انواع زخم

انواع زخم و 8 نوع از متداول ترین و مهمترین انواع زخم | دنیای زخم

انواع زخم و 8 نوع از متداول ترین انواع آن کدامند؟

انواع زخم می تواند به شکل و روش های مختلف اتفاق بیافتد که در ادامه به آن می پردازیم.

. زخم بستر.(Bedsore)

. زخم بر اثر سوراخ شدگی.(Puncture wound)

. زخم بر اثر پارگی.(Wound due to tearing)

. زخم بر اثر قطع عضو.(Amputation wound)

. زخم بر اثر بریدگی(Cut wound)

. زخم بر اثر ترکش گلوله.(Wound due to bullet fragments)

. زخم ساییدگی.(abrasion wound)

. زخم بر اثر گازگرفتگی و یا نیش حیوانات(Wounds caused by animal bites)

انواع زخم

زخم حاد

زخم حاد نوعی آسیب ناگهانی که یکباره و نه در طول زمان به لایه های مختلف پوست وارد می شود و در فرآیند بهبودی، روند طبیعی را طی می کند. زخم حاد معمولا در اثر برخورد بدن با اجسام سخت یا لبه های تیز ایجاد می شود.

 

معرفی انواع زخم – نمونه زخم های حاد :

  • بریدگی  Cuts

بریدگی زخم ناشی از بریده شدن پوست است. بریدگی ها معمولا زخم های مسطحی هستند که حاشیه های مشخصی دارند و به وسیله جسم نوک تیز ایجاد می شوند.

  • پارگی  Laceration

پارگی را می توان به طور کلی به صورت زخمی با لبه های ناهموار ناشی از پاره شدن پوست تعریف نمود. پارگی ها معمولا به وسیله نیرو یا جسم غیر نوک تیز ایجاد می شوند. همراه با آنها ، کبودشدگی نیز وجود دارد.

  • ساییدگی Abrasion

آسیب دیدگی لایه اپیدرم و یا قسمت فوقانی درم که بدون خونریزی بوده و اسکار به جا نمی گذارد.

  • کوفتگی  Contusion

کوفتگی آسیبی است که پوست را از بین نمی برد و تنها کبودی ایجاد می کند و در اثر پاره شدن عروق زیر جلدی ناشی از ضربه یا فشار ایجاد می شود.

محل های دهنده پیوند  Donor site

در اثر برداشتن قسمتی از پوست برای گرافت در زخم های سوختگی، جراحی و تروماتیک با آسیب وسیع ایجاد می شود.

زخم های جراحی Surgical wounds

زخم های جراحی در واقع برش محل جراحی و ناشی از اعمال و اقدامات پیش بینی شده ای هستند به همین دلیل ریسک آلودگی و عفونت بعدی در آنها کمتر است. علی رغم تمام اقدامات، این زخم ها گاهی دچار عوارضی مانند عفونت، باز شدن محل بخیه ، خونریزی و هماتوم می شوند.

سوختگی ها Burns

نوعی آسیب بافتی ناشی از عوامل حرارتی، شیمیایی، الکتریکی و یا پرتویی

انواع زخم

 

آناتومی پوست

آشنایی با آناتومی پوست، پوست چند لایه اصلی دارد؟

پوست وسیع ترین عضو بدن است و حدودا 8 درصد از وزن بدن یک انسان را تشکیل می دهد. این بخش از بدن لایه محافظتی اولیه در برابر آلودگی های محیطی است و اثراتی مانند سایش و تحریک ها حسی را از طریق گیرنده های زیر پوستی منتقل می کند.

آناتومی پوست از سه لایه اپیدرم، درم و هیپودرم تشکیل شده است که در ادامه بیشتر با آنها آشنا خواهیم شد.

پوست چیست؟

پوست بزرگترین عضو بدن ماست که از موادی مانند آب، پروتئین، چربی و مواد معدنی تشکیل شده است. این لایه می‌تواند از بدن در برابر بسیاری از مشکلات، بیماری‌ها و… محافظت کرده و در تنظیم دمای بدن نیز موثر واقع شود.

پوست از سه لایه اصلی تشکیل شده که شامل اپیدرم، درم و هیپودرم می‌شوند. هر کدام از این لایه‌ها عملکرد مخصوص به خود را دارند و برای انجام کارهای مختلفی تشکیل شده‎‌اند.

مطلب ویژه: کلینیک زخم

آناتومی پوست

معرفی لایه‌های پوست

لایه اول پوست ( Epidermis):

خارجی ترین لایه پوست را تشکیل می دهد و از بافت اپیتلیال تشکیل شده است. داخلی ترین لایه اپیدرم لایه بازال نام دارد که سلول های آن دائما در حال تقسیم هستند. این سلول ها پس از تقسیم به سطح پوست مهاجرت می کنند. اپیدرم سیستم خونرسانی ندارد و توسط مویرگ های کوچکی که از لایه های زیرین منشا می گیرند، تغذیه می شوند.

  • ویژگی‌ها:
    • فاقد عروق خونی
    • حاوی سلول‌های کراتینوسیت که کراتین تولید می‌کنند
    • شامل لایه‌های مختلفی مانند لایه شاخی و لایه بازال

لایه دوم پوست (Dermis):

این لایه شامل بافت همبندی با عروق خونی فراوان، اعصاب ، فولیکول های مو و غدد عرق است. فیبروبلاست ها سلول های اصلی تشکیل دهنده این لایه هستند. این بخش از پوست نقش مهمی در خونرسانی به اپیدرم، تنظیم دما، حمایت از بافت های زیرین و حفظ الاستیسیته پوست ایفا می کند.

  • ویژگی‌ها:
    • حاوی فیبرهای کلاژن و الاستین
    • مسئول استحکام و انعطاف‌پذیری پوست
    • شامل دو زیرلایه: لایه پاپیلاری و لایه رتیکولار
آناتومی پوست

لایه سوم پوست (Subcutaneous):

این لایه در عمق پوست واقع شده و از بافت همبند و چربی تشکیل شده است و نقش عایق حرارتی و ضربه گیری را در مقابل صدمات مکانیکی بر عهده دارد. عروق خونی بزرگ در این لایه واقع شده است.

