرار فرد تیره و قرمز میشود و فرد بدون دلیل و ناگهان دچار کبودی و یا سردرد شدید میشود.  اگر دچار یکی از این علائم شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید. حتی اگر دچار خونریزی نشده اید و ناگهان  بی حال شده و بر زمین افتادید حتما به بیمارستان مراجعه کنید.

علائم شایع لخته خون 


علائم لخته خون بسته به محل تشکیل لخته متفاوت است. در صورت ایجاد لخته خون در این مکان‌های خاص، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:

  • قلب = سنگینی یا درد در قفسه سینه، تنگی نفس، تعریق حالت تهوع، سبکی سر و ناراحتی درقسمت‌های دیگر بدن
  • مغز = ضعف صورت، دست‌ها یا پاها، مشکلات بینایی، مشکل در تکلم، سردرد ناگهانی و شدید و سرگیجه
  • ریه = درد شدید قفسه سینه، تنگی نفس، تب، تعریق و سرفه خونی
  • بازو یا پا = درد، تورم، حساسیت و گرمای ناگهانی یا تدریجی
  • شکم = درد شدید شکمی، استفراغ و اسهال

در دوره‌ی مصرف داروهای رقیق کننده خون باید به چه نکاتی توجه کنیم؟

اگر از یک داروی ضدانعقادی مانند وارفارین استفاده می‌کنید، باید به‌طور منظم آزمایش خون انجام بدهید تا پزشک‌تان بتواند در صورت لزوم، دُز دارویتان را تنظیم کند. در مورد سایر اقداماتی که باید برای محافظت از خودتان در حین مصرف این دارو انجام بدهید، از پزشک‌تان سؤال کنید. در هنگام انجام فعالیت‌هایی که می‌توانند باعث آسیب‌های سر شوند، مراقب باشید. هر نوع آسیب و ضربه در حین مصرف یک داروی رقیق کننده خون بسیار خطرناک است.

اگر در حین مصرف وارفارین دچار خونریزی خطرناک شوید، پزشکان می‌توانند از ویتامین K به‌عنوان پادزهر یا ترکیبی از کنستانتره‌ی پیچیده‌ی پروترومبین (PCC) و پلاسمای تازه‌ی یخ‌زده برای بند آوردن آن استفاده کنند. علاوه بر این، استفاده از ایداروسیزوماب (پراکس‌بایند) در شرایط اضطراری به‌منظور معکوس کردن اثرات ضدانعقادی پراداکسا تأیید شده است.

سایر داروها و مکمل های غذایی ازجمله داروهای بدون نیاز به نسخه می‌توانند با رقیق‌کننده‌های خون تداخل داشته باشند. به تمام پزشکانی که به آنها مراجعه می‌کنید، ازجمله دندانپزشک‌تان بگویید که یک داروی رقیق کننده خون مصرف می‌کنید. بدون اجازه‌ی آنها هیچ داروی جدیدی را شروع نکنید.

و به یاد داشته باشید که رژیم غذایی شما نیز بسیار مهم است. برخی مواد غذایی – مانند سبزیجات برگ‌دار سبز – حاوی ویتامین K هستند. این می‌تواند داروهای رقیق کننده خون را بی‌اثر (خنثی) کند. در مورد رژیم غذایی‌تان با پزشک مشورت کنید.

تداخل احتمالی دارو

انواع غذاها، داروهای گیاهی و شیمیایی در داروی رقیق کننده ی خون اختلال ایجاد می کنند. این مواد باعث می شود میزان تاثیر دارو کم تر یا بیشتر شود. با این حال، تمام داروهای رقیق کننده ی خون تحت تاثیر مواد مشابه قرار نمی گیرند. لازم است درمورد رژیم غذایی خود و تاثیری که روی دارو می گذارد با پزشک متخصص قلب و عروق مشورت کنید.

