بایگانی ماه: ژانویه, 2024

زخم‌های گوارشی زخم‌هایی باز هستند که در سطح داخل معده یا بخش ابتدایی روده باریک (که به آن دوازدهه هم می‌گویند) ایجاد می‌شوند؛ به‌عبارت‌دیگر، دو نوع زخم گوارشی داریم: زخم معده و زخم دوازدهه که متداول‌ترین علامت هر دو نوع، درد معده (بالای شکم) است. شایع‌ترین علل ایجاد زخم‌های گوارشی این دو مورد هستند: عفونت با هلیکوباکتر پیلوری یا مصرف درازمدت داروهای ضدالتهاب غیرکورتونی مانند آسپیرین. قابل ذکر است که استرس و غذاهای پر ادویه، موجب ایجاد زخم گوارشی نمی‌شوند، اما علائم آن را بدتر می‌کنند. علت زخم معده، درمان آن را تعیین می‌کند. اگر عفونت با هلیکوباکتر پیلوری وجود دارد، باید درمان برای رفع این عفونت تجویز شود. اگر زخم معده ناشی از مصرف زیاد داروهای ضدالتهاب غیرکورتونی است باید مصرف آن‌ها کم شود یا در صورت امکان به‌طور کامل قطع شوند و با داروی دیگری جایگزین شوند. به‌طورکلی، داروهایی که به ترمیم زخم کمک می‌کنند، بخشی از درمان زخم معده هستند.

زخم معده چیست

زخم‌ معده بیماری دردناکی است که لذت غذا خوردن را از شما می‌گیرد و وقت و بی‌وقت با دردهای شدید و خفیف آزارتان می‌دهد. منظور از زخم معده، آسیب به مخاط معده یا روده کوچک است. این عارضه زمانی ایجاد می‌شود که مخاط محافظت‌کننده درون معده، بی‌اثر شود. معده برای کمک به هضم غذا و برای مقابله در برابر میکروب‌ها، اسید قوی تولید می‌کند.اگر مخاط عملکرد طبیعی خود را از دست بدهد، اسید معده به بافت معده آسیب می‌رساند و منجر به زخم معده خواهد شد. زخم معده ممکن است به راحتی درمان شود، اما بدون دریافت درمان مناسب می‌تواند رفته رفته شدیدتر شود.

در بیماری زخم معده یا زخم پپتیک (Peptic Ulcer Disease) با نام اختصاری PUD، در دیواره داخلی معده ، قسمت ابتدایی روده کوچک یا گاهی انتهای مری یک زخم ایجاد می‌شود. پپتیک اولسر معمولا درد زیادی دارد و تشخیص زودهنگام آن برای موفقیت در درمان و پیشگیری از عوارض شدید آن نقش مهمی دارد. بر اساس آمارهایی که در این زمینه وجود دارد، مشخص شده است که از هر ده نفر، یک نفر در طول زندگی خود دچار این بیماری می‌شود.

 پزشکانی که در جستجوی عامل زخم معده بوده‌اند تا مدت‌ها تصور می‌کردند عواملی مثل مصرف غذاهای تند، استرس، سیگار کشیدن و عادت‌های تغذیه‌ای غلط و مصرف بعضی از داروها تنها دلایل زخم معده‌اند تا اینکه در سال ۱۹۸۲ دانشمندان نوعی باکتری را در مخاط معده کشف کردند و متوجه شدند که این باکتری در معده بسیاری از افراد وجود دارد. آنها این باکتری را «هلیکوباکتر پیلوری» نامیدند.

انواع زخم معده چه هستند؟

زخم معده نوعی اختلال اسیدپپتیک است. زخم‌های معده را می‌توان با توجه به محل قرارگیری و سایر عوامل طبقه‌بندی کرد. زخم معده بر اساس محل ایجاد شامل انواع زیر است:

• زخم اثنی عشر
• زخم مری
• زخم معده
• دیورتیکول مکل (زخم دیورتیکول مکل که به لمس بسیار حساس است.

طبقه بندی بر اساس مدل جانسون:

• نوع I: زخم در امتداد بدن معده، اغلب در امتداد منحنی کمتر در incisura angularis در امتداد موضع مقاوم (locus minoris resistantiae). با افزایش بیش از حد اسید همراه نیست.
• نوع II: زخم در بدن معده همراه با زخم اثنی عشر، همراه با ترشح بیش از حد اسید است.
• نوع III: در کانال پیلوریک در فاصله 3 سانتی متر از پیلوروس قرار دارد و با تولید بیش از حد ترشح اسید همراه است.
• نوع IV: زخم پروگزیمال معده
• نوع V: می‌تواند در کل معده رخ دهد و همراه با استفاده مزمن از NSAIDs (مانند ایبوپروفن) است.

علائم زخم معده

شایع ترین علامت زخم گوارشی سوزش و درد معده است. اسید معده، زمانی که معده خالی می باشد، درد را بدتر می کند.

این درد اغلب با خوردن غذاهای خاصی که باعث افزایش اسید معده می شود درد تشدید یافته و در صورت استفاده از یک داروی کاهش دهنده اسید، درد تسکین می یابد، اما ممکن است دوباره برگردد. ممکن است درد بین وعده های غذایی و شب ها بدتر شود.

زخم معده می تواند علائم دیگری هم بروز دهد که عبارتند از:

• حالت تهوع
• سوزش سر دل
• عدم تحمل مواد غذایی چرب
• احساس پر بودن معده، نفخ شکم
• استفراغ
• کاهش وزن بدون دلیل مشخص
• مدفوع تیره و سیاه‌رنگ
• سرگیجه
• سختی تنفس
• احساس خستگی بی‌دلیل
• رنگ‌پریدگی پوست
• استفراغی که دارای ذرات خونی است.
• دل‌درد شدید
• تغییر اشتها
• احساس ضعف
• مشکلات تنفسی
• کاهش وزن غیر قابل توضیح
• مشاهده خون تیره در مدفوع یا مدفوع سیاه یا تار
• استفراغ خونی (که ممکن است قرمز یا سیاه به نظر برسد)

اگر علائم شدید ذکر شده در بالا را دارید و یا آنتی اسیدهای بدون نسخه و مسدود کننده های اسید درد شما را تسکین می دهند اما درد دوباره برمی گردد، به پزشک مراجعه کنید.