  • ویژگی‌ها:
    • حاوی سلول‌های چربی
    • کمک به اتصال پوست به بافت‌های زیرین
    • نقش مهم در جذب شوک و ضربه
آناتومی پوست

مطلب ویژه: درمان زخم بستر

جدول مقایسه لایه‌های پوست

لایهویژگی‌هاوظایف اصلی
اپیدرمفاقد عروق خونی، حاوی کراتینوسیتحفاظت، تولید کراتین
درمحاوی کلاژن و الاستین، عروق خونیاستحکام، انعطاف‌پذیری، حس لامسه
هیپودرمحاوی سلول‌های چربیعایق حرارتی، ذخیره انرژی، جذب شوک
آناتومی پوست

عواملی که به پوست آسیب می‌زنند

عوامل مختلفی از جمله نور خورشید (اشعه فرابنفش)، مواد شیمیایی، کمبود تغذیه، آلودگی‌ها و بیماری‌های پوستی می‌توانند به پوست آسیب بزنند. پس سعی کنید که مراقب پوست بدن خود باشید تا از آسیب‌های جدی جلوگیری کنید.

آناتومی پوست

مطلب ویژه: درمان زخم دیابتی

چطور از پوست مراقبت کنیم؟

برای مراقبت از پوست روش‌های بسیاری وجود دارد. استفاده از کرم ضد آفتاب به صورت روزانه (حتی اگر در خانه هستید)، پرهیز از سولاریوم، کنترل استرس، عدم استفاده از دخانیات، شستن روزانه صورت با شوینده ملایم و استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده از جمله اقدامات مهمی هستند که در اینجا به شما توصیه می‌کنیم!

در چه صورتی باید به دکتر پوست مراجعه کنیم؟

اگه با مواردی مانند تغییر در اندازه، رنگ یا شکل خال‌ها، ظاهر شدن خال جدید، زخم‌های عمیق، سوختگی‌های شدید، علائم عفونت مثل خط‌های قرمز یا ترشحات زرد رنگ، جوش یا بثورات پوستی بی‌دلیل روبرو شدید، بهتر است که در اسرع وقت به پزشک متخصص در زمینه پوست مراجعه فرمایید.

چطور از پوستمون مراقبت کنیم؟

سوالات متداول

آیا هیپودرم بخشی از ساختار پوست محسوب می‌شود؟

برخی منابع هیپودرم را بخشی از پوست نمی‌دانند، بلکه آن را لایه‌ای از پوست می‌دانند که بافت پوست را به عضلات و استخوان‌ها متصل می‌کند.

آیا همه افراد تعداد لایه‌های پوست یکسانی دارند؟

ساختار کلی پوست در همه انسان‌ها یکسان است، اما ضخامت لایه‌ها، تعداد سلول‌های چربی، و الیاف کلاژن می‌تواند بر اساس سن، جنسیت و ژنتیک متفاوت باشد.

آیا پوست فقط شامل این سه لایه است؟

پوست به طور کلی شامل سه لایه اپیدرم، درم، و هیپودرم است. اما هریک از این لایه‌ها ساختارهای کوچکتری دارند که وظایف خاصی انجام می‌دهند.

چه چیزی باعث تغییر ضخامت پوست در نقاط مختلف بدن می‌شود؟

پوست قسمت‌هایی که به محافظت بیشتر نیاز دارند (مانند کف دست و پا) ضخیم‌تر است اما در نقاط حساس‌تر (مانند پلک‌ها)، لایه اپیدرم بسیار نازک است.

ت

تغذیه و ترمیم زخم

تغذیه و ترمیم زخم | 2 رابطه ی مستقیم نقش تغذیه در ترمیم زخم

تغذیه و ترمیم زخم چه رابطه ی مستقیمی با هم دارند؟

تغذیه و ترمیم زخم یک رابطه مستقیم و یا بهتر بگوییم، اصلی ترین روش التیام و بهبودی و درمان سریع زخم است. تغذیه کمک می کند که زخم ها از طریق رسیدن مواد پروتئینی و مواد سلول ساز مثل کلسترول و امگا 3 که برای ترمیم دیواره سلول و زخم نیاز است، هر چه سریعتر به بدن برسد و بهبودی حاصل گردد.

تغذیه یکی از اجزای مهم ترمیم زخم است. ارتباط بین تغذیه و ترمیم زخم انکار ناشدنی است و رعایت یک برنامه غذایی صحیح و مناسب به شما در التیام هر چه سریعتر زخم و جراحت کمک می نماید. یک برنامه غذایی متعادل باید شامل تمام گروههای غذایی باشد، یعنی شما در برنامه غذایی روزانه خود به مقدار کافی از پروتئین ها، مغزها، میوه ها و سبزیجات، محصولات لبنی کم چرب و اسید های چرب غیر اشباع استفاده نمایید.

تغذیه و ترمیم زخم

مکانیسم تاثیر مواد مختلف بر ترمیم زخم:

