درمان زخم سوختگی

درمان زخم سوختگی | 5 مرحله اولیه در درمان زخم سوختگی کدامند؟

درمان زخم سوختگی

درمان زخم‌ سوختگی به طور کلی به دو مرحله تقسیم می‌شود: مرحله اولیه مراقبت و درمان فوری برای کنترل سوختگی و مرحله دوم مراقبت و درمان طولانی‌تر برای بهبود و ترمیم زخم.

در مرحله اولیه، مهمترین اقدامات درمان زخم‌ سوختگی عبارتند از:

1. قطع تماس با عامل سوختگی:

در صورتی که زخم از اثر حرارت، ماده شیمیایی یا رادیواسیون باشد، باید تماس فوری با منبع سوختگی متوقف شود.

2. خنک‌کردن زخم:

زخم را تحت جریان آب سرد قرار داده و به مدت 10 تا 20 دقیقه خنک کنید. این کار باعث کاهش درد، التهاب و سرعت بخشیدن به بازسازی بافت می‌شود. اما توجه کنید که زخم را با یخ مستقیماً تماس ندهید.

3. برداشتن لباس‌های محکم:

لباس‌هایی که به زخم مچاله شده‌اند را با دقت بردارید، مگر اینکه به صورت چسبیده به زخم باشند. در این صورت لباس را جا به جا نکنید و حتی اگر احتمال دارد به بافت چسبیده باشد، حتماً پزشک را مشاوره کنید.

4. استفاده از محلول‌های سرم‌ریز:

از محلول‌های سرم‌ریز مثل محلول‌های آبی سرما، محلول سولفات آلومینیوم یا محلول بتادین استفاده کنید تا از عفونت زخم جلوگیری کنید.

5. پوشاندن زخم:

پس از خنک‌کردن زخم، می‌توانید یک باند غیر چسبنده یا یک پوشش ضد آب روی زخم بگذارید تا محافظت شود.

پوست وسیع ترین ارگان بدن است که به عنوان سد مکانیکی در مقابل میکروارگانیسم ها عمل می کند و مانع از چسبیدن میکروارگانیسم ها به بدن و رشد و نفوذ آن ها به محیط داخلی می گردد. بعد از سوختگی ها، فعالیت محافظتی پوست از بین می رود و پروتئین های منعقد شده در زخم سوختگی که خونرسانی کافی ندارند محیط مناسبی را برای رشد میکروارگانیسم ها تشکیل می دهند.

درمان زخم سوختگی

عوامل ایجاد عود زخم سوختگی

در درمان زخم سوختگی که تجمع باکتری ها بر روی محیط زخم سوختگی می تواند باعث رها شدن میکروارگانیسم ها یا سم آنها به داخل خون شود و سپتیسمی ایجاد نماید. عفونت زخم علاوه بر ایجاد التهاب در زخم موجب تعویق در بهبودی، افزایش طول مدت بستری و افزایش هزینه ها شده و میتواند با ایجاد عفونت خون ، بیمار را از پای درآورد. باکتری های موجود در زخم برای دریافت اکسیژن و غذا با سلولهای زخم رقابت میکنند و علاوه بر آن محصولات سمی متابولیسم خود را به داخل محیط آزاد می نمایند.

استفاده از آنتی بیوتیک های سیستمیک در سوختگی موثر نیست، چرا که بافت سوخته بافتی غیر زنده و بدون خونرسانی است و در نتیجه گلبول های سفید، آنتی بادی ها آنتی بیوتیک ها نمی توانند از طریق جریان خون به آنجا برسند و بنابراین محل مناسبی برای رشد میکروارگانیسم ها می باشند. به همین جهت برای کنترل عفونت حتما باید از آنتی بیوتیک های موضعی استفاده شود.

علل سوختگی

  • سوختگی های حرارتی

بیشترین نوع سوختگی حرارتی با تماس مستقیم با جسم داغ و یا مایعات داغ مانند آب جوش رخ می دهد. حدود 70 درصد از سوختگی های کودکان با آب جوش اتفاق می افتد که درمان زخم سوختگی را سخت تر میکند. سوختگی با آب جوش اغلب با آسیب سطحی و با وسعت زیاد می باشد. وقتی کودک مایعات داغ را از ارتفاع بر روی خود می ریزد ناحیه سوخته با شکلی شبیه نقشه آفریقا روی بدنش به وجود آید که در نواحی بالاتر بدن وسعت بیشتری دارد و در نواحی پایین تر وسعت سوختگی کم می شود.

  • سوختگی تماسی

این سوختگی در اثر تماس تصادفی کوتاه مدت با اجسام خیلی داغ و تماس طولانی مدت با اجسام داغ رخ می دهد. مورد دوم بیشتر در افراد دچار کاهش هوشیاری، سالمندان ، بیمار در حال تشنج و موارد مصرف الکل دیده می شود. بیشترین علت سوختگی تماسی ، فلزات داغ، دستگیره فر، شیشه جلوی بخاری دیواری

نکته : سوختگی های تماسی باعث ایجاد سوختگی عمیق و تمام ضخامت در پوست می شوند.

درمان زخم سوختگی
  • سوختگی الکتریکی

زمانی که جریان برق از نقطه ای از بدن وارد شده و از نقطه دیگری خارج می شود باعث ایجاد سوختگی الکتریکی می شود. میزان آسیب بافتی بستگی به ولتاژ برق دارد:

  • ولتاژ پایین: سوختگی های کوچک و عمیق در محل ورود و خروج جریان برق
  • ولتاژ بالا : جریان برق با بیش از 1000 ولت که باعث آسیب جدی و عمیق در بافت ها شده و حتی منجر به قطع اندام ها می شود. ولتاژ بیش از 70 هزار ولت معمولا باعث مرگ می شود.

نکته: در سوختگی الکتریکی ممکن است عبور جریان برق از بدن باعث تحت تاثیر قرار دادن قلب و ایجاد آریتمی شود.

  • سوختگی شیمیایی

سوختگی شیمیایی اغلب با مواد خورنده و در مکان های صنعتی رخ می دهد البته امکان این حوادث در خانه و مواد شیمیایی موجود در منزل هم وجود دارد.

علل سوختگی شیمیایی

  • اسیدها

اسیدها مانند سولفوریک، نیتریک، هیدروفلوریک، هیدروکلریک و فسفریک

  • قلیایی یا باز ها

سدیم یا پتاسیم هیدروکساید، سدیم یا کلسیم هیپوکلریت، آمونیاک ، فسفات، شوینده های خانگی مانند وایتکس و سیمان

مواد قلیایی باعث سوختگی عمیق تر از اسیدها می شوند.

  • محصولات ارگانیک مانند قیر

مواد شیمیایی تا زمانی که بر روی پوست قرار دارند و پاک نشده اند می توانند باعث ایجاد سوختگی شوند به همین دلیل سوختگی های شیمیایی عمق بیشتری از بافت را درگیر می کنند.

سطح سوختگی

سوختگی سه سطح دارد: درجه اول ، دوم و سوم. هر درجه بر اساس شدت آسیب به پوست است ، درجه اول بسیار جزئی و درجه سوم شدیدترین است. 

سوختگی های درجه چهار نیز وجود دارد. این نوع سوختگی شامل تمام علائم سوختگی درجه سه است و همچنین از پوست فراتر رفته و به تاندون و استخوان گسترش می یابد.

نوع سوختگی بر اساس علت آن نیست. به عنوان مثال سوزاندن ، بسته به میزان گرم بودن مایع و مدت تماس آن با پوست می تواند باعث ایجاد هر سه سوختگی شود.

سوختگی های شیمیایی و الکتریکی توجه فوری پزشکی را ضروری می کنند زیرا حتی اگر آسیب پوستی جزئی باشد می تواند در داخل بدن تأثیر بگذارد.

سوختگی درجه یک :

سوختگی های درجه یک باعث کمترین آسیب پوست می شوند. آنها همچنین “سوختگی های سطحی” نامیده می شوند زیرا روی خارجی ترین لایه پوست تأثیر می گذارند. علائم سوختگی درجه یک عبارتند از:

  • سرخی پوست
  • التهاب جزئی ، یا تورم
  • درد
  • پوست خشک

از آنجا که این سوختگی روی لایه بالایی پوست تأثیر می گذارد ، با ریزش سلول های پوست ، علائم و نشانه ها از بین می روند. سوختگی های درجه یک معمولاً طی 7 تا 10 روز بدون ایجاد زخم بهبود می یابند.

اگر سوختگی در ناحیه وسیعی از پوست ، بیش از سه اینچ ، و روی صورت یا مفصل اصلی شما تأثیر بگذارد ، باید به پزشک مراجعه کنید.