علت زخم ‌معده چیست؟

دستگاه گوارش شما با یک لایه مخاطی که به طور معمول از اسید محافظت می شود، پوشیده شده است. اما اگر مقدار اسید افزایش یافته یا میزان مخاط کاهش یابد، می تواند زخم ایجاد شود.

باکتری های هلیکوباکتر پیلوری معمولاً در لایه مخاطی زندگی می کنند که لایه مخاطی از بافت های معده و روده کوچک محافظت می کند. غالباً باکتری هلیکوباکتر پیلوری مشکلی ایجاد نمی کند، اما می تواند باعث التهاب لایه داخلی معده شود و زخم ایجاد کند.

این باکتری ممکن است از طریق تماس نزدیک مانند بوسیدن یا غذا یا آب، از شخص به فرد دیگر انتقال یابد. هلیکوباکتر پیلوری نوعی باکتری متحرک و مارپیچ است و امروزه مهم‌ترین علت زخم‌ معده به شمار می‌آید.

استفاده منظم از داروهای تسکین دهنده درد مثل مصرف آسپرین و همچنین برخی مسکن به نام داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) می توانند آستر معده و روده کوچک شما را تحریک کنند. زخم های گوارشی در افراد مسن که مکرر داروهای ضد درد یا داروهایی که در دمان آرتروز مصرف می کنند، بیشتر دیده شود. مصرف داروهای NSAID، اگر با عوامل دیگر مانند مصرف سیگار، الکل، غذاهای تند و استرس همراه شود می تواند احتمال ابتلا به زخم معده را افزایش دهند.

استرس

استرس ناشی از مشکلات سلامت روان و مشکلات روانپزشکی، یکی از دلایل باالقوه برای ابتلا به زخم معده هستند و به همین دلیل گاهی به زخم ناشی از استرس‌های شدید و طولانی مدت، زخم معده عصبی نیز گفته می‌شود. اگرچه استرس عاملی نیست که به تنهایی به ایجاد زخم معده منجر شود اما با افزایش ترشح اسید معده، سرکوب سیستم ایمنی بدن، مشکلات هضم غذا و ایجاد التهاب در بدن شرایط را برای بروز این بیماری مساعد می‌کند.

فاکتورهای تغذیه‌ای مانند مصرف زیاد غذاهای تند تا قرن ۲۰ از عوامل ایجاد زخم معده محسوب می‌شدند که امروزه میزان ارتباط آن‌ها با این بیماری بسیار اندک شناخته می‌شود. مصرف الکل نیز یکی دیگر از عللی است که در گذشته به تنهایی عامل ایجاد زخم معده دانسته می‌شد اما امروزه ثابت شده است که تنها در صورتی که با عفونت هلیکوباکتر همراه باشد خطر زخم معده را بالا می‌برد.

سیتومگالوویروس (Cytomegalovirus) یا (CMV) عفونت خون در اثر این ویروس که از خانواده هرپس ویریده است، منجر به ایجاد عوارضی همچون التهاب، زخم یا سوراخ در دیواره معده می‌شود. گاستروانتریت ناشی از CMV می‌تواند از طریق تماس جنسی، انتقال خون، ادرار، بینی، و ترشحات دهانی انتقال یابد و اغلب افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند را آلوده می‌کند. بروز بیماری در معده، با درد شکم و دشواری در خوردن و بلع غذا همراه است. زخم‌های عمیق ناشی از این عفونت ویروسی می‌توانند باعث خون‌ریزی دستگاه گوارش شوند.

بیماری کرون» (Crohn’s Disease): یک بیماری التهابی، خودایمنی و ارثی که لایه مخاطی دستگاه گوارش را مبتلا می‌کند.

واسکولیت (Vasculitis): التهاب رگ های خونی که باعث تغییرات دیواره عروق مانند ضخیم شدن، شکنندگی، باریک شدن یا زخم شدن آن ها خواهد شد.

گاسترینوما (سندرم زولینگر – الیسون) یا تومورهای نادر ترشح‌کننده گاسترین نیز باعث ایجاد زخم های متعدد و صعب العلاج می‌شوند.

عوارض زخم معده چه هستند؟

در بسیاری از موارد زخم معده پس از چند هفته بهبود پیدا می‌کند اما در موارد نادری نیز منجر به بروز سوراخ در دیواره معده و خونریزی می‌شود. خونریزی معده، سوراخ شدن دیواره معده، زخم و سوراخ شدن اندام‌های مجاور، انسداد مسیر خروجی معده و حتی بروز سرطان همگی ‌می‌توانند از عوارض زخم معده باشند. در ادامه شرح مختصری را در رابطه با هر یک از این موارد بیان کرده‌ایم.

• خونریزی معده: شایع‌ترین عارضه که در صورت شدید بودن با 5 تا 10 درصد احتمال مرگ و میر همراه است.
• سوراخ شدن دیواره معده: در صورت عدم درمان زخم، فرسایش دیواره معده منجر به ریختن محتویات معده در حفره شکم و در نهایت پریتونیت حاد شیمیایی می‌شود. اولین علامت این عارضه، درد شدید و ناگهانی شکم است. اگر دیواره خلفی معده سوراخ شده باشد، به دلیل وجود شریان گاستورودئودنوم در این ناحیه، احتمال مرگ به 20٪ می‌رسد.
• زخم و سوراخ شدن اندام‌های مجاور: نفوذ اسید از سوراخ معده به حفره شکمی منجر به ایجاد زخم در اندام‌های مجاور مانند کبد و پانکراس خواهد شد.
• انسداد مسیر خروجی معده: باریک شدن کانال پیلریک در اثر زخم و تورم آنتروم معده و اثنی‌عشر به دلیل زخم معده است. فرد اغلب با استفراغ شدید مراجعه می‌کند.
• سرطان: با بیوپسی می‌شود سرطان معده را از زخم معده افتراق داد. اگر هلیکوباکتر پیلوری عامل زخم معده باشد احتمال بروز سرطان معده ۳ تا ۶ برابر بیشتر خواهد بود.