تغذیه و ترمیم زخم
  • ویتامین آ: جهت ساخت کلاژن، افزایش قدرت و استحکام بافت تازه تشکیل شده زخم از طریق ایجاد شبکه بین کلاژنی و ساختن لایه اپی تلیال پوشاننده زخم وجود ویتامین آ ضروری است.
  • گروه ویتامینهای ب:  درتولید آنتی بادی و افزایش سیستم ایمنی بدن و نیز سنتز کلاژن وافزایش استحکام بافت تازه تشکیل شده نقش دارد.
  • ویتامین ث : کمک به جذب آهن و ساخت پروتئن کلاژن و تولید فیبروبلاست، کمک به انسجام غشاء سلولی دیواره مویرگها، افزایش قدرت سیستم ایمنی توسط ویتامین ث امکانپذیر است.
  • ویتامین د: ویتامین د حمل کننده مواد مغذی به سلولهای موضع زخم وباعث سوخت وساز کلیسم در بدن می شود.
  • ویتامین کا:  نقش این ویتامین کمک به حفظ زمان طبیعی انعقاد خون می باشد.
  • آهن : آهن مؤثردر حمل اکسیژن به بافتهای آسیب دیده بوده و در ساخت هموگلوبین و کلاژن مورد نیاز است.
  • مس : برای ساخت شبکه ی کلاژن زخم، پروتئین های پوست و تولید گلبول قرمز مورد نیاز است.
  • روی :  وجود روی در بدن سبب تکثیر سلولی و ساخت پروتئین شده به بدن امکان استفاده از ویتامبن آ موجود در موادغذایی را می دهد.
  • منیزیم : ساخت کلاژن نقش اصلی منیزیم در بدن می باشد.
  • کلسیم:  ماده اصلی در تشکیل لخته خون       
  • اسید فولیک تقسیم و رشد سلولی و ساخت گلبولهای قرمز خون
  • چربی: ذخیره انرژی سلولی، ساختن غشاء سلولهای جدید بافت زخم،شرکت در سوخت وساز سلولی وفرایند التهابی از نقش های مهم مواد غذایی حاوی چربی در رژیم غذایی فرد بیمار دچار زخم است.
  • پروتئین:  جهت ساخت بافت پرکننده زخم و بافت کلاژن، ساخت فاکتورهای انعقادی خون، رگ سازی، افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن، تولید گلبول سفید و در نهایت ترمیم زخم پایه اصلی رژیم غذایی است.
  • کربوهیدرات و کالری: در بدن بیمار با زخم ،سوخت و ساز، میزان بالایی داشته وجهت تولید انرژی نیاز به کربوهیدرات می باشد.

تغذیه و ترمیم زخم : طی روند بهبود زخم، بدن به مقدار بیشتری از کالری، پروتئین، ویتامین های A و  C و گاهی اوقات ماده معدنی روی نیاز دارد.

تغذیه و ترمیم زخم

 

  • مواد غذایی حاوی کربوهیدرات : نان، برنج، ماکارونی، غلات، انواع شیرینی و سیب زمینی
  • پروتئین: در گوشت، حبوبات، ماهی ،لوبیا، تخم مرغ، شیر و ماست، محصولات پروتئین سویا یافت می شود.
  • ویتامین سی : در مرکبات، توت فرنگی، گوجه فرنگی، آب گوجه فرنگی، فلفل، سیب زمینی پخته، اسفناج، کلم بروکلی، گل کلم یافت می شود.
  • ویتامین آ : درجگر گوسفند، تخم مرغ، لبنیات ،ماهی،  سبزیجات دارای برگ تیره، سبزیجات دارای برگ سبز، سبزیجات نارنجی یا زرد رنگ، طالبی یافت می شود.
  • روی :  غذاهای دریایی ، ماهی، صدف، گوشت مرغ، دانه آفتاب گردان ، برشتوک غنی شده، گوشت قرمز یافت می شود.
ویتامین C
پروتئین
غلات

زخم فشاری

زخم فشاری چیست؟ | 4 مرحله از درمان زخم فشاری | دنیای زخم

زخم فشاری چیست؟

زخم فشاری نوعی آسیب است که هنگامی که ناحیه ای از پوست برای مدت معینی تحت فشار ثابت قرار می گیرد ، باعث شکستگی پوست و بافت ، قطع تغذیه و اکسیژن رسانی ،ایسکمی و در نهایت نکروز بافت می شود.  درواقع زمانی می توانند ایجاد شوند که در مدت کوتاهی فشار زیادی به ناحیه ای از پوست وارد شود. وقتی فشار کمتری برای مدت طولانی تری وارد شود نیز می توانند بروز کنند. تحلیل بافت یا به دلیل فشرده شدن بافت های نرم بر روی یک تکیه گاه مانند تخت یا صندلی هنگام نشستن یا خوابیدن فرد اتفاق می افتد ، یا به دلیل فشار دادن چیزی به بدن مانند کفش ، پروتز ، وسیله جراحی یا لباس و… رگهای خونی موجود در بافت از حالت معمول خود فشرده تر یا کشیده می شوند و خون قادر به عبور از آنها نیست.

زخم فشاری

مناطق شایع پر خطر در معرض ابتلا به زخم فشاری

با توجه به چگونگی قرار گرفتن فرد در بستر یا صندلی نواحی در معرض خطر زخم فشاری متفاوت خواهند بود ولی به طور کلی مناطق شایع پر خطردر معرض ابتلا به زخم فشاری عبارتند از:

  • ناحیه پس سر
  • نرمه گوشها
  • پشت و طرفین شانه ها
  • قفسه سینه و دنده ها
  • کتف و برجستگی آرنج
  • برجستگی های سر لگن( ایسکیال)
  • برجستگی های سر استخوان ران(تروکانتر)
  • انتهای ستون فقرات (ناحیه ساکروم)
  • زانوها
  • پاشنه‌ها و قوزک داخلی و خارجی پاها
آناتومی
آناتومی بدن

چگونه می توان از بروز زخم بستر یا فشاری پیشگیری نمود؟

کاهش فشار موضعی:

  • با تغییر وضعیت بیمار هر دو ساعت یک بار به نحوی که بیماردروضعیت خوابیده به سمت راست، به پشت، سمت چپ و روی شکم بیش از دو ساعت قرار نگیرد.
  • با استفاده از تشک های مواج پر شده باهوا، آب یا ژله ای

مراقبت مناسب پوست که شامل:

  • حفظ بهداشت پوست با شستشوی پوست با آب نیمه گرم وعاری نگه داشتن آن ازهر گونه آلودگی، ادرار و یا مدفوع
  • خشک نگه داشتن موضع تحت فشار
  • ماساژ پوست تحت فشاربه صورت دورانی – جهت حرکت عقربه های ساعت- با دست آغشته به روغن های ملایم (روغن کبد ماهی، روغن زیتون) روزانه دو تا سه بار
  • کنترل بی اختیاری ادراری و مدفوعی بیمار
  • جلوگیری از ساییدگی و کشش پوست با بلند کردن وجا به جایی بیمارتوسط دو یا چند نفر با استفاده از یک ملافه اضافی ، عدم کشاندن بیمار بر روی تخت جهت مرتب کردن بستر بیمار، پیشگیری از سر خوردن بیمار دربستر با استفاده از تخته های مخصوص استراحت پا یا بالشت های اضافی
  • تمیز نگه داشتن بستر بیمار ازهرگونه خرده های مواد غذایی
  • خشک و بدون چین و چروک نگه داشتن بستر بیمار
  • تغذیه کافی و مناسب که شامل رساندن مایعات فراوان، رژیم پر کالری و پر پروتئین به بدن فرد مستعد می باشد.
  • استفاده از پانسمان حمایتی و درمانی تحت نظر درمانگرکه درموضع تحت فشار از آسیب پوست جلوگیری می نمایند.