سوختگی های درجه یک معمولاً با مراقبت در منزل درمان می شوند .وهر چه زودتر سوختگی را درمان کنید ممکن است سریعتر بهبود یابد.  درمان های سوختگی درجه یک شامل موارد زیر است:

  • خیساندن زخم به مدت پنج دقیقه یا بیشتر در آب خنک
  • مصرف استامینوفن یا ایبوپروفن برای تسکین درد
  • استفاده از لیدوکائین (ماده بی حس کننده) با ژل یا کرم آلوئه ورا برای تسکین پوست
  • استفاده از پماد آنتی بیوتیک و گاز برای محافظت از منطقه آسیب دیده

اطمینان حاصل کنید که از یخ استفاده نمی کنید ، زیرا ممکن است آسیب بیشتر شود. هرگز گلوله های پنبه را روی سوختگی قرار ندهید زیرا الیاف کوچک می توانند به زخم بچسبند و خطر عفونت را افزایش دهند. همچنین از درمان های خانگی مانند کره و تخم مرغ خودداری کنید زیرا اثبات نشده است که این داروها موثر هستند.

درمان زخم سوختگی

سوختگی درجه دو :

سوختگی های درجه دو جدی تر هستند زیرا آسیب ها از لایه بالایی پوست گسترش می یابد. این نوع سوختگی باعث تاول زدن و قرمز شدن وزخم شدن پوست می شود.

برخی از تاول ها باز می شوند. با گذشت زمان ، ممکن است بافت ضخیم ، نرم و دلمه ای به نام ترشح فیبرینوس بر روی زخم ایجاد شود.

به دلیل لطیف بودن این زخم ها ، تمیز نگه داشتن ناحیه و پانسمان مناسب آن برای جلوگیری از عفونت لازم است. این امر همچنین به بهبود سریع سوختگی کمک می کند.

بهبود برخی از سوختگی های درجه دو بیش از سه هفته طول می کشد ، اما بیشتر آنها در طی دو تا سه هفته بدون زخم بهبود می یابند ، اما اغلب با تغییر رنگدانه در پوست.

هرچه تاول ها بدتر باشند ، مدت زمان بهبودی افزایش می یابد. در برخی موارد شدید برای رفع آسیب به پیوند پوست نیاز است. پیوند پوست ، پوست سالم را از ناحیه دیگری از بدن می گیرد و آن را به محل پوست سوخته منتقل می کند.

مانند سوختگی های درجه یک ، از پنبه و داروهای خانگی مشکوک خودداری کنید. درمان های سوختگی خفیف درجه دو معمولاً شامل موارد زیر است:

  • پوست را به مدت 15 دقیقه یا بیشتر در زیر آب خنک اجرا کنید
  • مصرف داروهای مسکن بدون نسخه (استامینوفن یا ایبوپروفن)
  • درخواست کردن کرم آنتی بیوتیک تاول

با این حال ، اگر سوختگی در ناحیه گسترده ای بود ، به دنبال فوریت های پزشکی باشید.

سوختگی درجه سه :

به استثنای سوختگی های درجه چهار ، سوختگی های درجه سه شدیدترین هستند. آنها بیشترین آسیب را وارد می کنند ، از هر لایه از پوست گسترش می یابد.

این تصور غلط وجود دارد که سوختگی های درجه سه دردناک ترین هستند. با این حال ، با این نوع سوختگی آسیب آنقدر گسترده است که ممکن است هیچ دردی به دلیل آسیب عصبی نداشته باشد. جدول زمانی مشخصی برای بهبود خود به خودی کامل برای سوختگی های درجه سه وجود ندارد.

هرگز سعی نکنید سوختگی درجه سه را خود درمانی کنید. بلافاصله با مرکز درمانی تماس بگیرید . در حالی که منتظر معالجه پزشکی هستید ، آسیب را بالاتر از قلب خود قرار دهید. از لباس خود در نیایید ، اما اطمینان حاصل کنید که هیچ لباسی به محل سوختگی نمی چسبد.

درمان زخم سوختگی

عوارض سوختگی

در مقایسه با سوختگی های درجه اول و دوم ، سوختگی های درجه سه بیشترین خطر را برای عوارضی مانند عفونت ها ، از دست دادن خون و شوک به همراه دارند که اغلب این موارد منجر به مرگ می شود. در عین حال ، تمام سوختگی ها خطر عفونت را دارند زیرا باکتری ها می توانند وارد پوست شکسته شوند.

 کزاز یکی دیگر از عوارض احتمالی با سوختگی در تمام سطوح است. مانند سپسیس ، کزاز نیز یک عفونت باکتریایی است. این سیستم عصبی را تحت تأثیر قرار می دهد ، در نهایت منجر به مشکلات انقباضات عضلانی می شود. به عنوان یک قاعده کلی ، هر یک از اعضای خانواده شما باید هر 10 سال یکبار واکسن کزاز بزند.

سوختگی شدید همچنین خطر هیپوترمی و هیپوولمی را به همراه دارد. دمای پایین بدن به طور خطرناکی هیپوترمی را مشخص می کند. گرچه به نظر می رسد این یک عارضه غیرمنتظره سوختگی باشد ، اما در واقع از دست دادن بیش از حد گرمای بدن در اثر آسیب ناشی از این وضعیت است. هیپوولمی یا کمبود خون وقتی اتفاق می افتد که بدن شما خون زیادی از سوختگی از دست بدهد.

جلوگیری از سوختگی:       

 بهترین روش آشکار برای مبارزه با سوختگی جلوگیری از وقوع آن است. مشاغل خاص خطر بیشتری برای سوختگی شما را تهدید می کند ، اما واقعیت این است که بیشتر سوختگی ها در خانه اتفاق می افتد. نوزادان و کودکان کم سن بیشتر در معرض سوختگی قرار دارند. اقدامات پیشگیرانه ای که می توانید در خانه انجام دهید شامل موارد زیر است:

  • هنگام آشپزی کودکان را از آشپزخانه دور نگه دارید.
  • دسته های قابلمه یا کتری را به سمت پشت اجاق گاز بچرخانید.
  • یک کپسول آتش نشانی را داخل یا نزدیک آشپزخانه قرار دهید.
  • ردیاب های دود را هر ماه یک بار آزمایش کنید.
  • هر 10 سال آشکارسازهای دود را جایگزین کنید.
  • دمای آبگرمکن را زیر 120 درجه فارنهایت نگه دارید.
  • قبل از استفاده دمای آب حمام را اندازه بگیرید.
  • کبریت ها و فندک ها را قفل کنید.
  • روکش های پریز برق را نصب کنید.
  • سیم های در معرض سیم های برق را بررسی و دور بریزید.
  • مواد شیمیایی را از دسترس دور نگه دارید و در حین استفاده از مواد شیمیایی از دستکش استفاده کنید.
  • از کرم های ضد آفتاب ،هر روز، برای جلوگیری از سوختگی با نور خورشید استفاده کنید.
  • اطمینان حاصل کنید که تمام محصولات سیگار کشیدن کاملاً از بین رفته اند.

همچنین داشتن یک طرح فرار از آتش و تمرین آن با خانواده حتی یکبار مهم است. در صورت آتش سوزی حتما زیر دود بخزید. با این کار خطر فرورفتن و گرفتار شدن در آتش به حداقل می رسد.

درمان زخم سوختگی

چشم انداز سوختگی:

هنگامی که به درستی و به سرعت درمان شود ، چشم انداز سوختگی های درجه اول و دوم خوب است. این سوختگی ها بندرت جای زخم دارند اما می توانند منجر به تغییر رنگدانه پوست سوخته شوند. نکته اصلی این است که آسیب و عفونت بیشتر به حداقل برسد. آسیب شدید ناشی از سوختگی شدید درجه دو و درجه سه می تواند منجر به مشکلاتی در بافت های عمیق پوست ، استخوان ها و اندام ها شود. بیماران ممکن است به موارد زیر احتیاج داشته باشند:

  • عمل جراحی
  • فیزیوتراپی
  • توانبخشی
  • مراقبت های مادام العمر

به دست آوردن درمان جسمی کافی برای سوختگی بسیار مهم است ، اما فراموش نکنید که برای نیازهای عاطفی خود کمک بخواهید. برای افرادی که دچار سوختگی شدید شده اند حتما از روانشناس یا درمان های روانشناسی درست استفاده کنید.

مدیریت اورژانسی زخم های سوختگی ساده و غیر کمپلکس

اقدامات فوری و اولیه در زمان سوختگی می تواند بافت آسیب دیده را محدود کرده و بر میزان مرگ و میر ناشی از سوختگی موثر باشد. چنانچه شما اولین شخصی هستید که با فرد سوخته مواجه می شوید اقدامات زیر را انجام دهید:

  • بررسی امنیت صحنه حادثه، که برای درخواست کمک با اورژانس تماس بگیرید.
  • فرآیند سوزاندن را متوقف کنید، با دور کردن عامل از بدن مانند خاموش کردن شعله یا قطع کردن جریان برق و بیمار را به محلی امن با هوای آزاد منتقل کنید. لباس های نچسبیده به بدن و جواهرات محدود کننده خونرسانی را خارج کنید.
  • بیمار را خنک کنید.