ویتامین کا

ویتامین کا از تاثیر بعضی داروهای رقیق کننده ی خون، مانند وارفارین، می کاهد. بسته به نوع دارویی که مصرف می کنید، می توانید از غذاهای حاوی مقادیر اندک تا متوسط ویتامین کا استفاده کنید اما باید از خوردن غذاهایی که حاوی مقادیر متوسط تا بالای ویتامین کا است بپرهیزید. از جمله:

  • کلم
  • کلم بروکسل
  • بروکلی
  • مارچوبه
  • کاسنی فرنگی
  • کلم پیچ
  • کاهو
  • اسفناج
  • سبزی خردل
  • شلغم
  • کلم سبز

مواد گیاهی

افرادی که از داروهای انعقاد خون استفاده می کنند باید در مصرف مکمل های گیاهی و انواع چای محتاط باشند. بعضی از مواد گیاهی در توانایی ضد انعقاد خون داروهای رقیق کننده ی خون اختلال ایجاد می کنند. همچنین خطر خونریزی و مدت زمان خونریزی را بالا می برند.

قبل از مصرف هرگونه مکمل گیاهی یا چای، به خصوص موارد زیر، با پزشک مشورت کنید:

  • بابونه
  • سرخارگل
  • گل میخک
  • روغن گل مغربی
  • دونگ کوئی
  • شیرین بیان
  • جینسنگ
  • جینگو بیلوبا (کهن دار)
  • گل مهر طلا
  • بیدمشک

مصرف نوشیدنی های الکلی و آب قره قروط همزمان با استفاده از داروهای رقیق کننده نیز خطرناک است. تا جای ممکن از مصرف این گونه مواد بپرهیزید.

دارو

درصورت استفاده از داروهای رقیق کننده ی خون، برای مصرف داروهای تجویزی یا بدون نسخه محتاط عمل کنید. تعدادی از آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد قارچ، مسکن ها و داروهای کاهش دهنده ی اسید خطر خونریزی را بالا می برند. داروهای دیگر، از جمله قرص های ضد بارداری، از میزان تاثیر داروهای ضد انعقاد خون می کاهند و خطر تشکیل لخته خون را افزایش می دهند. حتما درمورد داروهایی که مصرف می کنید با پزشک صحبت کنید.

بهترین موادغذایی رقیق‌کننده خون

برخی از غذاها و گیاهان، ضدانعقادها و رقیق‌کننده‌های خون طبیعی هستند و می‌توانند به جلوگیری از لخته‌شدن خون کمک کنند. اگر درحال استفاده از داروهای رقیق‌کننده خون هستید، قبل از خوردن این غذاها با پزشک خود مشورت کنید، زیرا مصرف آن‌ها با هم موجب رقیق شدن بیش‌ازحد خون‌تان می‌شود.

زردچوبه

مطابق با مطالعه ای در سال ۲۰۱۲، یکی از اصلی‌ترین ترکیبات فعال زردچوبه،کورکومین، به عنوان یک ماده ضد انعقاد عمل می‌کند.

زنجبیل

زنجبیل حاوی سالیسیلات است، ماده شیمیایی طبیعی که در بسیاری از گیاهان یافت می‌شود.

استیل سالیسیلیک اسید، که از سالیسیلات گرفته شده و معمولاً آسپرین نامیده می‌شود، می‌تواند به جلوگیری از سکته و حمله قلبی کمک کند.

غذاهای حاوی سالیسیلات مانند آووکادو، برخی توت‌ها، فلفل قرمز و آلبالو گیلاس نیز ممکن است از لخته شدن خون جلوگیری کنند.

دارچین

دارچین حاوی کومارین  است، ماده شیمیایی که در برخی داروها، به عنوان یک ضد انعقاد قوی عمل می‌کند.

دارچین همچنین ممکن است فشار خون را کاهش دهد و التهاب ناشی از آرتروز و سایر بیماری‌های التهابی را تسکین دهد. با این حال، مطالعات انجام شده روی انسان، شواهدی جهت استفاده از دارچین برای بیماری‌ها ارائه نمی‌دهد.

هنگام استفاده از دارچین به عنوان داروی رقیق کننده خون، احتیاط کنید. مصرف دارچین در طولانی مدت در غذاها، می‌تواند باعث آسیب کبدی شود.

سیر

برخی از تحقیقات گزارش می‌دهند که پودر سیر فعالیت ضد انعقاد دارد.

بررسی دیگر چندین مطالعه در مورد سیر نشان می‌دهد که می‌تواند خون را رقیق کند، اگرچه اثرات آن کم و کوتاه مدت است.