زخم فشاری

مراحل زخم فشاری و درمان

مراحل زخم

زخم های فشاری می توانند بر اساس سطح آسیب بافتی در چهار مرحله پیشرفت کنند. این مراحل به پزشکان کمک می کند تا بهترین روش درمانی را برای بهبودی سریع تعیین کنند. اگر خیلی زود تشخیص داده شود و به درستی درمان شود ، این زخم ها در عرض چند روز بهبود می یابند.

مرحله ی 1

مرحله اول خفیف ترین مرحله است که باعث تغییر رنگ لایه فوقانی پوست شما می شود که معمولاً به رنگ قرمز مایل به بنفش است. در این مرحله ، زخم هنوز باز نشده است ، اما میزان وضعیت عمیق تر از قسمت بالای پوست است. ناحیه آسیب دیده ممکن است در لمس دردناک باشد اما هیچ گونه شکستگی یا پارگی در سطح وجود ندارد. همچنین ممکن است دچار سوزش یا خارش خفیف شوید.

ممکن است متوجه شوید که ناحیه قرمز است و با فشار پوست شما رنگ پریده نمی شود. این بدان معناست که در جریان خون وقفه ایجاد می شود و زخم در حال شکل گیری است. بافت و درجه حرارت این زخم در حال توسعه نیز با بافتهای طبیعی اطراف متفاوت خواهد بود.

خون مردگی

راه حل:

اولین مرحله برای درمان زخم در این مرحله برداشتن فشار از ناحیه است. هرگونه فشار اضافی می تواند باعث شکستن زخم در سطح پوست شود. اگر دراز کشیده اید ، موقعیت خود را تنظیم کنید یا از بالش و پتو به عنوان بالشتک اضافی استفاده کنید.

همچنین تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه آسیب دیده برای کاهش آسیب بافت مهم است. هیدراته باشید و غذاهای سرشار از کلسیم ، پروتئین و آهن را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. این غذاها به سلامت پوست کمک می کنند.

در صورت درمان زود هنگام ، ایجاد زخم در مرحله یک می تواند در طی سه روز بهبود یابد.

مرحله 2

در مرحله دوم ، احتمالاً مقداری درد از زخم را تجربه خواهید کرد. ناحیه زخم پوست شما از طریق لایه بالایی و برخی از لایه های زیر شکسته شده است. این شکست معمولاً باعث ایجاد زخمی کم عمق و باز می شود و ممکن است متوجه تخلیه محل نشوید.

یک زخم مرحله 2 ممکن است به صورت تاول پر از سرم (مایع شفاف تا مایل به زرد) باشد که ممکن است ترکیده باشد یا نداشته باشد. نواحی اطراف پوست ممکن است متورم ، زخم یا قرمز باشد. این نشان دهنده مرگ یا آسیب بافتی است.

زخم چرکین

راه حل:

مشابه درمان زخم های فشار مرحله 1 ، شما باید زخم های مرحله 2 را با برداشتن فشار از زخم درمان کنید. برای درمان مناسب باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.

درمانگر به شما توصیه می کند که این ناحیه را خشک و تمیز نگه دارید. محل زخم را با آب یا محلول ملایم و استریل آب شور تمیز کنید تا زخم خشک شود. ممکن است مقداری درد یا سوزش داشته باشید.

هنگامی که زخم را تمیز کردید ، در مورد چگونگی پانسمان صحیح آن با درمانگر خود صحبت کنید. همچنین کنترل زخم از نظر علائم عفونت از جمله:

  • بدتر شدن درد
  • چرک
  • سرخی پوست
  • تب

بهبودی از این مرحله می تواند از سه روز تا سه هفته طول بکشد.

درمان زخم پای دیابتی با اکسیژن هایپرباریک

مرحله 3

زخم هایی که به مرحله سوم رسیده اند به طور کامل از دو لایه بالایی پوست شکسته و به بافت چربی زیر وارد شده اند. زخم در این مرحله ممکن است شبیه دهانه باشد. همچنین ممکن است بوی بدی نیز داشته باشد.

در این مرحله ، جستجوی علائم عفونت از جمله:

  • بوی بد
  • چرک
  • سرخی
  • ترشحات
ترشحات زخم

راه حل:

در صورت ابتلا به زخم فشار مرحله 3 شما باید فوراً به دنبال درمان پزشکی باشید. این زخم ها نیاز به توجه ویژه دارند.درمانگر شما ممکن است آنتی بیوتیک درمانی برای شما تجویز کرده و هرگونه بافت مرده را برای بهبودی و پیشگیری یا درمان عفونت از بین برد.

اگر بی حرکت هستید ، پزشک ممکن است یک تشک یا تخت مخصوص برای کاهش فشار از مناطق آسیب دیده توصیه کند. زخم های این مرحله معمولاً حداقل یک تا چهار ماه برای بهبودی نیاز دارند.

مرحله 4

زخم های مرحله 4 جدی ترین هستند. این زخم ها در زیر چربی زیر جلدی به بافت های عمیق شما مانند ماهیچه ها ، تاندون ها و رباط ها کشیده می شوند. در موارد شدیدتر ، می توانند تا حد غضروف یا استخوان امتداد داشته باشند. در این مرحله احتمال عفونت زیاد است.

این زخم ها می توانند بسیار دردناک باشند. انتظار می رود که شاهد تخلیه بافت پوست مرده ، عضلات و گاهی اوقات استخوان باشید. پوست شما ممکن است سیاه شود ، علائم رایج عفونت از خود نشان دهد و ممکن است ماده ای تیره و سخت را در زخم مشاهده کنید.

عفونت های زخم

راه حل:

افراد مبتلا به زخم فشار مرحله 4 باید سریعاً به مراکز درمانی منتقل شوند. درمانگرشما احتمالاً جراحی را به شما پیشنهاد می کند. بهبودی این زخم از سه ماه تا دو سال طول می کشد تا به طور کامل بهبود یابد.