خنک کردن زخم

خنک کردن سوختگی با آب (12-18 درجه) حداقل به مدت 20 دقیقه باعث کاهش حرارت زخم شده و مانع از توسعه زخم سوختگی می شود. ضمنا باعث کاهش درد بیمار شده و ضمن شستشوی زخم از ادم بافت می کاهد. چنانچه آب در دسترس نیست میتوان از حوله مرطوب یا هیدروژل (فقط در بزرگسالان) استفاده کرد.

نکته مهم : استفاده از یخ و آب خیلی سرد برای خنک کردن سوختگی ممنوع است چون با ایجاد انقباض عروقی و مکانیسمی برعکس باعث افزایش عمق سوختگی می گردد.

در سوختگی های شیمیایی به شستشوی طولانی تری احتیاج است و این شستشو تا زمان پاک شدن کامل عامل شیمیایی و رسیدن PH پوست به محدوده طبیعی ادامه می یابد. (بطور مثال با استفاده از نوارهای تست ادرار)

سوختگی های چشمی بهتر است با نرمال سالین استریل شستشو داده شود.

به یاد داشته باشید که سوختگی را باید سرد کرد نه بیمار را.

درمان زخم سوختگی

عفونت زخم سوختگی

عفونت زخم یکی از مشکلات جدی در مرحله حاد پس از سوختگی می باشد. آنتی بیوتیک موضعی برای پیشگیری از عفونت زخم های وسیع کاربرد دارد. آنتی بیوتیک موضعی مورد استفاده نباید باعث ایجاد حساسیت یا مقاومت در بیمار شود. ضمنا نباید مشاهده مستقیم زخم را محدود کند و تعادل رطوبت زخم را بهم بزند و مشکلاتی مانند ماسریشن (خیس خوردگی پوست اطراف زخم) را بوجود آورد. استفاده از آنتی بیوتیک سیستمیک به صورت پروفیلاکسی توصیه نمی شود. البته ممکن است در بیمارانی که مشکوک به نکروز سمی اپیدرم یا عفونت با استرپتوکوک بتا همولیتیک هستند تجویز شود.

مطالب مرتبط:  کلینیک زخمزخم عفونی / زخم فشاری

دبریدمان زخم

دبریدمان زخم | 3 وظایف دبرید زخم | آیا دبریدمان زخم دردناک است؟

دبریدمان زخم چیست؟

 دبریدمان زخم (Debridement) یعنی خارج کردن بافت های مرده و غیر سالم از روی زخم است که توسط پزشکان برای بهبودی زخم انجام می شود. بافت های مرده توسط باکتری ها و میکروب های مخرب پوشیده شده اند. برداشتن بافت مرده می تواند سرعت در رنود جایگزینی و ترمیم طبیعی پوست در بافت سالم و بهبودی زخم اتفاق می افتد. وجود بافت مرده امکان رشد باکتری های مخرب را افزایش می دهد و این کار باعث عفونت زخم می گردد.

برای پیشرفت درمان زخم های مزمن باید به طرق مختلف بافت مرده را از زخم خارج نمود یعنی دبریدمان زخم انجام شود. زیرا بافت نکروز مانع از رشد سلول های سالم می شود. هدف از دبریدمان زخم برداشتن بافت های مرده و به شدت آلوده است اما با حفظ عضوهای مهمی مثل تاندون و عروق خونی و استخوان و … . ( استخوان هم فقط در مواردی که استئومیلیت وجود داشته باشد، برداشته می شود. ) ، دبریدمان اجازه می دهد که بستر زخم دیده شود و شانس عفونت کاهش یابد و پروسه ی ترمیم زخم ادامه یابد.

دبریدمان زخم

وظایف دبریدمان زخم:

  1. به رشد بافت سالم کمک می کند.
  2. اندازه زخم را به حداقل می رساند.
  3. عوارض ناشی از عفونت را کاهش می دهد.

چه زمانی دبریدمان زخم لازم است؟

برای همه ی زخم ها نیاز به دبریدمان نیست. معمولا از این روش برای زخم های قدیمی استفاده می شود که به درستی بهبود نیافته اند. همچنین برای درمان زخم های مزمن و آلوده مناسب است. اگر زخم شما در معرض ابتلا به عفونت است، دبرید زخم جهت جلوگیری از  پیشرفت زخم ضروری است. در بعضی موارد نیز برای زخم های جدید و شدید نیاز به دبریدمان زخم است.

اصول دبریدمان زخم چیست؟:

برای دبریدمان زخم بایستی به موارد و نکات زیر توجه داشت:

  1. محیط مناسب:  مکان مورد استفاده برای دبرید باید مناسب بیمار بوده و وسایل لازم مانند سیفتی باکس، دستکش و عینک در دسترس باشد. در موقع کار پنجره ها برای جلوگیری جریان هوا و انتشار آلودگی بسته باشد. بهتر است درب اتاق کار در زمان دبرید بسته باشد تا کمتر باعث رفت و آمد و شلوغی محل شود. دستگاه های تهویه مانند فن چند دقیقه قبل از شروع کار خاموش شود تا هوا جریان نداشته باشد.  
  1. مشاهده دقیق زخم:  برای اینکه دبرید کمترین آسیب را به بافت سالم زخم وارد کند ابتدا باید زخم را از نظر وجود لیگامن ها یا عروق احتمالی در بستر زخم بررسی کرد . فردی که عمل دبرید را انجام می دهد باید از انتخاب صحیح روش مورد استفاده و بافت هدف برای دبرید مطمئن باشد.
  • صلاحیت:  شخصی که عمل دبریدمان زخم را انجام می دهد (پزشک یا پرستار) بایستی صلاحیت علمی و عملی لازم را برای انجام این کار داشته باشد. برای روش های دبرید دردناک بهتر است از روش های کنترل درد مانند تجویز مسکن استفاده شود.

دبریدمان زخم

روش های دبریدمان زخم:

دبرید زخم به عواملی از جمله نوع زخم، سن، سلامت بیمار بستگی دارد. انواع روش های دبرید زخم به شرح زیر است، البته ممکن است زخم شما به ترکیبی از روش های دبرید برای درمان نیاز داشته باشد.

  1. آنزیماتیک (Debridement)
  2. مکانیکی (Mechanical)
  3. ماگوت تراپی (Larval)
  4. شارپ (Sharp)
  5. اتولیتیک (Autolytic)
  6. هیدروسرجیکال (Hydrosurgical)
  7. اولتراسوند (Ultrasound)
  8. جراحی (Surgical)

دبریدمان زخم آنزیماتیک :

در این حالت با استفاده از آنزیم های خارجی مانند کلاژناز بافت های نکروزه لیز شده و از میان می رود. در واقع، در دبریدمان زحم آنزیمی یا دبریدمان شیمیایی از پماد یا ژل با آنزیم هایی استفاده کرده که بافت ناسالم را نرم کرده و از بین می رود. دارو یک یا دو بار در روز استفاده می شود. زخم با پانسمان پوشیده می شود و مرتبا باید تعویض شود. به علت عوارض جراحی مانند خونریزی این روش مناسب است.

دبریدمان زخم مکانیکی:

در این روش سعی می شود بدون وارد کردن آسیب به زخم و با دقت تمام با استفاده از گاز آغشته به نرمال سالین بعضی از بافت ها ی نکروزه زخم خارج شود. رایج ترین نوع دبرید زخم است. این روش بافت ناسالم را با یک نیروی محرک از بین می برد و برای زخم های آلوده مناسب است.

انواع دبریدمان زخم مکانیکی شامل:

  • آب درمانی: در این روش از آب برای شستشوی بافت های قدیمی استفاده می شود. این روش ممکن است شامل، استفاده از دوش، لوله سرنگ و سوند باشد.
  • استفاده از پانسمان مرطوب و خشک: گاز مرطوب روی زخم قرار گرفته، پس از خشک شدن و چسبیدن به زخم، از روی زخم برداشته می شود که باعث از بین رفتن بافت مرده است.
  • استفاده از پدهای دبریدمان مونوفیلمنت: یک پد پلی استر نرم به آرامی روی زخم قرار گرفته و باعث از بین رفتن بافت های بد و ضایعات زخم می شود.