ویتامین E

گزارش شده است که ویتامین E یک ضد انعقاد ملایم است اما مشخص نیست که چه مقدار ویتامین E خون را رقیق می‌کند، اگرچه احتمال دارد که بیش از ۴۰۰ واحد بین‌المللی (IU) در روز نیاز باشد. مصرف مقادیر زیاد مکمل ویتامین E به مدت طولانی، می‌تواند اثرات منفی داشته باشد. بنابراین دریافت ویتامین E از غذاها گزینه‌ بهتری است. برخی مواد غذایی حاوی ویتامین E عبارتند از بادام، روغن آفتابگردان، تخمه آفتابگردان و غلات کامل.

عصاره هسته انگور

عصاره هسته انگور نیز می‌تواند به عنوان یک ماده رقیق کننده طبیعی خون عمل کند. به دلیل این تأثیرات،  افرادی که دارای اختلالات خونی هستند، کسانی که داروهای رقیق کننده خون مصرف می‌کنند و افرادی که قصد انجام عمل جراحی دارند، نباید از عصاره هسته انگور استفاده کنند.

بروملئین

بروملئین آنزیمی است که در آناناس یافت می‌شود و می‌تواند یک درمان موثر برای بیماری‌های قلبی عروقی و فشار خون بالا باشد. تحقیقات نشان می‌دهند که بروملئین می‌تواند خون را رقیق کرده، و تشکیل لخته را کاهش دهد. این آنزیم همچنین دارای خواص ضد التهابی است.

ماهی سالمون

گفته می‌شود غذاهای سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ مانند ماهی سالمون یا تن، از بهترین غذاهای رقیق‌کننده خون هستند. اسیدهای چرب امگا ۳ به کاهش سطح کلسترول بدن کمک می‌کنند و احتمال لخته شدن خون را کاهش می‌دهند.

بادام

بادام ترد و خوشمزه، یکی از عالی ترین منابع ویتامین E است. ویتامین E خاصیت ضد لخته شدن دارد و می‌تواند به عنوان یک رقیق کننده خون موثر عمل کند.

روغن زیتون

 روغن زیتون که یکی از سالم‌ترین روغن‌های جهان است، آنتی‌اکسیدان‌هایی دارد که با رادیکال‌های آزاد و التهاب مقابله و به نوبه خود به رقیق شدن خون کمک می‌کنند.

چای بابونه

چای بابونه یکی دیگر از رقیق‌کننده‌های طبیعی خون نسبتاً بی خطر محسوب می‌شود. اگر داروی رقیق کننده خون استفاده می‌کنید، بهتر است از نوشیدن آن در مقادیر زیاد پرهیز کنید.

انگور، کشمش، آلو خشک

آسپیرین معمولا برای رقیق شدن خون تجویز می‌شود. یکی از اجزای موجود در آسپرین سالیسیلات است. اما این ترکیب در انگور، کشمش و آلو نیز موجود است. این میوه‌ها برای رقیق شدن خون بسیار مناسب هستند.

انواع توت و انار

توت‌ها آنتی‌اکسیدان‌هایی دارد که از التهاب جلوگیری و با رادیکال‌های آزاد مقابله می‌کنند و باعث بهبود جریان خون می شود. انار میوه دیگری است که برای خون مفید است.

چهارمغز (گردو)

چهارمغز نیز حاوی اسیدهای چرب امگا۳ است که به کاهش کلسترول و رقیق شدن خون کمک می‌کنند.

سبزیجات برگ سبز

برخی سبزیجات برگ سبز دارای ویتامین E هستند که چنانچه گفته شد، به رقیق شدن خون کمک می‌کند.

آزمایش زمان پروترومبین (PT) به چه دلیل انجام می‌شود؟

میانگین زمانی که طول می‌کشد تا خون لخته شود، بین ۱۰ تا ۱۴ ثانیه است. اگر خون شما با سرعت کمتر یا بیشتر از این مقدار لخته شود؛ ممکن است دچار مشکل لخته شدن خون باشید. اگر پزشک شما به این موضوع مشکوک باشد، می‌تواند انجام تست PT را توصیه کند.

شایع‌ترین دلیل برای انجام آزمایش‌های PT، نظارت بر سطوح مربوط به خون شما در هنگام مصرف داروی رقیق کننده خون وارفارین است.

داروی وارفارین برای جلوگیری از لخته شدن خون استفاده می‌شود. لخته‌های خون می‌توانند مشکلات جدی مانند ترومبوز ورید عمقی یا آمبولی ریوی ایجاد کنند.