زخم فشاری غیر قابل دسته بندی:

در این نوع زخم به دلیل پوشیده بودن سطح زخم توسط بافت نکروتیک، مرده و سیاه رنگ امکان دسته بندی زخم وجود ندارد و بایستی بافت مرده توسط دبریدمان مناسب- اغلب جراحی- برداشته شود و سپس مرحله زخم فشاری را مشخص نمود.

درمان زخم پای دیابتی با اکسیژن هایپرباریک

در صورت بروز زخم بستر، چگونه می توان زخم فشاری را درمان نمود؟

  • برداشتن بافت مرده توسط دبریدمان اتولیتیک، مناسب با شرایط بیمار
  • شستشو وتمیزنمودن زخم با استفاده از سرم شستشو و یا فشار آب شیر معمولی
  • کنترل زخم ازنظرکلونیزاسیون باکتری و بروزعفونت در زخم
  • شستشوی زخم با محلول شستشوی مناسب
  • درمان زخم با استفاده از پانسمان مناسب:
  • استفاده ازپانسمان ضد میکروب حاوی نقره جهت کنترل و یا درمان عفونت زخم
  • استفاده از پانسمان های گروه فوم در صورت افزایش اگزودا و ترشحات زخم ( فوم ورقه ای زخم های سطحی وفوم حفره ای زخم های عمیق)
  • استفاده از پانسمانهای هیدروکلوئید در زخم های فشاری سطحی یا زخم بستر معمولی با ترشح کم تا متوسط
  • استفاده از پانسمانهای حاوی آلژینات در زخم های فشاری خونریزی دهنده با ترشح زیاد
  • استفاده از پانسمانهای مناسب در مراحل ابتدایی بروز زخم فشاری یا مراحل پایانی بهبود زخم فشاری که اگزودا و ترشحات زخم ناچیز بوده و هدف اصلی محافظت زخم از آسیب بیشتر و باکتریها می باشد.
  • در زخم های درجه دو و سه عمیق استفاده از روشهای جراحی ارجح است: گرافت پوستی، فلاپ عضلانی و یا پوستی

پای دیابتیک

پای دیابتیک چیست؟ | راه های پیشگیری، درمان و مراقبت از آن

پای دیابتیک چیست؟

اصطلاح “پای دیابتیک” یا پای دیابتی به گروهی از شرایطی اطلاق می شود که می تواند روی پای افراد مبتلا به دیابت تأثیر بگذارد. دیابت می تواند منجر به عوارضی شود که بر اعصاب و رگ های خونی پا تأثیر می گذارد و آنها را بیشتر در معرض آسیب و عفونت قرار می دهد. برخی از شرایط رایج مرتبط با پای دیابتی عبارتند از:

1. نوروپاتی محیطی:  سطح بالای قند خون می تواند به اعصاب آسیب برساند و منجر به نوروپاتی محیطی شود. این وضعیت باعث بی حسی، سوزن سوزن شدن یا از دست دادن حس در پا می شود و تشخیص جراحات یا زخم ها را دشوار می کند.

2. بیماری شریانی محیطی (PAD): دیابت می تواند باعث تنگ یا سفت شدن رگ های خونی شود و جریان خون را در پاها و ساق پاها کاهش دهد. PAD می تواند منجر به بهبود ضعیف زخم ها و زخم ها شود.

3. زخم پا: به دلیل کاهش حس و گردش خون ضعیف، صدمات جزئی مانند تاول یا بریدگی می تواند به زخم تبدیل شود که دیر التیام می یابد و مستعد عفونت است.

4. **پای شارکوت:** این وضعیتی است که در آن استخوان های پا به دلیل آسیب عصبی ضعیف می شوند و می شکنند. می تواند باعث تغییر شکل و تغییر شکل پا شود.

5. عفونت ها: دیابت سیستم ایمنی را به خطر می اندازد و افراد را مستعد ابتلا به عفونت ها می کند. زخم ها و زخم های پا به ویژه مستعد ابتلا به عفونت هستند.

6. گانگرن: در موارد شدید کاهش جریان خون و عفونت های درمان نشده، مرگ بافت (گانگرن) ممکن است رخ دهد که در موارد شدید برای جلوگیری از گسترش عفونت، قطع عضو ضروری است.

مدیریت شرایط پای دیابتیک شامل مراقبت دقیق از پا، بازرسی منظم از نظر آسیب یا تغییرات، کنترل سطح قند خون، پوشیدن کفش مناسب و جستجوی فوری پزشکی برای هرگونه مشکل پا برای جلوگیری از عوارض است. معاینات منظم با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی برای افراد مبتلا به دیابت برای نظارت و مدیریت سلامت پا بسیار مهم است.

پای دیابتیک

دیابت می تواند دو مشکل ایجاد کند که می تواند پای شما را تحت تأثیر قرار دهد(درمان پای دیابتیک):

  • نوروپاتی دیابتی: دیابت کنترل نشده می تواند به اعصاب شما آسیب برساند. اگر عصب در پاها آسیب دیده باشد ، ممکن است در آنجا احساس گرما ، سرما و درد نکنید. این کمبود احساس را  “نوروپاتی دیابتی حسی” می نامند . اگر به دلیل نوروپاتی، احساس بریدگی یا زخم در پای خود نکنید ، ممکن است بریدگی بدتر شده و عفونی شود. عضلات پای شما ممکن است به درستی کار نکند زیرا اعصاب عضلات آسیب دیده اند. این می تواند باعث شود که پای شما به درستی تراز نشود و فشار زیادی را به یک قسمت از پای شما وارد کند.
  • بیماری عروق محیطی:  دیابت همچنین بر جریان خون تأثیر می گذارد  . بدون جریان خون خوب ، بهبودی زخم یا بریدگی بیشتر طول می کشد. جریان خون ضعیف در بازوها و پاها را “بیماری عروق محیطی” می نامند. اگر عفونت دارید که به دلیل جریان خون ضعیف بهبود نمی یابد ، در معرض ابتلا به زخم یا  گانگرن (از بین رفتن بافت به دلیل کمبود خون) هستید.