دبریدمان زخم

دبریدمان زخم شارپ:

در برخی موارد از تیغ جراحی یا قیچی برای برداشتن بافت نکروز استفاده می شود. در استفاده از تیغ جراحی بایستی دقت زیادی شود تا به بافت های سالم، لیگامان ها و عروق آسیب وارد نشود.

دبریدمان شارپ

دبریدمان زخم اتولیتیک:

این نوع دبریدمان کاملا انتخابی است و فقط سلول های مرده دبرید می شوند و آسیبی به بافت سالم و گرانوله وارد نمی شود. دبریدمان اتولیتیک به وسیله آنزیم ها ی مترشحه بافت ها و سلول های بدن انجام می شود. این روش با اینکه از دبریدمان جراحی طولانی تر است اما بدون درد و خونریزی می باشد.

دبریدمان زخم اتولیتیک با استفاده از پانسمان های مدرن و در محیطی که این پانسمان ها در بستر زخم ایجاد می کنند امکان پذیر است. هیدروژل از نمونه دبریدکنندگان اتولیتیک می باشد. در هیدروژل ها هیچ ماده دارویی وجود ندارد. 90% حجم ژل آب مقطر است که در ترکیب با ذرات جاذب رطوبت سلولزی (CMC) و آلژینات کلسیم یک هیدروژل با غلظت متعادل بوجود آورده است که تناسب مناسبی از خصوصیت رطوبت دهی (Hydration) و رطوبت گیری (Absorption) دارد.

هیدروژل در تماس با بافت نکروز سیاه رنگ یا زرد رنگ بر حسب میزان اگزودا و رطوبت زخم، به آن رطوبت می دهد یا بالعکس، رطوبت اضافه را جذب می کند. در چنین شرایطی هیدروژل بافت نکروز را تجزیه و حل می کند، بدون آنکه به سلول ها ی سالم آسیبی برساند. به این ترتیب در هر نوبت استفاده از هیدروژل، بافت نکروز کمتر می شود.

تصمیم گیری برای انتخاب نوع دبریدمان زخم که به روش جراحی یا شارپ صورت گیرد یا با استفاده از هیدروژل، به شرایط بیمار و ارزیابی زخم بستگی دارد. در مواردی که بافت نکروز اندازه و ضخامت زیادی دارد، دبریدمان جراحی بدلیل سرعت بالاتر ارجح است. از طرف دیگر شرایط خاص بیمار مانند کاهش هوشیاری، سن بالا یا مشکلات قلبی و ریوی ممکن است دبریدمان جراحی را مقدور نسازد.

انتخاب بهترین روش دبریدمان زخم:

فاکتورهای دیگری نیز وجود دارند که درمانگران زخم را برای انتخاب بهترین روش دبریدمان زخم راهنمایی می کنند. اولین کار این است که هدف خود را از مراقبت مشخص کنید. دانش درمانگر زخم و میزان مهارت وی عامل دیگری است که در انتخاب روش دبریدمان زخم موثر است. دبریدمان شارپ محافظه کارانه با ابزار، نیازمند آموزش های تخصصی است در مقابل استفاده از پانسمانی که دبریدمان اوتولایتیک می کند ایمن و آسان است. یکی دیگر از مسائل مهم در انتخاب نوع دبریدمان وسایل و امکانات در دسترس است. 

دبریدمان زخم

آیا دبریدمان زخم دردناک است؟

دبریدمان زخم بیولوژیکی، آنزیمی و اتولیتیک معمولا با درد کمی همراه است. دبریدمان مکانیکی و جراحی شدید، تقریبا دردناک است. در دبریدمان مکانیکی از داروهای ضددرد استفاده کنید. در دبریدمان جراحی شدید نیز از بی حسی موضعی یا عمومی استفاده می شود. بی حسی موضعی تنها ناحیه زخم را بی حس کرده و در بیهوشی عمومی به خواب کامل فرو رفته و دردی احساس نمی کنید

کنتراندیکاسیون های دبریدمان زخم:

پرستار زخم باید نسبت به موقعیت هایی که در آن دبریدمان زخم کنتراندیکاسیون دارد آگاه باشد، مهم ترین مورد کنتراندیکاسیون دبریدمان زخم هایی است که خون رسانی ضعیف دارند مثل زخم های پای غیر عفونی در بیمارانی که بیماری شدید عروق اندام تحتانی پیشرفته دارند.

در این وضعیت برداشتن بافت اسکار تا زمانی که گرفتگی عروقی باز شود ممنوعیت دارد زیرا که احتمال دارد ریسک عفونت را بالا ببرد. علاوه بر آن برداشتن بافت اسکار به علت خون رسانی ضعیف نه تنها سودی ندارد بلکه باعث می شود روند ترمیم زخم به جلو پیش نرود.

بنابراین در گایدلاین های بسیاری آمده که دبریدمان این زخم ها ممنوع است و فقط باید از لحاظ بروز عفونت زخم مشاهده و ارزیابی شود. حالت دیگری که در آن دبریدمان زخم کنتراندیکاسیون دارد زخم پاشنه با اسکار خشک است در بیمارانی که حرکت نمی کنند تا زمانی که هیچ علائمی از عفونت مشاهده نشده باشد. اگر میزان بافت اسکار پیشرفت کرد و مقدار بیشتری از سطح زخم را فرا گرفت یک نشانه از عفونت است که در این حالت دبریدمان زخم و برداشت لایه های مرده زخم پیشنهاد می شود.

روش دبریدمان زخم
مزایا معایب  
دبرید جراحی   سریع و کارآمد. حداکثر ضدعفونی زمانی که در اتاق عمل انجام شود. مناسب برای زمانی که نکروز یا عفونت زیادی در زخم وجود دارد. نیاز به مداخله جراحی دارد، هزینه زیاد در صورت انجام دادن در اتاق عمل، غیر انتخابی، نیاز به بیهوشی
دبرید شارپ   قابل انجام در کلینیک و توسط پرستار متخصص، هزینه کم نیاز به وسایل استریل، فقط بافتی که حس ندارد قابل برداشت است
دبرید آنزیماتیک   پوسته های زخم را نرم می کند، هم زمان قابل استفاده با روش شارپ گران است، نسبتا روش کندی است، ممکن است باعث ایجاد لچ افتادگی در پوست اطراف زخم بشود
دبرید اتولیتیک   یک دبرید انتخابی است که برای بافت گرانوله و اپیتیلیال ضرری ندارد، گران نیست، مناسب برای زخم های سطحی و عمقی، کاربری راحت ممکن است کند باشد، امکان لچ افتادگی لبه زخم، امکان افزایش ترشحات زخم، بوی بد بافت نرم شده
دبرید مکانیکی   مناسب برای بافت نکروز وسیع کند و دردناک بودن در روش پانسمان مرطوب به خشک، گران بودن در روش هیدروتراپی، روش غیر انتخابی برای دبرید
دبرید شیمیایی   مواد نابود کننده باکتری یا متوقف کننده رشد باکتری مواد شیمیایی استفاده شده ممکن است برای بافت سالم زخم سمیت داشته باشد. برخی مواد شیمیایی در حضور خون یا چرک زخم غیر فعال می شوند
دبرید بیولوژیک   معمولا سریع و کارآمد، موثر در مقابل طیف وسیعی از باکتری ها شامل کلستریدیوم، سودوموناس آرئوژینوزا تهیه لارو استریل مشکل است. از نظر اجتماعی ممکن است پذیرفته نشود. لیز باکتری توسط لارو ممکن است یک تب خفیف ایجاد کند. در صورت تماس لارو با پوست اطراف زخم احتمال التهاب وجود دارد

ماگوت تراپی:

در این روش از لاروها ی بعضی حشرات برای لیز کردن بافت نکروزه استفاده می شود. این لاروها پس از قرار گرفتن بر روی زخم آنزیم هایی ترشح می کنند و بافت نکروزه را جدا و از آن به عنوان ماده غذایی استفاده می کنند.

همه چیز در خصوص درمان زخم جراحی (روش های درمان + مراقبت ها)

روش های نوین درمان زخم جراحی

زخم‌های بعد از عمل جراحی یکی از چالش‌های مهم پس از انجام اعمال جراحی محسوب می‌شوند. التیام زخم و بازگشت به سلامتی کامل پس از جراحی، یک فرایند طبیعی است اما ممکن است در برخی موارد با مشکلات و عوارضی همراه باشد. 

 

کنترل عفونت، مراقبت صحیح از زخم، تغذیه مناسب و رعایت نکات بهداشتی از جمله ملزومات مهم در دوران نقاهت و التیام سریع‌تر زخم هستند. این فرایند می‌تواند با توجه به نوع جراحی انجام شده و وضعیت سلامتی فرد، از چند روز تا چند ماه طول بکشد.  

 

پس با توجه به اهمیت زخم جراحی و نقش آن در بازگشت سریع بیمار به زندگی عادی، ضروری است تا به تمام جوانب مربوط به کنترل، مراقبت و درمان آن بپردازیم.