سایر دلایلی که ممکن است باعث شوند آزمایش زمان پروترومبین (PT) برای شما تجویز شودو عبارتند از:

  • نیاز به بررسی عملکرد کبد
  • کشف علت کبودی یا خونریزی غیر طبیعی
  • بررسی علائم اختلالات خونریزی که می‌توانند باعث مشکلات خونریزی مانند هموفیلی شوند.
  • رخ دادن خون دماغ سنگین غیر طبیعی
  • دوره‌های قاعدگی سنگین و غیرطبیعی در زنان

آزمایش PT، سرعت لخته شدن خون را بررسی می‌کند.

آیا برای آماده شدن برای آزمایش، لازم است کار خاصی انجام دهم؟

برای انجام آزمایش PT، به آمادگی قبلی بسیار کمی احتیاج است. با این حال اگر از داروهای رقیق کننده خون استفاده می‌کنید، برای بررسی خونریزی بیش از حد پس از آزمایش، تحت بررسی قرار خواهید گرفت.

آزمایش PT یک آزمایش بسیار بی‌خطر و راحت است. با این حال پس از هرگونه عمل خون گیری، احتمال عفونت هماتوم یا اندکی احساس ضعف وجود دارد.

همچنین ممکن است پزشک از شما بخواهد دارویی که ممکن است بر نتایج آزمایش تاثیر بگذارد را قبل از انجام آزمایش قطع کنید. این داروها شامل آسپرین، هپارین، آنتی هیستامین و ویتامین سی هستند.

آیا این آزمایش خطری دارد؟

انجام آزمایش خون، خطر بسیار کمی دارد. ممکن است در نقطه‌ای که سوزن وارد شده است، احساس درد یا کبودی جزئی داشته باشید. اما بیشتر علائم به سرعت برطرف می‌شوند.

نتایج نرمال آزمایش PT چگونه است؟ 

نتایج آزمایش زمان پروترومبین، با مقادیری که INR (نسبت نرمال بین المللی) نامیده می‌شوند، گزارش می‌شود:

 محدوده طبیعی برای لخته شدن خون عبارت است از:

  • ۱۱ تا ۱۳.۵ ثانیه
  • INR از ۰.۸ تا ۱.۱

برای بیمارانی که تحت درمان با داروی وارفارین قرار دارند، دامنه درمانی ۲.۰ تا ۳.۰ است.

این نتایج چه معنایی می‌دهند؟ 


اگر شما به دلیل مصرف داروی وارفارین، تحت آزمایش قرار گرفته باشید؛ نتایج شما احتمالاً در شکل سطوح INR گزارش می‌شوند. سطوح INR به این دلیل استفاده می‌شوند که مقایسه نتایج حاصل از آزمایشگاه‌های مختلف و متدهای آزمایشی مختلف را آسان‌تر می‌کنند. اگر شما داروی وارفارین مصرف نمی‌کنید، ممکن است نتایج آزمایش شما در شکل سطوح INR یا تعداد ثانیه‌هایی که طول می‌کشد تا نمونه خون گرفته شده، لخته شود (زمان پروترومبین) گزارش شود.

اگر شما داروی وارفارین مصرف می‌کنید:

  • پایین بودن بیش از حد سطوح INR به این معنا است که احتمال خطر لخته شدن خون در شما بسیار بالا است.
  •  بالا بودن بیش از حد سطوح INR به این معنا است که شما در معرض خطر خونریزی خطرناک قرار دارید.

احتمالاً پزشک شما دوز داروی وارفارین را تغییر می‌دهد تا این خطرات را کاهش داده و کنترل کند.