علائم:

علایم پای دیابتیک در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است به مسائل خاصی که فرد در آن زمان تجربه می کند بستگی داشته باشد. با این حال ، علائم پای دیابتیک ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • از دست دادن حس در پا
  • احساس سوزن سوزن شدن
  • تاول یا زخم های دیگر بدون درد                             
  • تغییر رنگ پوست و تغییرات دما
  • رگه های قرمز روی پا
  • زخم

اگر عفونت ایجاد شود ، ممکن است تب، لرز و قند خون غیر قابل کنترل را نیز تجربه کنید.

هر فرد دیابتی که علائم عفونت ، به ویژه روی پاها را تجربه می کند ، باید به دنبال درمان فوری باشد.

بدون درد (مراقب باشید)

برخی از افراد مبتلا به آسیب عصبی دچار بی حسی ، سوزن سوزن شدن یا درد هستند اما برخی دیگر هیچ علامتی ندارند. زندگی بدون درد بسیار خوب به نظر می رسد ، اما مشکلات زیادی دارد. درد روشی است که بدن به شما می گوید مشکلی پیش آمده است بنابراین می توانید از خود مراقبت کنید. اگر در پاهای خود احساس درد نمی کنید ، ممکن است بریدگی ، تاول ، زخم یا مشکل دیگری را در اوایل بروز آن مشاهده نکنید. مشکلات کوچک اگر زودتر درمان نشوند ممکن است جدی شوند.(مشکلات پای دیابتیک)

پای دیابتیک

چه موقع به پزشک خود مراجعه کنید:  

اگر هرکدام از این علائم را تجربه کردید منتظر قرار بعدی خود نمانید. بلافاصله به پزشک عادی یا پزشک پا مراجعه کنید:

  • در هنگام فعالیت بدنی درد در پاها یا گرفتگی در باسن ، ران یا ساق پا.
  • سوزن سوزن شدن ، سوزش پا،درد در پاها.

  • از دست دادن حس لامسه یا توانایی احساس گرما یا سرما به خوبی.
  • تغییر شکل پاها با گذشت زمان.
  • از دست دادن موهای انگشتان پا یا پایین پا.
  • پوست خشک و ترک خورده روی پاها.
  • تغییر در رنگ و درجه حرارت پاها.
  • ناخن های پا ضخیم و زرد.
  • عفونت های قارچی مانند قارچ بین انگشتان پای ورزشکار.
  • تاول ، زخم ، زخم آلوده یا ناخن پا که داخل آن رشد کرده است.

سلامت پا

هر روز پاهای خود را بررسی کنید:

  • پاهای خود را هر روز بشویید

پاها را با صابون در آب ولرم بشویید. آب را تست کنید تا خیلی داغ نباشد. برای آزمایش گرمای آب می توانید از دماسنج (90 درجه تا 95 درجه فارنهایت ایمن است) یا آرنج خود استفاده کنید. پاها را خیس نکنید زیرا پوست شما خیلی خشک می شود. بعد از شستن، پاها را کامل خشک کنید به خصوص بین انگشتان.(تشخیص به موقع پای دیابتیک بسیار مهم است)

بهداشت

ناخن های پا را کوتاه کنید

پس از شستن و خشک شدن پا ، در صورت لزوم ، ناخن های انگشتان خود را مرتب کنید. گوشه های ناخن خود را برش ندهید. هر ناخن را به آرامی و با سوهان ناخن صاف کنید.

مراقبت از پا

همیشه کفش و جوراب بپوشید

همیشه کفش مناسب و جوراب بپوشید. پابرهنه راه نروید – حتی وقتی در خانه هستید، ممکن است روی چیزی پا بگذارید و پاهایتان را آزار دهید.  حتی ممکن است دردی احساس نکنید و ندانید که به خود آسیب می زنید.

داخل کفش های خود را قبل از پوشیدن بررسی کنید تا مطمئن شوید آستر آن صاف و عاری از سنگریزه یا اشیای دیگر است.

کفش مناسب

جوراب های تمیز و نرم را انتخاب کنید که کاملاً مناسب باشند. جوراب های بدون درز بهترین هستند.

کفشی بپوشید که مناسب باشد و از پاهای شما محافظت کند. در اینجا چند نکته برای یافتن نوع کفش مناسب آورده شده است:

  • کفش های پیاده روی و کفش های ورزشی برای پوشیدن روزانه مناسب هستند. آنها از پاهای شما پشتیبانی می کنند و به آنها اجازه می دهند “نفس بکشند”.
  • کفش های وینیل یا پلاستیکی نپوشید ، زیرا کشش ندارند وپاها نفس نمی کشند.
  • هنگام خرید کفش اطمینان حاصل کنید که کفش خوب است و جای کافی برای انگشتان پا دارد. 
  • ازکفش های انگشت دار یا پاشنه بلند استفاده نکنید ، زیرا فشار زیادی به انگشتان پا وارد می کند.
  • اگر پاهایتان تغییر شکل داده باشد ، ممکن است به کفش مخصوص نیاز داشته باشید .
  • هنگام خریدن کفش های جدید، ابتدا فقط چند ساعت آنها را بپوشید و سپس پاهای خود را از نظر وجود نقاط درد بررسی کنید.

پای دیابتیک

میخچه و پینه را به آرامی صاف کنید

لکه های ضخیمی از پوست به نام میخچه یا پینه می توانند روی پاها رشد کنند. اگر میخچه یا پینه دارید ، با پزشک پا در مورد بهترین راه مراقبت از این مشکلات پا صحبت کنید. اگر آسیب عصبی داشته باشید ، این لکه ها می توانند به زخم تبدیل شوند.

درمان پا

اگر پزشک به شما گفت ، پس از استحمام یا دوش گرفتن ، از سنگ پوکه برای صاف کردن میخچه و پینه استفاده کنید. سنگ پوکه نوعی سنگ است که برای صاف کردن پوست استفاده می شود. برای جلوگیری از باز شدن پوست ، به آرامی و فقط در یک جهت مالش دهید.

برای صاف و لطیف نگه داشتن پوست خود ، یک لایه نازک از لوسیون یا کرم را به قسمت های بالایی و پایین پا بمالید. لوسیون یا کرم را بین انگشتان خود قرار ندهید زیرا ممکن است رطوبت باعث ایجاد عفونت شود.