زخم معده باعث درد اپی گاستریک همراه با حالت تهوع و استفراغ در طول وعده غذایی می‌شود زیرا تولید اسید معده با ورود غذا به معده افزایش می‌یابد. اما درد در زخم‌های اثنی عشر با گرسنگی تشدید می‌شود و با یک وعده غذایی تسکین می‌یابد و با درد شبانه همراه است.

همچنین، علائم زخم معده ممکن است با توجه به محل زخم و سن فرد متفاوت باشند. زخم‌های معمولی معمولاً بهبود می‌یابند و دوباره عود می‌کنند و در نتیجه درد ممکن است چند روز و چند هفته ادامه پیدا کند و سپس کمرنگ یا ناپدید شود. معمولاً کودکان و افراد مسن هیچ علامتی ندارند مگر اینکه عارضه‌ای به وجود آمده باشد. احساس سوزش در ناحیه معده که بین 30 دقیقه تا 3 ساعت طول می‌کشد معمولاً نشانه زخم است.

ممکن است علت این درد با گرسنگی و سوء هاضمه اشتباه گرفته شود. درد معمولاً به علت زخم ایجاد می‌شود، اما ممکن است در اثر تماس با ناحیه زخم شده، توسط اسید معده تشدید شود. درد ناشی از زخم معده را می‌توان در هر جایی از ناف تا جناغ احساس کرد، ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد و در صورت خالی بودن معده تشدید شود.

گاهی اوقات درد شب‌ها افزایش می‌یابدو معمولاً با خوردن غذاهایی که اسید معده را خنثی می‌کنند می‌کنند یا با مصرف داروهای ضد اسید، به طور موقت تسکین می‌یابد. با این حال، علائم بیماری زخم معده ممکن است در هر فرد مبتلا متغیر باشند.

تشخیص زخم معده

نحوه تشخیص و درمان به‌ شدت نوع زخم ایجاد شده بستگی خواهد داشت. زمانی که به پزشک متخصص مراجعه می‌کنید، او ابتدا در خصوص سوابق بیماری، علائم و نوع داروهایی که مصرف کرده‌اید، سوالاتی خواهد پرسید. سپس ممکن است نیاز به انجام آزمایشات تخصصی داشته باشید. برای تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری ممکن است آزمایش خون، مدفوع یا آزمایش تنفسی برای بیماران انجام گیرد. آزمایش تنفسی به این صورت است که به شما مایع شفافی داده می‌شود تا بنوشید و در کیسه‎ای نفس بکشید، سپس کیسه بسته می‌شود.
در صورتی که عفونت هلیکوباکتر پیلوری وجود داشته باشد، نمونه تنفسی که از بیمار گرفته شده است، حاوی مقادیر بالایی از دی اکسید کربن خواهد بود. تست تنفس دقیق ترین نوع آزمایش است. بسته به نوع آزمایش استفاده شده، ممکن است شما نیاز به قطع دارو برای مدت زمانی داشته باشید. زیرا آنتی اسیدها می توانند منجر به نتایج منفی کاذب شوند. آزمایشات و روش‌های دیگری که برای تشخیص زخم معده برای بیماران در نظر گرفته می‌شود، شامل موارد زیر است:

بلع باریم

در این آزمایش یک مایع غلیظ سفید رنگ که همان باریم است را باید بنوشید. دستگاه گوارش فوقانی شما پوشانده می‌شود و به پزشک کمک خواهد کرد که معده و روده کوچک با استفاده از اشعه ایکس قابل مشاهده باشد.

آندوسکوپی

در طی آندوسکوپی، پزشک ،لوله توخالی مجهز به یک لنز (آندوسکوپ) را به پایین گلو و درون مری، معده و روده کوچک شما منتقل می کند. با استفاده از آندوسکوپ، پزشک به دنبال زخم است. این آزمایش برای مشاهده زخم، خونریزی و هر بافتی که غیر طبیعی به نظر برسد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.اگر پزشک شما زخم را تشخیص دهد، ممکن است نمونه های کوچک بافت (بیوپسی) برای معاینه در آزمایشگاه برداشته شود. بیوپسی همچنین می تواند تشخیص دهد که آیا هلیکوباکتر پیلوری در معده شما وجود دارد یا خیر.

درمان زخم معده

درمان زخم معده بسته به علت آن متفاوت است. معمولا در طی درمان، اگر باکتری H.pylori وجود داشته باشد، باید آن را از بین برد و در صورت امکان مصرف آسپرین و مُسکن‌های مشابه آن را کاهش داد یا قطع کرد و با دارو‌های دیگر علائم زخم معده را بهبود بخشید.

داروهایی که برای زخم معده تجویز و مصرف می‌شوند عبارت‌اند از:

۱. داروهای آنتی‌بیوتیک برای کشتن باکتری  H.pylori

اگر باکتری H.pylori در دستگاه گوارش شما پیدا شود، پزشک ترکیبی از آنتی‌بیوتیک‌ها را برای از بین بردن آن توصیه خواهد کرد. این آنتی‌بیوتیک‌ها عبارت‌اند از: آموکسی‌سیلین (Amoxil)، کلاریترومایسین (Biaxin)، مترونیدازول (Flagyl)، تینیدازول (Tindamax)، تتراسیکلین (Tetracycline HCL) و لووفلوکساسین (Levaquin).