اگر شما داروی وارفارین مصرف نمی‌کنید و نتایج INR یا زمان پروترومبین طبیعی نبوده است، ممکن است یکی از مشکلات زیر وجود داشته باشد:

  • یک اختلال خونریزی. وضعیتی که در آن بدن نمی‌تواند خون را به درستی لخته کند و در نتیجه خونریزی بیش از حد به وجود می‌آید
  • یک اختلال لخته شدن خون. وضعیتی که در آن، بدن باعث ایجاد بیش از حد لخته در عروق خونی یا رگ‌ها می‌شود.
  • بیماری کبد
  • کمبود ویتامین K. ویتامین K نقش مهمی در لخته شدن خون دارد.
  •  

چه عواملی می‌توانند باعث خارج شدن نتایج آزمایش PT از حد نرمال شوند؟ 


اگر INR شما بالاتر از ۱.۱ باشد، خون شما کندتر از زمان طبیعی لخته می‌شود. علل این موارد عبارتند از:

  • اختلالات خونریزی
  • اختلالی به نام «انعقاد درون عروقی منتشر» که در آن پروتئین‌های کنترل کننده لخته شدن خون  بیش از حد فعال هستند.
  • بیماری کبد
  • سطوح پایین ویتامین K

اگر شما داروی وارفارین مصرف می‌کنید و نتیجه آزمایش PT خارج از محدوده ۲.۰ ۳.۰ شده است؛ این نتایج غیر طبیعی هستند و علل آن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

  • عدم مصرف دوز مناسب داروی وارفارین
  • نوشیدن الکل
  • مصرف داروهای بدون نسخه مانند داروهای سرماخوردگی یا مکمل‌های ویتامین که می‌توانند با داروی وارفارین تداخل داشته باشند.
  • مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی که ممکن است با داروی وارفارین تداخل داشته باشند؛ مانند کلم پیچ، اسفناج، آب زغال اخته و الکل

آیا درباره آزمایش PT/ INR مورد دیگری وجود دارد که لازم باشد بدانم؟ 


بعضی اوقات آزمایش‌های کبد دیگری نیز همراه با آزمایش PTI/ INR انجام می‌شوند. این آزمایش‌ها شامل موارد زیر هستند:

  • آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)
  • آلانین آمینوترانسفراز (ALT)

اگر نتایج آزمایش PT غیرطبیعی باشند، چه کاری می‌توانم انجام دهم؟ 


در صورت غیرطبیعی بودن نتایج آزمایش PT، پزشک درباره بهترین اقدام ممکن به شما مشاوره خواهد داد. اگر شما داروی وارفارین مصرف نمی‌کنید، پزشک مشکلات پایه‌ای که می‌توانند باعث مشکلات لخته شدن خون شده باشند را بررسی می‌کند. اگر وارفارین مصرف می‌کنید، ممکن است لازم باشد سطح دارویی شما تنظیم شود یا روش صحیح مصرف داروهای رقیق کننده خون به شما آموزش داده شود.

وارفارین

وارفارین یکی از داروهایی است که توانایی خون برای تشکیل لخته را کاهش می دهد.

هدف از درمان با عوامل ضد انعقادی مانند وارفارین پیشگیری از تشکیل لخته خون جدید یا گسترش لخته خون در مواردی است که احتمال تشکیل لخته خون در بدن بالاست و یا اینکه برای درمان لخته ای که به صورت نابجا در بدن ایجاد شده است کاربرد دارد. وارفارین جلوی لخته شدن خون را می گیرد، بنابراین از مشکلات ناشی از تشکیل لخته در رگ های خونی پیشگیری می کند اما اگر لخته ای وجود داشته باشد وارفارین آن را حل نمی کند، بلکه از بزرگ شدن آن جلوگیری می کند و شاید با فرصت ایجاد شده به سیستم حل کننده ی لخته ی طبیعی بدن اجازه ی این کار را بدهد.

مهمترین مسئله در مصرف وارفارین حفظ سطح درمانی دارو در خون است. سطح خونی درمانی و سمی در وارفارین نزدیک به هم است .اگر علیرغم مصرف دارو سطح دارو در خون خیلی پائین باشد ، احتمال لخته شدن خون وجود دارد و چنانچه سطح خونی دارو بالا باشد احتمال خونریزی وجود دارد.

سطح خونی وارفارین با تستی به نام PT و INR کنترل می شود که میزان آن ممکن است با توجه شرایط بیمار و نظر پزشک متفاوت باشد. INR معادل ۳-۲ اغلب نشانگر سطح درمانی وارفارین است مگر در مورد دریچه مصنوعی میترال یا برخی شرایط بالینی پرخطر که تا ۵/۳ بالا نگه می دارند. INR کمتر از ۱٫۸ نشان می دهد که انعقاد پذیری خون بالا می باشد و ممکن است بیمار در معرض تشکیل لخته قرار بگیرد، در این حالت پزشک مقدار دارو را افزایش می دهد. در مورد INR بالاتر ازسطح درمانی خطر خونریزی وجود دارد و پزشک معالج مقدار دارو را کم می کند.