 

این مقدمه و سخن آغازین کوتاهی در مورد اهمیت بحث زخم جراحی بود. امیدوارم مفید واقع شده باشد. در صورت نیاز به توضیح یا بسط بیشتر، در خدمتم.

 

 

زخم-جراحی

روش‌های درمان زخم‌های پس از عمل جراحی

کنترل و پیشگیری از عفونت:

عفونت یکی از شایع‌ترین عوارض پس از اعمال جراحی است که می‌تواند منجر به طولانی‌شدن دوره نقاهت و حتی بروز مشکلات حادتر سلامتی شود. بر اساس آمارها، حدود 30 درصد از زخم‌های جراحی دچار عفونت می‌شوند.

کارشناسان پزشکی تأکید می‌کنند که پیشگیری و کنترل به موقع عفونت زخم‌ها، نقش بسزایی در کاهش عوارض و تسریع التیام دارد. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های مناسب، پانسمان مرتب و بهداشتی ناحیه زخم و پرهیز از لمس مستقیم آن، از جمله اقدامات توصیه‌شده است.

همچنین رعایت نکات بهداشت فردی و استریل‌سازی وسایل و لباس‌ها می‌تواند از ورود عفونت به زخم جلوگیری کند. 

 

پانسمان مرتب زخم:

کارشناسان پزشکی می‌گویند: پانسمان منظم و مرتب زخم‌های جراحی نقش بسزایی در پیشگیری از آلودگی مجدد، کنترل عفونت و تسریع روند بهبودی  دارد.

طبق توصیه پزشکان، پانسمان باید حداقل روزی یک بار و در صورت نیاز بیشتر، تعویض شود. استفاده از باند استریل، گاز و مواد ضدعفونی‌کننده در پانسمان برای محافظت هرچه بیشتر زخم ضروری است.

همچنین پرستاران و پزشکان تأکید می‌کنند که شستشو و ضدعفونی کردن دست‌ها قبل از برداشتن پانسمان قدیمی و قرار دادن پانسمان جدید بسیار حائز اهمیت است تا از انتقال آلودگی و باکتری‌ها به زخم جلوگیری شود.

 

استفاده از داروهای موضعی ترمیم و التیام‌دهنده:

به گزارش پزشکان، استفاده از کرم‌ها، ژل‌ها و اسپری‌های حاوی موادی مانند کلاژن، اسید هیالورونیک، ویتامین C و E و همچنین کوآنزیم Q10 به شدت در تسریع روند بهبود زخم‌های پس از اعمال جراحی مؤثر است.

این مواد با خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی خود از التهاب و تورم ناحیه زخم می‌کاهند و سبب تحریک رشد سلول‌های جدید و افزایش جریان خون موضعی می‌شوند.

کارشناسان توصیه می‌کنند این داروها را طبق دستور پزشک و پس از پانسمان زخم به صورت مرتب استفاده کرد تا ضمن حفظ ناحیه زخم، روند بهبودی تسریع شود. 

تغذیه مناسب و غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی:

کارشناسان تغذیه می‌گویند، رژیم غذایی مناسب و سرشار از ویتامین‌ها و املاح معدنی، نقش بسزایی در تقویت سیستم ایمنی و تسریع فرایند التیام و بهبود زخم‌های ناشی از عمل‌های جراحی دارد.

غذاهای حاوی ویتامین C مانند میوه‌ها و سبزیجات تازه، ویتامین A موجود در شیر و لبنیات، روی و پروتئین که در گوشت‌های کم‌چرب و حبوبات یافت می‌شود، از ارکان اصلی رژیم غذایی التیام‌بخش زخم به‌شمار می‌آیند.

همچنین تأمین آب کافی بدن و دریافت ویتامین‌ها از مکمل‌های غذایی در صورت تجویز پزشک، می‌تواند کمک‌کننده باشد.

اجتناب از فشار و تحمل وزن بر روی ناحیه جراحی شده:

پزشکان و متخصصان توانبخشی تأکید می‌کنند که یکی از مهم‌ترین نکات در دوران نقاهت پس از جراحی، پرهیز از اعمال فشار یا تحمل وزن بر روی ناحیه عمل‌شده است.

این کارشناسان به بیماران توصیه می‌کنند برای جلوگیری از باز شدن زخم، عفونت و درد بیشتر، حداقل به مدت چند روز و تا زمانی که پزشک اجازه دهد، از فعالیت‌ بدنی شدید، بلند کردن اجسام سنگین یا ایستادن یا نشستن طولانی بپرهیزند و بر روی زخم فشار نیاورند.

با این احتیاط‌ها می‌توان از بروز عوارض احتمالی جلوگیری کرد و به التیام سریع‌تر و بهتر زخم پس از جراحی کمک شایانی نمود.

عوامل موثر در التیام زخم‌های جراحی

عوامل متعددی در التیام موفقیت‌آمیز و بهبود سریع زخم‌های ناشی از عمل‌های جراحی نقش دارند.

اولین و مهم‌ترین عامل، پیشگیری و کنترل به‌موقع عفونت است. استفاده به‌جا از آنتی‌بیوتیک‌های مکمل و موضعی و پانسمان مناسب و مرتب زخم، از ابتلای آن به عفونت‌های قارچی و باکتریایی جلوگیری می‌کند.

عامل بعدی، تغذیه مناسب و غنی‌شده با مکمل‌های تجویزی پزشک است. مصرف غذاهای حاوی پروتئین، ویتامین‌های A، C، E و املاح معدنی نظیر روی و سلنیوم، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و فرایند التیام را تسریع می‌بخشد.

استراحت کافی و عدم تحمل وزن یا فشار بر محلّ زخم نیز حائز اهمیت فراوان است. ورزش‌های ملایم و فیزیوتراپی پس از طی دوران استراحت نیز می‌تواند التیام را تسهیل کند.

در کنار این موارد، استفاده از داروها و مکمل‌های خوراکی و موضعی تجویزشده توسط پزشک، کنترل مرتب زخم و رعایت نکات بهداشت فردی توسط بیمار، از دیگر نکاتی است که در التیام و بهبودی مؤثرند.

مطلب مرتبط: 0 تا 100 درمان زخم دیابتی

عوامل موثر در التیام زخم‌های جراحی

پانسمان‌ها و داروهای تسریع‌کننده بهبود زخم‌های پس از عمل

به گفته کارشناسان پزشکی، استفاده از انواع پانسمان‌های استریل و آغشته به موادی مانند بتادین و نیترات نقره، به حفظ پاکیزگی زخم و جلوگیری از آلودگی مجدد آن کمک شایانی می‌کند.

همچنین مصرف مرتب داروها و کرم‌های تجویزی پزشک که حاوی موادی همچون کلاژن، اسید هیالورونیک، ویتامین C و روغن درخت چای سبب تسریع التیام سلول‌های آسیب‌دیده و رفع التهاب می‌شود، نقش به‌سزایی در بهبود سریع‌تر زخم دارد.

البته کارشناسان هشدار می‌دهند که افراد دارای حساسیت پوستی به هر یک از این مواد، باید قبل از مصرف حتما با پزشک معالج خود مشورت کنند.

تغذیه مناسب برای درمان سریع‌تر زخم‌های جراحی

تغذیه مناسب یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در التیام و بهبود سریع زخم‌های ناشی از جراحی است.

کارشناسان تغذیه می‌گویند: دریافت کافی پروتئین از طریق مصرف گوشت‌های کم‌چرب، تخم‌مرغ، ماهی، شیر و لبنیات، برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده زخم ضروری است.

ویتامین‌های محلول در آب مانند ویتامین C موجود در انواع میوه‌ها و سبزیجات و ویتامین A یافت‌شده در شیر و زرده تخم‌مرغ نیز در تقویت سیستم ایمنی بدن برای مقابله با التهاب و عفونت بسیار مفید هستند.

مصرف غلات سبوس‌دار، حبوبات، آجیل و دانه‌ها که منبع غنی آهن و روی محسوب می‌شوند نیز کمک‌کننده است.

شایان ذکر است تأمین آب کافی بدن از طریق آب، آبمیوه‌های طبیعی و چای‌های گیاهی برای جبران کسری مایعات و الکترولیت‌ها، نقشی اساسی در التیام سریع‌تر زخم دارد.

در کنار این‌ها، مصرف مکمل‌های ویتامینی و معدنی با تجویز پزشک، باعث تسریع روند بهبودی می‌شود.

نکات مراقبت از زخم بعد از عمل جراحی

تغذیه مناسب یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در التیام و بهبود سریع زخم‌های ناشی از جراحی است.