مدت زمان مصرف این آنتی‌بیوتیک‌ها برحسب محل زندگی شما و مقاومت بدن‌تان به آنتی‌بیوتیک متفاوت است. شما احتمالا به مدت دو هفته باید آنتی‌بیوتیک بخورید و داروهای دیگر را نیز مصرف کنید تا اسید معده‌تان کاهش یابد. داروهایی که با آنتی‌بیوتیک مصرف خواهید کرد، بازدارنده‌ی پروتون پمپ (proton pump inhibitor) و شاید Pepto-Bismol خواهند بود.

۲. داروهایی که مانع تولید اسید و تسریع درمان زخم معده می‌شوند

بازدارنده‌های پروتون پمپ (PPIها) با غیرفعال کردن قسمت‌هایی از سلول‌ که اسید تولید می‌کنند، اسید معده را کاهش می‌دهند. این داروها هم شامل داروهای بدون نسخه هستند هم داروهایی که تنها با نسخه‌ی پزشک تهیه می‌شوند. از میان این داروها می‌توان به این موارد اشاره کرد: اومپرازول (Prilosec)، لانسوپرازول (Prevacid)، رابپرازول (Aciphex)، اسومپرازول (Nexium) و پانتوپرازول (Protonix).

مصرف طولانی‌مدت بازدارنده‌های پروتون پمپ به‌خصوص با دُز زیاد، خطر شکستگی لگن، مچ و ستون فقرات را بالا می‌برد. از پزشک خود بپرسید که آیا مصرف مکمل‌های کلسیم می‌تواند این خطرها را کاهش دهد یا خیر.

۳. داروهایی برای کاهش تولید اسید

داروهایی که تولید اسید را متوقف می‌کنند و مسدودکننده‌های هیستامین (H-2) نیز نامیده می‌شوند، میزان اسید معده‌ دستگاه گوارش شما را کاهش می‌دهند و بدین‌ترتیب زخم معده را بهبود می‌بخشند و روند درمان آن را سریع می‌کنند.

این داروها که هم بدون نسخه هم با نسخه قابل تهیه هستند، شامل رانیتیدین (Zantac)، فاموتیدین (Pepcid)، سیمتیدین (Tagamet HB) و نیزاتیدین (Axil AR) هستند.

۴. داروهایی که اسید معده را خنثی می‌کنند

پزشک شما ممکن است در رژیم دارویی‌تان داروهایی را برای خنثی کردن اسید معده بگنجاند. این داروها اسید معده را خنثی می‌کنند و سریعا می‌توانند درد معده را نیز برطرف کنند. بسته به مواد اصلی به کار رفته در این نوع دارو باید دانست اسهال یا یبوست از عوارض جانبی مصرف این داروهاست.

۵. داروهایی که از لایه‌ی داخلی معده و روده‌ی کوچک محافظت می‌کنند

در برخی موارد پزشک ممکن است داروهایی‌ها تجویز کند که به محافظت از بافت‌ لایه‌ی داخلی معده و روده‌ی کوچک کمک کند.

از میان این داروها می‌توان به سوکرالفات (Cerafate) و میسوپروستل (Cytotec) اشاره کرد.

زخم معده‌ در بسیاری موارد به‌خوبی درمان می‌شود. اگر علائم آن شدید و حاد باشند یا بعد از درمان باز هم علائم به‌قوت خود باقی باشند، ممکن است پزشک آندوسکوپی مجدد تجویز کند تا سایر عللی را که موجب این علائم می‌شوند، پیدا کند.

زخمهای معده که با درمان بهبود نمی یابند، زخم های مقاوم نامیده می شوند.

دلایل ایجاد زخم های مقاوم عبارتند از:

• سرطان معده
• عفونت غیر از H. پیلوری
• استفاده مکرر از دخانیات
• بیماری کرون یا التهاب روده
• عدم مصرف دارو طبق دستورالعمل ها
• استفاده مکرر از داروهای تسکین دهنده درد (NSAID و آسپیرین)
• تولید بیش از حد اسید معده (مواردی که در سندرم زولینجر-الیسون رخ می دهد.)

اگر همراه با زخم معده علایم دیگری مانند خون ریزی حاد یا سوراخ شدن معده داشته باشید، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید.

با این حال، عمل جراحی به دلیل داروهای مؤثر موجود در حال حاضر بسیار کمتر از قبل مورد نیاز است.

درمان گیاهی زخم معده

زخم معده می‌تواند بسیار دردناک باشد و اگر در ابتدا، جلوی این عارضه گرفته نشود زخم به دیواره معده کشیده شده و می‌تواند منجربه سوراخ شدن و خونریزی معده گردد.

درمان زخم معده در طب سنتی شامل استفاده از موارد زیر می باشد:

عسل

عسل حاوی خواص التیام‌بخش قدرتمندی است که می‌تواند در درمان زخم معده بسیار موثر باشد؛ زیرا آنزیم موجود در عسل، که به نام گلوکز اکسیداز مشهور است می‌تواند با تولید هیدروژن پراکسید باعث از بین رفتن باکتری‌های مضر عامل زخم‌های معده شود. به علاوه، عسل می‌تواند التهابات دیواره‌ی معده را تسکین و کاهش دهد. هم‌چنین، می‌تواند به استحکام بافت دیواره‌ی معده، فرایند دفع، و درمان و پیشگیری از بروز مجدد زخم‌های معده کمک کند. در نتیجه، استفاده از عسل به عنوان یکی از موثرترین درمان‌های خانگی برای زخم معده، گزینه‌ای است که می‌توان به افراد مختلفی که با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند توصیه نمود.به این صورت که هر روز صبح پیش از غذا (به صورت ناشتا) ۲ قاشق چای خوری عسل نوش جان نمایید.