درمان پای دیابتیک

جریان خون را به سمت پاهای خود حفظ کنید

برای بهبود جریان خون در پاهای خود نکات زیر را امتحان کنید:

  • هنگام نشستن پاهای خود را بالا بگذارید.
  • در طول روز برای چند دقیقه انگشتان پا را تکان دهید. مچ پا را بالا و پایین و داخل و خارج کنید تا به جریان خون در پاها و پاها کمک کند.
  • جوراب تنگ و جوراب پلاستیکی نپوشید. سعی نکنید جوراب های گشاد را با نوارهای لاستیکی بالا نگه دارید.
  • تحرک بدنی بیشتری داشته باشید . فعالیت هایی را که روی پای شما آسان است مانند پیاده روی ، رقص ، یوگا یا کشش ، شنا یا دوچرخه سواری انتخاب کنید.
  • سیگار نکشید.

مراقبت از اعضا

از پاها در برابر سرما و گرما محافظت کنید

اگر در اثر دیابت آسیب عصبی داشته باشید ، ممکن است پاهایتان را بسوزانید و از آن اطلاع نداشته باشید. برای محافظت از پاها در برابر گرما اقدامات زیر را انجام دهید:

  • پاها را از بخاری و آتش دور نگه دارید.
  • در ساحل یا شن های گرم حتما کفش بپوشید.
  • برای جلوگیری از آفتاب سوختگی در قسمت بالای پاهای خود ضد آفتاب بزنید.
  • کیسه آب گرم روی پای خود قرار ندهید.
  • در صورت سرد شدن پاها در رختخواب جوراب بپوشید. در زمستان چکمه های ضد آستر و ضد آب بپوشید تا پاها را گرم و خشک نگه دارید.

پای دیابتی

ورزش های پای دیابتی که معجزه می‌کنند!

ورزش های پای دیابتی منظم نه تنها باعث بهبود سلامت کلی پا می شود، بلکه باعث کاهش خطر آسیب به پا می گردد. پیاده روی بهترین ورزش کلی پا است. در این متن به بررسی ورزش های مناسب پای دیابتی میپردازیم.

ورزش های پای دیابتی چیست؟

پای دیابتی یک وضعیت پیچیده است که از آسیب به اعصاب (neuropathy) و اختلال در گردش خون نشئت می‌گیرد. این مشکلات می‌توانند منجر به زخم‌های پای مزمن و عفونت‌های شدید شوند. درمان و پیشگیری از مشکلات پای دیابتی معمولاً شامل مدیریت دقیق قند خون، مراقبت از پاها، و انجام ورزش‌های مناسب است.

ورزش‌های مناسب افراد مبتلا به پای دیابتی باعث تقویت گردش خون، تقویت عضلات و بهبود دامنه حرکتی بدون می‌شود.

ورزش های پای دیابتی

هدف ورزش در پای دیابتی

هدف اصلی ورزش در پای دیابتی شامل موارد زیر است:

  • بهبود گردش خون: ورزش‌های سبک باعث بهبود جریان خون در پاها می‌شود و از اختلالات مرتبط جلوگیری می‌کند.
  • تقویت عضلات پا: تقویت عضلات پا و مچ به افزایش پایداری و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر کمک خواهد کرد.
  • کاهش خطر زخم‌های پای دیابتی: با انواع ورزش‌ها، گردش خون افزایش می‌یابد و باعث کاهش خطر زخم‌های عفونی و مزمن می‌شود.
  • کاهش فشار خون و قند خون: ورزش‌ منظم روی کنترل قند خون و فشار خون هم تاثیرگذار است و از عوارض دیابت جلوگیری می‌کند.

مقاله ویژه: درمان زخم پای دیابتی

ورزش‌‌های معجزه‌آسا

در اینجا چند نوع ورزش مناسب برای افراد مبتلا به پای دیابتی ارائه کرده‌ایم که با احتیاط و زیر نظر پزشک قابل انجام هستند:

تمرینات تقویتی پا

تمرینات تقویتی شامل استفاده از وزنه‌های سبک یا حرکات کششی برای پا است که برای تقویت عضلات بدن، افزایش قدرت عضلات پاها، بهبود متابولیسم و کنترل سطح قند خون کاربرد دارد.

  • انگشتان هر دو پا را جمع کنید و دوباره به حالت اول برگردانید.
  • پنجه (جلوی پا) را بلند کنید طوری که پاشنه روی زمین بماند پنجه را بر زمین بگذارید پاشنه پا را بلند کنید.
  • پنجه را بلند کنید، پا را از مچ به طرف بیرون بچرخانید و روی زمین بگذارید دوباره پا را به حالت اول برگردانید. بار دیگر پنجه را بلند کنید و از وسط به طرف داخل بچرخانید و روی زمین بگذارید.
  • پاشنه پا را بلند کنید، پاشنه را به طرف بیرون بچرخانید روی زمین بگذارید. بار دیگر پاشنه را بلند کنید و از وسط به طرف داخل بچرخانید و روی زمین بگذارید.
  • پاها را از زانو بلند کنید (ران و ساق پا در امتداد هم قرار بگیرند) ، پنجه را به سوی خود و بعد به سمت مقابل بکشید و سپس دوباره پا را به حالت اول برگردانید.
  • پا را دراز کرده بالا نگه دارید . مچ پا را در مسیر عقربه های ساعت بچرخانید.بار دیگر در مسیر خلاف عقربه های ساعت بچرخانید.
  • روزنامه ای را روی زمین پهن کنید. با پای برهنه روزنامه را مچاله کنید تا گلوله شود. روزنانه گلوله شده را باز کنید تا به حالت اول برگردد. با پای خود روزنامه را پاره کنید. با حرکت آن به عقب و جلو گردش خون را در پاهایتان افزایش دهید.
  • سعی کنید با کمک انگشتانتان ، اجسام ریز و بی خطر را جا به جا کنید.
  • روی زمین بنشینید و پاهایتان را به دیوار مماس کنید. یک بالش بین کف پا و دیوار قرار دهید با پنجه ، انگشتان و پاشنه به بالش فشار آورید.
  • مانند تصویر بالش را بین پاهایتان قرار دهید و با کناره مچ و انگشتانتان به آن فشار وارد آورید.
  • یک حوله لوله شده را از دو انتها بگیرید و قسمت وسط آن را در کف پا قرار دهید و سپس در حالی که زانوهایتان را کاملا صاف کرده اید دو انتهای حوله را با دستانتان به مدت 15 الی 20 ثانیه به سمت خود بکشید و این کار را 4 بار در روز تکرار کنید.
  • یک حلقه لاستیکی ضخیم را اطراف انگشت بزرگ هر دو پا قرار داده و سعی کنید آنها را از هم دور کنید.
  • با انگشتان پای خود املای کلمه ای را بنویسید.
  • توصیه‌ها:
    • استفاده از وزنه‌های سبک و تعداد تکرارهای بالا برای جلوگیری از فشار زیاد.
    • تمرکز روی تقویت عضلات پا و پایین تنه.
ورزش های پای دیابتی