کارشناسان تغذیه می‌گویند: دریافت کافی پروتئین از طریق مصرف گوشت‌های کم‌چرب، تخم‌مرغ، ماهی، شیر و لبنیات، برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده زخم ضروری است.

ویتامین‌های محلول در آب مانند ویتامین C موجود در انواع میوه‌ها و سبزیجات و ویتامین A یافت‌شده در شیر و زرده تخم‌مرغ نیز در تقویت سیستم ایمنی بدن برای مقابله با التهاب و عفونت بسیار مفید هستند.

مصرف غلات سبوس‌دار، حبوبات، آجیل و دانه‌ها که منبع غنی آهن و روی محسوب می‌شوند نیز کمک‌کننده است.

شایان ذکر است تأمین آب کافی بدن از طریق آب، آبمیوه‌های طبیعی و چای‌های گیاهی برای جبران کسری مایعات و الکترولیت‌ها، نقشی اساسی در التیام سریع‌تر زخم دارد.

در کنار این‌ها، مصرف مکمل‌های ویتامینی و معدنی با تجویز پزشک، باعث تسریع روند بهبودی می‌شود.

عوارض احتمالی زخم‌های بعد از جراحی و روش‌های پیشگیری

زخم‌های ناشی از جراحی می‌توانند در مواردی با عوارضی همچون عفونت، باز شدن بخیه‌ها، خون‌ریزی مجدد، التهاب و ترشح زیاد همراه باشند.

کارشناسان پزشکی می‌گویند: اجتناب از لمس مستقیم و خارش زخم، عدم خیس کردن ناحیه بخیه شده، تعویض به موقع پانسمان، پرهیز از فعالیت‌بدنی شدید و اعمال فشار بر زخم، از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از بروز عوارض هستند.

همچنین مصرف به موقع داروهای آنتی‌بیوتیکی، التیام‌بخش و ضدالتهاب تجویزشده، رعایت بهداشت فردی، تغذیه مناسب و استراحت کافی، در کاهش خطر عوارض کمک‌کننده‌اند.

در صورت بروز تورم، قرمزی، ترشح زیاد یا درد و حساسیت بیش از حد در ناحیه زخم جراحی، باید فوراً به پزشک مراجعه شود تا اقدامات درمانی لازم به موقع انجام گیرد.

فیزیوتراپی و ورزش‌های مفید در درمان سریع‌تر زخم‌ها

فیزیوتراپی و انجام ورزش‌های ملایم و هدفمند، نقش مهمی در تسریع بهبود زخم‌های پس از اعمال جراحی ایفا می‌کند.

فیزیوتراپیست‌ها توصیه می‌کنند پس از گذشت حداقل 2 تا 3 هفته از عمل جراحی و در طول دوره نقاهت، انجام ماساژهای ملایم و درمانی با دستگاه‌های الکتروتراپی در ناحیه زخم موجب تسکین التهاب، کاهش درد و تسریع روند بهبودی می‌شود.

همچنین ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی و شنای آرام، تمرینات کششی و یوگای ملایم، با تقویت سیستم گردش خون و تسریع رساندن اکسیژن و مواد مغذی به بافت‌ها، باعث تحریک رشد سلول‌های جدید زخم و التیام سریع‌تر آن می‌شوند.

البته قبل از شروع هر برنامه‌ای، حتما باید با پزشک مشورت شود تا از مناسب بودن آن برای وضعیت خاص بیمار اطمینان حاصل گردد.

رژیم غذایی مناسب در دوره نقاهت پس از عمل جراحی

رژیم غذایی مطلوب و مناسب در دوران نقاهت بعد از عمل‌های جراحی، نقش بسزایی در تسریع التیام زخم، کاهش عوارض احتمالی و بازگشت سریع‌تر به زندگی عادی دارد.

متخصصان تغذیه معتقدند مصرف غذاهای سرشار از پروتئین نظیر ماهی، مرغ، تخم‌مرغ، لبنیات کم‌چرب و حبوبات، برای ترمیم و التیام سلول‌ها و بافت‌های آسیب‌دیده ضروری است.

همچنین میوه‌ها و سبزیجات تازه که سرشار از ویتامین C و ضداکسیدان‌ها هستند و نیز غلات سبوس‌دار و آجیل، با افزایش ایمنی بدن، فرایند بهبودی را تسریع می‌بخشند.

شایان ذکر است مصرف آب کافی، آب میوه‌های تازه و سوپ‌های سبک، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

در کنار این‌ها، استفاده از مکمل‌های ویتامین و معدنی با تجویز پزشک، کمک‌کننده خواهد بود.

رژیم غذایی مناسب در دوره نقاهت پس از عمل جراحی

بهترین روش های درمان زخم جراحی 

بهترین روش‌های درمان زخم‌ جراحی عبارتند از:

– پانسمان مرتب و بهداشتی زخم با استفاده از باند استریل، بتادین و نیترات نقره جهت جلوگیری از آلودگی مجدد

– مصرف منظم داروها و محصولات ترمیم‌کننده مانند کرم‌های حاوی ویتامین E، C و کلاژن برای تسریع التیام

– تغذیه مناسب با تاکید بر مصرف غذاهای سرشار از پروتئین، ویتامین‌های A، C، E و ریزمغذی‌ها برای تقویت سیستم ایمنی

– اجتناب از فعالیت‌های سنگین و اعمال فشار بر زخم به مدت حداقل 2 تا 3 هفته پس از عمل

– استراحت کافی و خواب راحت و پیروی از دستورات پزشک در دوران نقاهت پس از عمل

با کمک این روش‌ها و مراجعه به کلینیک زخم تخصصی می‌توان به بهبودی سریع‌تر و موثرتر زخم‌های حاصل از جراحی‌ها کمک کرد.

بهترین روش درمان زخم بستر در منزل (درمان لیزر+پلاکت+پانسمان)

درمان زخم بستر

درمان زخم بستر  : (زخم بستر) به زخمی گفته می‌شود که در افرادی که برای مدت طولانی در بستر قرار دارند، ایجاد می‌شود. این زخم‌ها معمولاً در نقاط فشار قوی بر روی بدن ایجاد می‌شوند، مانند مناطق زیر پشت و سر، قسمت فرقه پاها، ساق پا و مفصل‌ها. زخم بستر به دلیل فشار مداوم و کاهش جریان خون به ناحیه مورد فشار و انسداد عروق، به وجود می‌آید.

 

باید از تنوع غذایی، مصرف مواد مغذی کافی و مراقبت از وضعیت تغذیه‌ای بیمار اطمینان حاصل کنید.

درمان زخم-بستر

رضایت بیماران درمان شده زخم بستر یا فشاری

زخم فشاری چیست ؟

زخم فشاری نوع آسیب است که هنگامی که ناحیه ای از پوست برای مدت معینی تحت فشار ثابت قرار می گیرد، باعث شکستگی پوست و بافت، قطع تغذیه و اکسیژن رسانی، ایسکمی و در نهایت نکروز بافت می شود. مناطق شایع زخم فشاری شامل ناحیه پس سر، نرمه گوش، شانه ها، قفسه سینه و دنده ها، کتف و برجستگی آرنج، برجستگی های سر لگن،برجستگی های سر استخوان ران، انتهای ستون فقرات، زانوها، پاشنه‌ها و قوزک پاها است.زخم بستر شامل 4مرحله که مرحله 1 خفیف ترین مرحله است که باعث تغییر رنگ لایه فوقانی پوست شمامعمولاً به رنگ قرمز مایل به بنفش میشود.مرحله 2 باعث ایجاد زخمی کم عمق و باز می شود و ممکن است متوجه تخلیه محل نشوید. در مرحله 3 علائم عفونت مانند بوی بد، چرک و.. دیده می شود و زخم های مرحله ۴ جدی ترین هستند. این زخم ها در زیر چربی زیر جلدی به بافت های عمیق شما مانند ماهیچه ها ، تاندون ها و رباط ها کشیده می شوند.

 

چطور زخم بستر میگیریم ؟

زخم بستر معمولاً ۴ مرحله دارد:

مرحله ۱: تحریک

در این مرحله زخم بستر شروع به ایجاد قرمزی و تحریک پوست می‌کند.

مرحله ۲: زخم سطحی

پوست شروع به زخم شدن و از بین رفتن لایه‌های سطحی پوست می‌کند.

مرحله ۳: زخم عمقی

زخم وارد لایه‌های عمقی‌تر پوست و بافت‌های زیرین می‌شود.

مرحله ۴: زخم کامل

زخم به عمق کامل پوست نفوذ کرده و بافت‌های زیرین مانند عضله یا استخوان نمایان می‌شوند.

تشخیص به موقع مرحله زخم بستر برای درمان موثر آن بسیار حائز اهمیت است تا از پیشرفت آن جلوگیری شود. مراقبت زخم در هر مرحله متفاوت خواهد بود.

