هم اکنون دیابت اولین علت نارسایی مزمن کلیه و قطع اندام تحتانی در دنیا می باشد. بطوریکه زخم پای دیابتی علت 70% از قطع عضوهای اندام تحتانی است. هر 30 ثانیه یک اندام تحتانی در سطح دنیا به این دلیل از بین می رود.

هنگامی که فرد، مبتلا به دیابت است ، بهبود زخم ها طولانی تر می شود ، که می تواند خطر عفونت و سایر عوارض را افزایش دهد. فردی که دیابت خود را به خوبی کنترل می کند می تواند سرعت بهبود زخم ها را بهبود بخشد و احتمال ابتلا به عفونت شدید را کاهش دهد.

یک عفونت می تواند به بافت و استخوان نزدیک به زخم یا نقاط دورتر بدن منتقل شود. در برخی موارد و بدون مراقبت های اضطراری ، عفونت می تواند زندگی را تهدید کند یا حتی کشنده باشد.

حتی وقتی عفونت در زخم ایجاد نشود ، بهبودی آهسته می تواند بر سلامتی و کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی بگذارد. بریدگی یا آسیب دیدگی روی پا یا پاها می تواند راه رفتن را دشوار یا ورزش را دردناک کند.

ضروری است افرادی که دیابت دارند سطح قند خون خود را تحت کنترل داشته باشند تا خطر زخم ها و عوارض بهبودی آرام ، از جمله زخم پا را کاهش دهند.

دیابت با چند مکانیسم موجب زخم دیابتی می شود

قند خون بالا باعث آسیب جداره مویرگ ها و تخریب غلاف رشته های عصبی می شود. به تخریب اعصاب محیطی نروپاتی گفته می شود. در اثر نروپاتی و فقدان درد، بیمار متوجه آسیب های جزئی در پا نشده و سیر درمان طولانی می شود. از طرف دیگر خود نروپاتی پوست پا را خشک و شکننده می کند و استعداد ترک برداشتن پوست را افزایش می دهد. هم چنین به علت اختلال سیستم ایمنی، ساز و کار مقابله با میکروب ها در افراد دیابتی اختلال دارد و زخم افراد دیابتی در معرض عفونی شدن قرار دارد. از طرفی به علت درگیری عروقی، خونرسانی به بافت های آسیب دیده مختل است و همین ترمیم بافت را با اختلال مواجه می کند.

انواع زخم دیابتی بر اساس علت:

زخم نروپاتیک ( به دلیل اختلال حسی و تخریب اعصاب)  

زخم نروایسکمیک ( به دلیل مشکلات حسی و خونرسانی بطور همزمان )

زخم ایسکمیک ( بدلیل مشکلات خونرسانی )

انواع زخم پای افراد دیابتی

طبقه بندی واگنر – مگگیت

براساس عمق زخم است و شامل 6 درجه زخم می باشد. این طبقه بندی عبارتند از :

• درجه 0 ( وضعیت قبل از زخم شدن، زخم های بهبود یافته ، وجود دفورمیتی انگشتان )
• درجه 1 ( زخم سطحی )
• درجه 2 ( زخم عمیق به تاندون، استخوان یا مفصل )
• درجه 3 ( زخم عمیق با آبسه یا استئومیلیت )
• درجه 4 ( گانگرن انگشتان )
• درجه 5 ( گانگرن پا )

جلوگیری:

افراد دیابتی می توانند از راهکارهای خاصی برای بهبود زمان بهبودی زخم استفاده کنند. این موارد شامل مدیریت گلوکز خون ، مراقبت دقیق از پا و درمان زخم ها در صورت بروز آن است.

مراقبت از پای دیابتی شامل موارد زیر است:

• شستن روزانه پا
• قبل از استفاده از مرطوب کننده ، پوست راکامل خشک کنید
• پرهیز از راه رفتن پابرهنه
• با دقت ناخن های پا را کوتاه کنید
• کفش راحت پوشیدن
• بازرسی روزانه از پاها
• مراجعه به پزشک بلافاصله پس از دیدن علایم

راهکارهای کاهش فشار بر روی زخم دیابتی

یکی از نکات مهم در درمان زخم دیابتیک ، برداشتن فشار و نیروهای برشی از روی محل زخم است.

 روش های کاهش فشار که به مجموع این روش ها آفلودینگ گفته می شود شامل :

• استراحت در تخت
• استفاده از ویلچر
• وسایل کمکی برای راه رفتن مانند واکر
• استفاده از پد های فوم
• کفش های پشت باز
• کفش های طبی
• کفش سفارشی (دوخت کفش متناسب با پای بیمار )
• اسپلینت یا بریس متناسب
• گچ کامل پا

مطالب مرتبط: دوره های پزشکی / کلینیک زخم / زخم سوختگی / انواع زخم / زخم فشاری