زنجبیل

قرن هاست که زنجبیل به خاطر خواص بی شمار دارویی خود شناخته شده و استفاده می شود. این گیاه دارویی اثرات فوق العاده ای روی دستگاه گوارش دارد و به عنوان یکی از بهترین روش های درمان خانگی زخم معده ، بسیار کارساز می باشد. متخصصان طب سنتی زنجبیل را برای مقابله با حالت اسیدیته ی معده، رفع حالت تهوع، دل درد و زخم معده و دیگر زخم های دستگاه گوارش توصیه می کنند. به عقیده ی محققان زنجبیل قدرت ضدباکتریایی قوی دارد و به این ترتیب می تواند باعث از بین بردن هلیکوباکتری شود.
برای تهیه ی شربت زنجبیل یك قاشق چایخوری پودر خشك زنجبیل و یا دو قاشق چایخوری زنجیبل رنده شده تازه را در داخل قوری ریخته روی آن آب جوش بریزید و به مدت پنج دقیقه آنرا با حرارت ملایم دم كنید و سپس آنرا با عسل شیرین كرده و میل كنید.

چای زنجبیل هر چقدر بیشتر بماند و دم بكشد تند تر می‌شود. حتی می‌توان چای زنجبیل را بعد از سرد شدن در داخل یخچال گذاشت و خنك كرد و مانند یك نوشابه سرد استفاده كرد. برای تهیه شربت زنجبیل یك قسمت زنجبیل رنده شده را با سه قسمت عسل مخلوط كرده و در شیشه در بسته در یخچال نگهداری كنید و هر موقع خواستید مصرف كنید .

شیرین بیان

شیرین بیان برای رفع مشکلات و ناراحتیهای معده بهترین و موثرترین دارو بوده، درمان ورم معده، زخم معده، از بین بردن نفخ شکم، سکسکه، رفع التهابات معده و اثنی عشر از خواص این گیاه برای دستگاه گوارش است. از شناخته شده ترین خواص ریشه و ریزوم (ساقه زیر زمینی) شیرین بیان استفاده از آن در درمان زخم معده است.
پزشکان طب سنتی به درمان زخم معده با شیرین بیان در زمان کوتاه سه تا چهار ماهه اعتقاد دارند. به طور کلی این گیاه به دلیل داشتن ماده موثره‌ای به نام «اسید گلیسیرینیک» در درمان زخم‌های گوارشی، به ‌ویژه زخم معده، اثنی عشر و نیز التهاب معده (گاستریت) موثر است.
برای درست کردن دم کرده شیرین بیان باید ۵۰ گرم ریشه شیرین بیان بدون پوست را آسیاب کنید و در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید مدت ۱۰ دقیقه دم بکشد. این دمنوش را از صافی عبور دهید و آن را نوش جان کنید. این کار را به مدت ۱ هفته، روزی ۲ تا ۳ مرتبه انجام دهید.

موز

از خواص متعدد موز می توان به مبارزه با زخم معده اشاره کرد.به خاطر وجود ترکیباتی بخصوص در این میوه موجب تقویت سلولهایی در دیواره معده شده که این سلولها مانند یک لایه محافظتی در مقابل اسید معده رفتار می کنند.علاوه بر این چنین ترکیبی که به نام کنترل کننده پروتئاز در موز معروف است به نابود کردن باکتریهای علل زخم معده کمک می کند و در نهایت از معده ما در مقابل انواع ناراحتی های معده دفاع می کند.موز یکی از ساده ترین راه حل های درمان خانگی زخم معده می باشد، به این صورت که این میوه‌ی خوشمزه و دوست داشتنی را نوش جان کنید و این کار را دست کم روزی سه مرتبه انجام دهید.

نارگیل

نارگیل دارای خاصیت ضد باکتری است. شیر نارگیل و آب نارگیل برای درمان زخم فوق العاده عالی هستند. نوشیدن شیر نارگیل تازه و آب نارگیل در روز به مدت یک هفته برای آرام کردن زخم بسیار مفید است.۱ قاشق چای خوری روغن نارگیل را نوش جان کنید . این روش را به مدت یک هفته روزی ۲ بار تکرار کنید (یک بار صبح، یک بار نیز شب)

بابونه

یکی از مهمترین خواص بابونه درمان زخم و ورم معده است و افراد مبتلا به این مشکلات می‌توانند با استفاده از بابونه سلامتی خود را بازیابند.

یک لیوان چای غلیظ بابونه، حاوی چهار قاشق چایخوری بابونه در یک لیوان آب جوش، را صبح ناشتا بنوشید و سپس در رختخواب به پشت دراز بکشید و بعد از چهار دقیقه بخوابید و بعد از 15 دقیقه می‌توانید صبحانه خود را میل کنید؛ این عمل را به مدت دو هفته ادامه دهید تا زخم و ورم معده به کلی شفا یابد.

شنبلیله 

گیاه شنبلیله دارای اثر خنک‌کنندگی بدن است. با استفاده از دانه شنبلیله و آب یک چای گیاهی آماده کنید. کافی است دانه (بذر) شنبلیله را در آب خیس کنید. در نتیجه خیس کردن بذر شنبلیله در آب، یک مایع لعاب‌دار حاصل می‌شود. نوشیدن این مایع، در تشکیل غشای محافظ روی دیواره معده و روده مؤثر است، که این امر نیز باعث کاهش شدت زخم خواهد شد.

درمان خانگی زخم معده

با شستن مکرر دستان خود با صابون و آب و با خوردن غذاهایی که کاملاً پخته شده اند می توانید از ابتلا به عفونت های مانند هلیکوباکتر پیلوری جلوگیری کنید.

هنگام مصرف دارو از نوشیدن الکل خودداری کنید، زیرا این دو می توانند  حتی باعث التهاب و خونریزی شود.