مراحل-ایجاد-زخم-بستر

روش های پیشگیری از زخم بستر

پیشگیری از زخم بستر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. برخی اقدامات کلیدی برای پیشگیری از زخم بستر عبارتند از:

تغییر موقعیت بدن:
اگر برای مدت طولانی در یک موقعیت قرار دارید، سعی کنید موقعیت بدنتان را تغییر دهید تا اصطکاک و فشار به یک نقطه معین کاهش یابد.

– استفاده از بالشتک‌ها و وسایل کمکی:
استفاده از بالشتک‌ها، وسایل کمکی و مختصات مناسب می‌تواند از فشار طولانی بر روی نقاط حساس پوست جلوگیری کند.

– توجه به تغذیه سالم:
تغذیه مناسب و متنوع باعث تقویت بافت‌های پوستی و افزایش مقاومت بدن در برابر آسیب می‌شود.

– مراقبت از پوست:
تمیز نگه داشتن پوست، از جمله پوست محیط تخت، و کاربرد مرطوب‌کننده‌ها می‌تواند از تشکیل زخم بستر جلوگیری کند.

– تمرین‌های فیزیکی:
تمرین‌های روزانه به میزان مناسب باعث تقویت عضلات و بافت‌های پوستی می‌شود و از ایجاد فشار غیر مطلوب بر روی نقاط حساس جلوگیری می‌کند.

– مراقبت از دستگاه‌های پزشکی:
اگر از دستگاه‌های پزشکی مانند محافظ فشار هوا (بالون) استفاده می‌کنید، باید مطابق دستور پزشک خود، تنظیمات و تغییرات لازم را انجام دهید.

– مراقبت‌های پزشکی منظم:
اگر به عنوان یک فرد با خطر زخم بستر شناخته می‌شوید، به مراقبت‌های پزشکی منظم و ارتباط با تیم درمانی اهمیت دهید.

– مراقبت در محیط بیمارستان:
اگر در محیط بیمارستان هستید، تا اندازه‌ای که ممکن است، مراقبت‌های لازم و توجه به تغییر موقعیت در تخت را در حد امکان انجام دهید.

مهم است که در همه موارد، با توجه به وضعیت شخصی خود و مشورت با پزشک یا متخصص مربوطه، برنامه‌ای برای پیشگیری از زخم بستر ترتیب دهید.

عوارض زخم بستر یا فشاری کدامند ؟

عوارض زخم بستر ممکن است عبارت باشند از:

۱. عفونت: زخم‌های بستر ممکن است در معرض عفونت قرار بگیرند که می‌تواند باعث تاخیر در ترمیم و تشدید علائم شود.

۲. آلودگی: محیط زخم ممکن است به آلودگی‌های میکروبی، قارچی یا باکتریایی معرض شود.

۳. تشکیل بافت نامناسب: در برخی موارد، زخم‌ها ممکن است بافت نامناسبی تشکیل دهند که ترمیم مناسب را سخت‌تر کند.

۴. آبستنی (پف شدن) زخم: زخم‌ها ممکن است در مواردی به ویژه زخم‌های عمیق و بافتی، آبستنی یا پف شوند.

۵. نارسایی در ترمیم: در برخی موارد، زخم‌ها ممکن است به علت عوامل مختلفی نظیر تغذیه نامناسب یا مشکلات عمومی بیمار، نتوانند بهبود کامل یافته و نارسا باقی بمانند.

۶. آلرژی به مواد درمانی: استفاده از بانداژ‌ها، ژل‌ها و محصولات درمانی ممکن است در برخی افراد به علت آلرژی تاخیر در ترمیم یا تشدید علائم زخم ایجاد کند.

۷. تشدید درد: زخم‌ها ممکن است منجر به تجربه درد شدید شوند، به خصوص در مواقعی که عمق زخم بالا باشد.

۸. نشان‌ها و جلوگیری از بازخورد زخم: در برخی موارد، ترمیم زخم‌ها ممکن است نشان‌هایی به خصوص در نقاط حساس پوست ایجاد کند و این نشان‌ها ممکن است بازخورد زخم را کم کنند.

۹. عوارض ترمیمی: برخی زخم‌ها ممکن است ترمیم ناقصی داشته باشند و به ظاهر عادی پوست آسیب برسد.

۱۰. تاخیر در ترمیم: در برخی موارد، به دلیل عوامل مختلفی مانند عوامل پایه‌ای بیماری، ترمیم زخم‌ها به طور معمول طولانی‌تر زمان ببرد یا کامل نشود.

مهم است که درمان زخم بستر تحت نظر تخصصی و با مراعات دقیق اصول بهداشتی انجام شود تا احتمال عوارض به حداقل رسد و ترمیم بهبودی بهتری داشته باشد.

مراحل درمان زخم بستر در منزل

مراحل درمان زخم بستر به شرح زیر می‌باشد:

خطر-زخم-بستر

۱. ارزیابی و تشخیص:
در این مرحله، پزشک تخصصی یا تیم درمانی زخم، زخم را ارزیابی می‌کنند. اندازه، عمق، نوع بافت آسیب دیده و علل زخم بررسی می‌شوند.

۲. پایش و مراقبت:
زخم بستر نیاز به پایش و مراقبت دقیق دارد. پایش شامل تعویض بانداژ، تمیز کردن زخم و تشخیص هر گونه تغییرات ناگوار است.

۳. تمیز کردن زخم:
زخم باید به طور دوره‌ای با استفاده از مواد مناسب و با رعایت روش‌های بهداشتی تمیز شود. بافت مرده و خشک‌شده باید با دقت تخلیص داده شود.

۴. بانداژ‌گذاری:
انواع بانداژها (مثل بانداژ‌های غیر چسبنده) استفاده می‌شوند تا زخم را پوشش دهند و از آلودگی جلوگیری کنند. بسته به نوع زخم، بانداژها ممکن است تغییر کنند.

 

خطر-زخم-بستر
۵. استفاده از محصولات درمانی:
در برخی موارد، محصولاتی مانند ژل‌ها و کرم‌ها به منظور تسهیل در ترمیم بافت و بهبود زخم مورد استفاده قرار می‌گیرند.

۶. استفاده از داروها:
داروها ممکن است برای کنترل التهاب، درد، عفونت و فرآیند ترمیم زخم به کار روند.

۷. تغذیه مناسب:
تغذیه بهینه و متنوع باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و تسریع در ترمیم بافت زخم می‌شود.

۸. مراقبت از عوامل مؤثر:
عوامل مؤثر بر تشکیل زخم مانند دیابت، عوامل خونریزی و… باید مدیریت شوند تا ترمیم زخم بهتر انجام شود.

۹. تغییر توقعات:
بسته به اندازه و نوع زخم، ممکن است زمان لازم برای ترمیم متفاوت باشد. تغییر توقعات و صبر در مدت طولانی ترمیم، مهم است.

۱۰. جراحی در موارد خاص:
در مواردی که زخم بسیار عمیق یا مشکل‌دار باشد، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.

مهم است که درمان زخم بستر توسط تیم درمانی مجرب انجام شود و دستورات پزشک را به دقت دنبال کنید.

محل های شایع ایجاد زخم بستر

محل‌های شایع ایجاد زخم بستر عبارتند از:

– ناحیه خاجی: بر اثر فشار وزن بدن در هنگام خوابیدن بر روی پشت

– برجستگی‌های استخوانی مانند لگن خاصره، زانوها، مهره‌های کمر

– پاشنه پا: به دلیل فشار مداوم در حالت دراز کشیده

– کف پا: در اثر فشار هنگام نشستن یا خوابیدن

– آرنج‌ها و زانوها: در اثر قرار گرفتن روی سطوح سخت

– گونه‌ها: در اثر فشار صورت بر بالش در هنگام خواب

– دست‌ها و مچ: بر اثر فشار هنگام تکیه دادن

– دور سر: در اثر استفاده طولانی‌مدت از وسایل کمک تنفسی

شناسایی و مراقبت از این نواحی جهت پیشگیری و درمان زخم بسیار مهم است.

چه-محل-هایی-زخم-بستر-ایجاد-میشه

بهترین و کاملترین درمان قطعی زخم بستر

در بسیاری از موارد، زخم‌های بستر با مراقبت‌ها و درمان‌های مناسب بهبود یافته و ترمیم می‌شوند. اما در برخی موارد، بهبود کامل ممکن نباشد و زخم ممکن است به صورت مزمن باقی بماند. بسته به نوع و عمق زخم، علت ایجاد زخم، وضعیت عمومی بیمار و تجربه تیم درمانی، نتایج متفاوتی ممکن است به دست آید.