مطلب ویژه: زخم دیابتی

 پیاده‌روی

پیاده‌روی یکی از بهترین ورزش‌ها برای افراد مبتلا به پای دیابتی است. این ورزش به بهبود گردش خون در پاها، تقویت عضلات و مفاصل کمک می‌کند؛ نکته جالب این است که این ورزش‌ها فشار زیادی به پاها وارد نمی‌کنند!

  • توصیه‌ها:
    • از کفش‌های مناسب و راحت استفاده کنید.
    • برای جلوگیری از آسیب، مدت زمان و شدت پیاده‌روی را به تدریج افزایش دهید.
    • در صورت احساس درد یا ناراحتی، ورزش را متوقف کنید.

شنا

شنا یک ورزش خوب برای افراد مبتلا به پای دیابتی به شمار می‌رود و به تقویت عضلات بدن، به ویژه پاها، کمک می‌کند. چون وزن بدن در آب سبک می‌شود، فشار کمتری به مفاصل و پاها وارد می‌شود.

  • توصیه‌ها:
    • برای جلوگیری از عفونت‌ها، از مراجعه به استخرهای عمومی خودداری کنید.
    • از شنا در آب داغ پرهیز کنید، زیرا ممکن است حساسیت پاها و آسیب‌های عصبی را تشدید کند.

 دوچرخه‌سواری

دوچرخه‌سواری به عنوان یک ورزش ایمن و مؤثر برای افراد مبتلا به پای دیابتی شناخته می‌شود. این ورزش به تقویت عضلات پا کمک می‌کند.

  • توصیه‌ها:
    • از دوچرخه‌هایی استفاده کنید که ارتفاع صندلی آن قابل تنظیم است.
    • از مسیرهای صاف و بدون شیب زیاد استفاده کنید تا از آسیب به پاها جلوگیری شود.

یوگا و کشش‌های نرم

بسیاری از حرکات یوگا به تقویت عضلات پایینی بدن و بهبود تعادل کمک می‌کنند و در کاهش استرس و کنترل سطح قند خون نیز نقش دارند.

  • توصیه‌ها:
    • در صورت وجود آسیب عصبی در پاها، از حرکات شدید یا پیچیده خودداری کنید.
    • از مربیان مجرب درباره پای دیابتی سوال کرده و کمک بگیرید.

مقاله ویژه: کلینیک زخم

تمرینات تقویتی شامل استفاده از وزنه‌های سبک برای تقویت عضلات بدن است. این تمرینات می‌توانند به افزایش قدرت عضلات پاها، بهبود متابولیسم و کنترل سطح قند خون کمک کنند.

ورزش‌های نامناسب

برخی ورزش‌ها به دلیل فشار زیاد یا خطر آسیب‌دیدگی مناسب پای دیابتی نیستند:

  • دویدن شدید: این ورزش می‌تواند فشار زیادی به پاها وارد کند و موجب آسیب به مفاصل و زخم‌های پای دیابتی شود.
  • ورزش‌های پرفشار: مانند وزنه‌برداری سنگین یا ورزش‌های غیرکنترل‌شده که ممکن است به آسیب‌های ناشی از فشار زیاد بر پاها منجر شوند.

چند توصیه

قبل از شروع هر نوع برنامه ورزشی، با پزشک خود مشورت کنید. از کفش‌های مناسب و راحت برای جلوگیری از آسیب به پاها استفاده کنید. بعد از ورزش، پاها را بررسی کنید تا از وجود هر گونه زخم یا آسیب جلوگیری شود. در صورت بروز هر گونه درد یا ناراحتی، ورزش را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید. اگر آسیب عصبی یا مشکلات گردش خون دارید، از ورزش‌های با فشار بالا یا پرخطر خودداری کنید.

ورزش های پای دیابتی

.

سوالات متداول

چه عواملی می‌توانند باعث بدتر شدن پای دیابتی شوند؟

عوامل مختلفی می‌توانند وضعیت پای دیابتی را بدتر کنند، از جمله:
کنترل نادرست قند خون
عدم مراقبت منظم از پاها
استفاده از کفش‌های نامناسب
سیگار کشیدن
و داشتن چربی و فشار خون بالا.

آیا رژیم غذایی در پیشگیری از پای دیابتی مؤثر است؟

بله، رژیم غذایی نقش بسیار مهمی در پیشگیری از پای دیابتی ایفا می‌کند. خوردن غذاهای غنی از فیبر، سبزیجات، میوه‌ها و پروتئین‌های کم‌چرب می‌تواند به کاهش خطر مشکلات پا کمک کند. همچنین، کاهش مصرف شکر و غذاهای فرآوری‌شده و حفظ وزن مناسب می‌تواند به جلوگیری از آسیب به اعصاب و رگ‌های خونی کمک کند.

آیا پای دیابتی باعث قطع عضو می‌شود؟

در صورتی که مشکلات پاهای دیابتی به موقع درمان نشوند، ممکن است منجر به عفونت‌های جدی و قطع عضو شود.

چه ورزش‌هایی برای پای دیابتی موثر هستند؟

پیاده روی، شنا، تمرینات تقویتی، دوچرخه سواری و یوگا در درمان این بیماری بسیار موثرند.