رژیم غذایی سالم و پر از میوه، به ویژه با ویتامین های A و C، سبزیجات و غلات کامل را انتخاب کنید.

 سیگار کشیدن باعث افزایش اسید معده نیز می شود. سعی کنید خواب کافی داشته باشید.

خواب می تواند به سیستم ایمنی بدن شما کمک کند. قبل از خواب از خوردن غذا خودداری کنید.

نقش پروبیوتیک‌ها در بهبود زخم معده

ماست حاوی پروبیوتیک است که به بازگرداندن تعادل باکتریهای دستگاه گوارش کمک می کند. ماست ممکن است میزان باکتری موجود را کاهش دهند، روند بهبودی را تسریع کرده و برخی علائم را بهبود بخشند. پروبیوتیک ها در کنار سایر درمان ها، ممکن است به ریشه کن کردن باکتری های مضر کمک کنند. بعضی اوقات نوشیدن شیر باعث می شود درد زخم شما بهتر شود اما بعداً باعث اسید اضافی می شود که باعث افزایش درد می شود.

نقش فیبر غذایی در بهبود زخم معده

فیبر غذایی بخشی از غذاهای گیاهی است که دستگاه گوارش توانایی هضم آن را ندارد. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی فیبر به گونه‌ای است که آثار متفاوتی در بدن ما به وجود می‌آورد.

فیبر محلول در سیب، گلابی و جو دوسر به وفور وجود دارد و به عنوان نمونه، غلظت محتویات روده را افزایش می‌دهد.

فیبر غیرمحلول به‌خصوص در غلات دارای سبوس زیاد است و باعث افزایش حجم مدفوع، افزایش سرعت گذشتن محتویات از روده بزرگ و سهولت دفع مدفوع می‌شود.

فیبرها نقش مهمی در تنظیم کارکرد دستگاه گوارش دارند و به همین دلیل برای سلامتی همه ما (افراد سالم و مبتلایان به زخم معده) از اهمیت بالایی برخوردارند.

مصرف بیشتر فیبر غذایی باعث کاهش علائم زخم معده مانند نفخ، ناراحتی و درد در معده می‌شود و در مطالعات مختلف، تاثیرات مفید آن به اثبات رسیده است.

اثر فلاونوئیدها بر زخم معده

طبق بررسی سال 2011، پلی فنول ها می توانند به زخم معده کمک کنند. آن ها همچنین می توانند به طیف وسیعی از مشکلات گوارشی دیگر، از جمله اسپاسم و اسهال کمک کنند. فلاونوئیدها از ایجاد معده در برابر ایجاد زخم محافظت می کنند. آن ها این کار را با افزایش مخاط معده انجام می دهند، که مانع از رشد پیلوری می شود.

فلاونوئیدها همچنین خاصیت آنتی اکسیدانی دارند.

فلاونوئیدها در میوه هایی مانند سیب، بلوبری یا تمشک، گیلاس، لیمو و پرتقال و آجیل به وفور یافت می شود.

سیر دارای خاصیت ضد میکروبی و ضد باکتریایی است که باعث می شود در مبارزه با عفونت ها مفید واقع شود. طبق بررسی سال 2015، سیر ممکن است به جلوگیری از رشد هلیکوباکتر پیلوری نیز کمک کند.مطالعات نشان می دهد که خوردن دو تکه سیر با یک وعده غذایی، دو بار در روز، می تواند اثرات ضد باکتریایی در برابر H. pylori داشته باشد.

نقش آنتی‌اکسیدان‌ها در ترمیم زخم معده

به نظر می‌رسد آنتی‌اکسیدان‌ها در رفع زخم معده و برطرف شدن عفونت معده با هلیکوباکتر پیلوری، نقش مثبتی ایفا می‌کنند. ویتامین ث یکی از آنتی‌اکسیدان‌هاست که روی آن تحقیقات بیشتری صورت گرفته است.

مطالعات روی نقش مصرف ویتامین ث در بهبود زخم معده نشان می‌دهد دوز کم ویتامین ث (و نه دوز زیاد آن) در افزایش تاثیر آنتی‌بیوتیک‌ها در نابودی هلیکوباکتر پیلوری مفید است.

تغذیه در زخم معده

غذاهای مضر برای زخم معده

برخی از غذاها با اسیدی کردن معده یا کمک به رشد و تکثیر هلیکوباکترپیلوری عوارض ناشی از زخم معده را شدیدتر می‌کنند:

• شیر: در گذشته باور عمومی بر آن بود که شیر با خنثی کردن اسید معده درد را کاهش می‌دهد اما امروز می دانیم که شیر نه تنها به جلوگیری یا تسکین زخم کمک نمی‌کند بلکه با تحریک ترشح اسید بیشتر، اوضاع را وخیم‌تر خواهد کرد.
• چربی و غذاهای چرب: هضم چربی‌ها مشکل‌تر از سایر ترکیبات غذایی است و می‌تواند منجر به درد شکم و نفخ شود. از طرفی، معده برای هضم آن ناچار به ترشح اسید بیشتری شود که علائم را شدید می‌کند.
• غذاهای تند: تا سال‌ها، پزشکان معتقد بودند که غذاهای پرادویه دلیل اصلی ایجاد زخم معده هستند. اکنون می‌دانیم که فقط در برخی افراد مصرف غذاهای تند باعث تشدید علائم می‌شود اما عامل زخم معده نیست.
• غذاهای سرشار از نشاسته: باکتری‌های مولد زخم معده برای تکثیر به مواد قندی نیاز دارند، مصرف غذاهای نشاسته‌ای علاوه بر فراهم کردن محیط مناسب برای رشد آن‌ها، باعث اسیدی‌تر شدن معده خواهد شد.
• کافئین: مصرف قهوه، چای، شکلات، کاکائو و نوشابه‌های کافئین‌دار باید به حداقل برسد یا حذف شود چون کافئین تولید اسید معده را افزایش می‌دهد.
• نمک: غذاهایی با نمک فراوان ممکن است رشد هلیکوباکتر پیلوری را افزایش دهند بنابراین مصرف ترشی، زیتون و سایر سبزیجات نمکی، با افزایش خطر ابتلا به زخم‌ هلیکوباکتر پیلوری یا حاد شدن آن در ارتباط هستند.