 

مهمترین هدف در درمان زخم‌های بستر، تسریع در فرآیند ترمیم و کاهش عوارض و علائم آن است. اگرچه در بسیاری از موارد می‌توان بهبود کاملی داشت، اما همچنان نیاز به مراقبت‌ها و پایش مداوم برای جلوگیری از بازگشت زخم و حفظ وضعیت بهبودی دارد.

 

در موارد خاص، مانند زخم‌های بسیار عمیق یا مقاوم به درمان، ممکن است پزشک تصمیم به استفاده از روش‌های جراحی یا تکنیک‌های ویژه‌ای برای ترمیم زخم بگیرد.

 

به همه حالت‌ها، مشاوره و همکاری با تیم درمانی مجرب بسیار مهم است تا بهترین برنامه درمانی برای شرایط شما انتخاب شود و پیشرفت‌های بهتری داشته باشید.

 

 

روش های نوین و جدید درمان زخم بستر


روش‌های نوین و مدرن در درمان زخم بستر شامل موارد زیر است:

– درمان با پلاکت (PRP): تزریق پلاسمای غنی از پلاکت حاوی فاکتورهای رشد به زخم برای تسریع التیام.

– درمان با لیزر کم توان: استفاده از لیزرهایی مانند He-Ne برای افزایش ترمیم زخم.

– درمان منفی فشاری: اعمال فشار منفی به زخم برای بهبود جریان خون و تسریع التیام.

– پانسمان‌های زیست‌فعال: حاوی موادی مانند کلاژن یا نقره برای تحریک ترمیم.

– پانسمان‌های هیدروکلوئید: نگهداری رطوبت و جلوگیری از خشکی زخم.

– پانسمان‌های آلژینات: تحریک التیام زخم با کلسیم و سدیم آلژینات.

– دارودرمانی موضعی: استفاده از کرم‌ها و ژل‌های ترمیم‌کننده و ضدالتهاب.

انتخاب روش مناسب بستگی به وضعیت زخم و شرایط بیمار دارد.

درمان زخم بستر در سالمندان چگونه است ؟

درمان زخم بستر در سالمندان به ویژه نیازمند توجه و مراقبت ویژه‌ای است. برای درمان زخم‌های بستر در افراد سالمند، مراعات نکات زیر بسیار مهم است:

 

۱. ارزیابی دقیق و دوره‌ای:

به دلیل آسیب‌پذیری بیشتر پوست و بافت‌های سالمندان، ارزیابی دوره‌ای و دقیق زخم‌ها ضروری است تا تغییرات در زخم‌ها به موقع تشخیص داده شود.

 

۲. پیشگیری از فشار:

اهمیت تغییر موقعیت بدن برای جلوگیری از ایجاد زخم بستر در افراد سالمند بسیار بالاست. استفاده از بالشتک‌ها و وسایل کمکی مناسب بهبود موقعیت‌های بدنی و کاهش فشار را تسهیل می‌کند.

 

۳. تغذیه مناسب:

تغذیه بالغین سالمند بسیار مهم است. تامین تغذیه کافی با مواد مغذی متنوع به ترمیم بافت‌های پوستی کمک می‌کند.

 

۴. مراقبت از پوست:

پوست نازک و حساس سالمندان نیازمند مراقبت و تمیزکاری دقیق است. تمیز کردن و مرطوب کردن پوست به درمان زخم‌ها کمک می‌کند.

 

۵. استفاده از محصولات درمانی:

استفاده از ژل‌ها، کرم‌ها و بانداژ‌های مناسب می‌تواند فرآیند ترمیم زخم‌ها را تسهیل کند.

 

۶. مدیریت عوامل مؤثر:

مشکلاتی مانند دیابت، کاهش عملکرد ایمنی و سایر بیماری‌های مزمن باید مدیریت شود تا عوامل مؤثر بر ترمیم زخم کاهش یابد.

 

۷. مشورت با تخصصی:

درمان زخم بستر در سالمندان نیازمند تجربه تخصصی و تیم درمانی مجرب است. مشاوره و همکاری با پزشک تخصصی زخم‌ها در این مسیر بسیار مهم است.

 

۸. مدیریت درد:

سالمندان ممکن است حساسیت بیشتری به درد داشته باشند. مدیریت درد مناسب نه تنها کیفیت زندگی را افزایش می‌دهد، بلکه همچنین به عملکرد درمانی کمک می‌کند.

بهترین کلینیک درمان زخم بستر تهران

در تهران، چندین کلینیک و مرکز درمانی برای درمان زخم بستر وجود دارند. اما تشخیص بهترین کلینیک برای شما بستگی به شرایط و نیازهای خاص شما دارد. در هر صورت، در زیر چندین کلینیک معتبر در تهران را ذکر می‌کنم که در زمینه درمان زخم بستر فعالیت می‌کنند:

برترین : کلینیک درمان زخم بستر دنیای زخم :

تهران، بالاتر از بلوار کشاورز، جمالزاده شمالی، بن بست سرو، ساختمان پزشکان جمالزاده، طبقه اول، واحد ۲

۱. کلینیک زخم بستر سینا: این کلینیک در منطقه ونک قرار دارد و به درمان و مراقبت از زخم بستر می‌پردازد.

۲. کلینیک زخم بستر پاسارگاد: این کلینیک در منطقه فرمانیه قرار دارد و خدمات درمانی و مراقبتی برای بیماران با زخم بستر ارائه می‌دهد.

۳. مرکز درمانی زخم بستر نور: این مرکز در منطقه جردن قرار دارد و تیمی از پزشکان و متخصصان مجرب در زمینه درمان زخم بستر دارد.

۴. کلینیک زخم بستر رازی: این کلینیک در منطقه زعفرانیه قرار دارد و خدمات درمانی و مراقبتی برای بیماران با زخم بستر ارائه می‌دهد.

۵. کلینیک زخم بستر مهرگان: این کلینیک در منطقه تجریش قرار دارد و به درمان زخم بستر و مراقبت از بیماران مبتلا به این نوع زخم می‌پردازد.

مهم است که قبل از تصمیم‌گیری و مراجعه، اطلاعات بیشتری در مورد هر کلینیک، تجربه‌ها و نظرات بیماران قبلی را بدست آورید. همچنین، ممکن است پزشک معالج شما نیز توصیه‌هایی در این مورد داشته باشد.

روش‌ها و موارد موثر برای مراقبت از زخم بستر

– پانسمان‌های مخصوص زخم بستر که محیط مرطوبی را برای زخم فراهم می‌کنند.

– کرم‌ها و ژل‌های حاوی مواد مرطوب‌کننده و ترمیم‌کننده مانند کرم سولفادیازین نقره.

– استفاده از درمان‌های فشاری مانند درمان با فشار منفی برای بهبود جریان خون.

– تغییر مکرر وضعیت بیمار برای کاهش فشار وارده به نقاط خاص.

– استفاده از تخت‌ها و بالش‌های ضد زخم بستر.

– حفظ پوست تمیز و خشک از طریق شستشو و خشک کردن منظم.

– مصرف مکمل‌های غذایی مانند ویتامین c و پروتئین برای التیام زخم.

– مدیریت درد با استفاده از مسکن‌ها.

– در صورت عفونت، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های موضعی یا خوراکی.

 

انجام مراقبت‌های زخم باید تحت نظر متخصص پوست باشد.

زخم-بستری

نقش کدام یک از متخصصین و پزشکان دردرمان زخم بستر موثر است

زخم بستر یکی از عواقب طاقت‌فرسا و دردناک بستری طولانی‌مدت در بیماران است که می‌تواند منجر به عفونت و ناتوانی شدید شود. پیشگیری و درمان زخم بستر نیازمند مراقبت تیمی و همکاری چندین متخصص در کلینیک زخم می باشد. 

 

متخصصانی همچون جراح، متخصص عفونی، پزشک داخلی، پرستار زخم و فیزیوتراپ در کنار یکدیگر برای تسکین درد، پیشگیری از عفونت، برداشتن بافت‌های نکروزه و بهبود زخم تلاش می‌کنند. همچنین روان‌شناسان و مددکاران اجتماعی نیز با ارائه حمایت‌های روانی به بیمار و خانواده‌اش، بار مشکلات را سبک‌تر می‌کنند.

 

پیشگیری از زخم بستر با اقداماتی نظیر تغییر وضعیت مکرر بیمار، تغذیه مناسب، کنترل ادرار و مدفوع و بهداشت پوست امکان‌پذیر است. پزشکان و پرستاران باید نسبت به این مسئله حساسیت ویژه‌ای داشته باشند تا بتوان از بروز زخم‌های مزمن و صعب‌العلاج جلوگیری کرد.

هر انچه که در مورد درمان زخم جراحی باید بدانید(روش ها،زمان،مراقبت ها)