مقدار وارفارین را نمی توان مثل سایر داروها بر اساس سن و وزن بدن تعیین کرد. مقدار داروی مورد نیاز در افراد مختلف بسیار متفاوت بوده و به شدت وابسته به قدرت متابولیسم این دارو در بدن است. پس در حین مصرف این دارو باید مکرراً آزمایش خون (PT- INR) داده شود تا سرعت لخته شدن خون اندازه گیری شود. پزشک براساس سرعت لخته شدن خون مقدار وارفارین را تعیین می کند تا در حالی که از لخته شدن خون جلوگیری می شود، خطر خونریزی خودبه خودی وجود نداشته باشد.

درکسانی که به تازگی وارفارین را شروع می کنند ممکن است سطح INR متغیر باشد از این رو کنترل مکرر سطح INR هر چند روز تا رسیدن آن به سطحی ثابت لازم است و بعد از آن تقریبا هر ماه یکبار ضروری است .

وارفارین را چه زمانی مصرف کنیم؟

وارفارین معمولاً روزی یک نوبت مصرف می شود. مهمترین نکته در باره مصرف قرص وارفارین ، خوردن دارو در وقت معین است. صبح یا عصر خیلی مهم نیست اما هر روز در همان ساعت میل شود.ضمنا با توجه به اینکه غذا ممکن است بر جذب دارو تاثیر بگذارد ، دارو نیم ساعت قبل یا یکساعت بعد از غذا مصرف شود.

در صورت فراموشی یک نوبت ، به محض آنکه آن را به یاد آوردید آن را مصرف کنید.اگر نوبت دوز بعدی است ، نوبت فراموش شده را رها کرده ، به برنامه دارویی معمول بازگردید. مقدار دارو را دوبرابر نکنید چون ممکن است موجب خونریزی شود.

وارفارین را تا چه زمانی مصرف کنم؟

بسته به نوع بیماری و ریسک فاکتورهای موجود ، ممکن است درمان موقت مثلا تا ۶ ماه یا برای تمام عمر باشد.

در صورت نیاز به جراحی، دندانپزشکی یا سایر اقدامات تهاجمی مثل آنژیوگرافی چه اقداماتی لازم است؟

قبل از هر اقدام تهاجمی و جراحی با امکان خونریزی، پزشک خود را مطلع کنید چرا که ممکن است در خطر خونریزی غیر قابل کنترل قرار گیرید. وارفارین با نظر پزشک معالج موقتا ۲ تا ۳ روز قبل از اقدام تهاجمی قطع می شود اما بر اساس نوع بیماری زمینه ای و نیز کار تشخیصی – درمانی شما ، ممکن است درمان جایگزین با دارو های ضد انعقادی دیگر از جمله هپارین یا انوکساپارین شروع شود.

آیا وارفارین با رژیم غذایی تداخل دارد؟

با توجه به نزدیکی سطح خونی درمانی دارو با سطح خونی سمی دارو ، توجه به رژیم غذایی بسیار مهم است. وارفارین با ویتامین K موجود در رژیم غذایی تداخل دارد. منابع غذایی ویتامین K برگ سبزیجات سبز تیره چون اسفناج ، کاهو، کلم سبز و بروکلی است. البته نکته مهم مصرف روزانه ی یکنواخت این سبزیجات است نه حذف کامل این ترکیبات از رژیم غذایی .

هشدارها

خونریزی از بینی ، خونریزی از لثه هنگام مسواک زدن، استفراغ خونی، خون در ادرار(یا ادرار کدر یا تیره) ، مدفوع قرمز یا تیره و سیاه، کبودی غیر طبیعی پوست ، قطع نشدن خونریزی در بریدگی ها ، افزایش خون قاعدگی ، سردرد شدید‌(خونریزی مغزی) ، درد و التهاب غیر طبیعی مفاصل (خونریزی مفصلی)، ریزش مو و بثورات پوستی ، زخم یا لکه‌های سفید در دهان؛ گلودرد، خستگی ، یا زردی چشم‌ها یا پوست.

در صورت داشتن هرکدام از این علایم به پزشک مراجعه کنید.