غذاهای مفید برای زخم معده

از آنجایی که یکی از دلایل اصلی ابتلا به زخم معده، وجود مقادیر بالای هلیکوباکتر پیلوری است، مصرف برخی غذاها می‌تواند به کاهش تکثیر این باکتری کمک کند و همچنین منجر به کاهش عوارض ناشی از زخم گوارشی شود.

• پروبیوتیک‌ها: پروبیوتیک‌ها به رشد و تکثیر باکتری‌های مفید سیستم گوارش کمک می‌کنند. با جایگزینی این باکتری‌ها، میکروب‌های بیماری‌زای ایجاد کننده زخم معده مانند هلیکوباکتر به صورت رقابتی کاهش پیدا می‌کنند و سیستم ایمنی بدن تقویت می‌شود و زخم سریعتر بهبود می‌یابد. ماست، کفیر و دوغ سرشار از پروبیوتیک هستند و علاوه بر آن‌ها می‌توان از مکمل‌های حاوی پروبیوتیک نیز استفاده کرد.
• فیبر: سیب، گلابی، بلغور، سبزیجات، جو دوسر و سایر غذاهای سرشار از فیبر، ضمن کاهش نفخ و درد، میزان اسید را در معده کاهش می‌دهند. تحقیقات نشان داده‌اند که رژیم غذایی غنی از فیبر به جلوگیری از گسترش زخم نیز کمک می‌کند.
• فلفل دلمه‌ای قرمز: سرشار از ویتامین C است که به روش های مختلف از سیستم گوارش غذا در برابر زخم معده محافظت می‌کند. ویتامین C نقش مهمی در ترمیم زخم و افزایش قدرت سیستم ایمنی برای مبارزه با میکروب‌ها دارد.
• غذاهای پروتئینی و کم چرب: مرغ بدون پوست، گوشت بوقلمون، گوشت گاو بدون چربی و تخم مرغ منابع عالی پروتئین با مقادیر چربی کم هستند که هضم راحت‌تری دارند. ماهی به دلیل وجود امگا 3 فراوان، التهاب را کاهش می‌دهد که برای بهبود زخم و درد مفید است.

اگر زخم معده دارید حتما موارد زیر را رعایت کنید

۱- تعداد وعده‌های غذایی خود را افزایش و حجم هر وعده را کاهش دهید تا معده شما خالی نماند.
۲- آهسته غذا بخورید و آن را کامل بجوید.
۳- از مصرف گوشت و ماهی دودی و نمک سود شده همچنین انواع شور و آجیل‌های پر نمک بپرهیزید.
۴- مصرف چای و قهوه و نوشیدنی‌های گازدار را کاهش دهید.
۵- سیگار نکشید و الکل مصرف نکنید.
۶- با آرامش غذا بخورید و از استرس پرهیز کنید.
۷- افسردگی، ناراحتی و استرس را از خود دور کنید و فقط بخندید. پس بروید به سوی خنده درمانی!
۸- هیچ‌گاه سرخود از آسپیرین یا مسکن‌های مانند بروفن استفاده نکنید. در درد‌های معمولی می‌توانید استامینوفن مصرف کنید.
۹- توصیه شده است که مبتلایان به این بیماری از مصرف وعده غذایی حجیم قبل از خواب اجتناب کنند.
۱۰- در گذشته شیر غذای مهمی در درمان زخم معده محسوب می‌شد، علت مصرف آن این بوده است که تصور می‌شد شیر باعث خنثی‌سازی محتویات معده می‌شود، اما ثابت شده به‌علت اینکه محتوی کلسیم و پروتئین شیر بالاست، یک تحریک‌کننده قوی ترشح اسید معده است. به همین دلیل مصرف متناوب و مکرر شیر برای درمان زخم معده توصیه نمی‌شود.
۱۱- از قاشق و چنگال دیگران استفاده نکنید، از لیوان دیگران آب نخورید.
۱۲- مواد غذایی مفید برای زخم معده شامل:
عسل، بادام، موز، شیرین بیان، نعناع، بابونه
۱۳- مواد غذایی غیرمجاز در زخم معده شامل:
شیر، خامه، شیر کاکائو، قهوه، چایی، انواع نوشابه‌ها، الکل، غذا‌های ادویه‌دار خصوصا فلفل، غذا‌های پرچرب مثل آبگوشت، سبزیجات نفاخ مانند کلم، ترب، تربچه، خیار، شلغم، پیاز و پیازچه، میوه‌های نفاخ مانند هندوانه، گیلاس، گوجه سبز، هلو، چغاله بادام و زیتون میوه‌های ترش مانند پرتقال و نارنگی.

دهانه رحم یا سرویکس پایین‌ترین قسمت رحم است که به داخل واژن امتداد دارد. خون قاعدگی از این قسمت خارج می‌شود. مانند هر بافت دیگری از بدن، دهانه رحم نیز به دلایل مختلفی می‌تواند دچار التهاب زخم شود. به التهاب دهانه رحم سرویسیت گفته می‌شود. سرویسیت اغلب علائمی ایجاد نمی‌کند، اما در صورت بروز علائمی مانند ترشحات غیر طبیعی واژن، درد به هنگام نزدیکی و التهاب واژن رخ می‌دهد.

سرویسیت بسیار شایع است و پیش بینی می‌شود که نیمی از خانم‌ها در طول زندگی به آن دچار می‌شوند. البته اگر این بیماری شایع بدون درمان بماند می تواند منجر به  عفونت لگن شود که می تواند عوارض زیادی از جمله ناباروری، درد مزمن لگن یا حتی سرطان را در بر داشته باشد.خانم‌هایی که دارای رفتارهای پرخطر جنسی مانند داشتن شرکای جنسی متعدد هستند بیشتر در معرض ابتلا به زخم یا التهاب دهانه رحم قرار دارند. خانم‌هایی که مبتلا به بیماری‌های آمیزشی هستند یا همسرشان عفونت آمیزشی دارند نیز خطر بالایی برای ابتلا به زخم دهانه رحم دارند.

زخم دهانه رحم، زمانی اتفاق می افتد که سلول های نرم (سلول های غدد لنفاوی) در داخل کانال دهانه رحم به سطح بیرونی رحم رشد می کنند. یعنی این زخم در واقع بافت مخملی و قرمز رنگ رحم است که تنها به بیرون کشیده شده است و خارج از رحم به طور معمول دارای سلول های سخت (سلول های اپیتلیال) است. جایی که دو نوع سلول ها با یکدیگر می رسند، منطقه تحول نامیده می شود. دهانه رحم در گردن رحم قرار دارد، جایی که رحم به مهبل (واژن) متصل می شود. این وضعیت گاهی اوقات به عنوان زخم دهانه رحم شناخته می شود.

شایع ترین علائم زخم دهانه رحم

این نکته را به خاطر بسپارید که برخی خانم‌ها ممکن است هیچ گونه علائمی به نفع التهاب یا زخم دهانه رحم نداشته باشند، اما سرویسیت شدید ممکن است که باعث ترشحات حجیم واژن که به رنگ سبز یا خاکستری به همراه چرک شود. معاینات دوره‎ای زنان به شناسایی و درمان به موقع زخم دهانه رحم کمک بسیاری می کند.

• خارش یا سوزش
• خونریزی یا لکه بینی بین سیکلهای قاعدگی
• درد هنگام نزدیکی
• خونریزی بعد از رابطه جنسی
• درد در حین معاینه
• تکرر ادرار و درد به هنگام دفع ادرار
• ترشحات سفید یا خاکستری به همراه بو
• احساس فشار در لگن
• درد در قسمت تحتانی کمر
• درد شکم

گاهی برخی خانم‌ها هیچ یک از علائم ذکر شده را ندارند، اما دارای زخم دهانه رحم هستند، پس معاینات دوره‌ای زنان برای همه خانم‌ها به ویژه افرادی که از نظر جنسی فعال هستند ضروری است.

هرچه سرویسیت بیشتر شود، زخم دهانه رحم شدیدتر می شود تا جایی که در بعضی موارد موجب زخم باز شود. ترشحات چرکی از نشانه های زخم بسیار شدید دهانه رحم است.

تشخیص به موقع زخم دهانه رحم، اولین و مهم ترین قدم در درمان بیماری است. بهترین روش برای تشخیص زخم دهانه رحم، کولپوسکوپی است

علت زخم دهانه رحم

مهمترین علت ابتلا به عارضه زخم دهانه رحم را ابتلا به عفونت می دانند. اغلب عفونت هایی که منجر به زخم دهانه رحم می شوند از رابطه جنسی محافظت نشده انتقال می یابند. اما این به معنای عدم انتقال در صورت برقراری رابطه جنسی محافظت شده نیست.

زمانی که علائم به صورت ناگهانی بروز کند در اصطلاح به آن زخم دهانه رحم حاد گفته می شود و در صورتی که علائم دائمی و ماندگار شوند به آن زخم دهانه رحم مزمن می گویند.

زخم های حاد دهانه رحم می تواند از طریق ابتلا به عفونت های زیر به وجود آید:

• تبخال تناسلی
• کلامیدیا
• تریکومونا
• سوزاک
• و در برخی مواقع ابتلا به زگیل تناسلی

هر یک از این عفونت ها می تواند علاوه بر ایجاد زخم دهانه رحم موجب ابتلا به سرطان رحم در فرد بیمار نیز شود.

از دیگر عوامل موثر در ابتلا به زخم دهانه رحم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بروز حساسیت به کاندوم
• بروز حساسیت به موارد تشکیل دهنده تامپون ها
• وجود برخی باکتری ها در واژن

بطور کلی عللی مانند:

•  بارداری:  این می تواند سطح هورمون را تحت تأثیر قرار دهد و منجر به سرویسیت شود زیرا گردن رحم در این زمان بسیار حساس تر است.
• سرطان یا درمان سرطان: درمان سرطان یا مراحل پیشرفته سرطان دهانه رحم به خودی خود ممکن است روی بافت دهانه رحم تأثیر بگذارد. این نادر است اما ممکن است منجر به علائم سرویسیت شود.
• عدم رعایت بهداشت ناحیه تناسلی و رحم
• استفاده از نوار بهداشتی های غیر بهداشتی
• مصرف قرص های جلوگیری از بارداری در خانم های جوان در دراز مدت
• آلرژی: اگر شخصی به اسپرم کش ها ، دوش ها یا لاتکس در کاندوم حساسیت داشته باشد ، ممکن است باعث ملتهب شدن دهانه رحم شود.
• تحریک: قرار دادن تامپون ، مایع یا دیافراگم ممکن است گردن رحم را تحریک یا مجروح کند. همچنین اگر این موارد بیشتر تکرار شود ، عارضه زخم دهانه رحم  ایجاد می شود.
• عدم تعادل باکتریایی: اگر باکتریهای مضر باکتریهای سالم واژن را تحت الشعاع قرار دهند ، این ممکن است باعث واژینوز باکتریایی شود. گردن رحم ملتهب شود و منجر به این بیماری شود.

تشخیص زخم دهانه رحم

در صورت داشتن هر یک از علائم ذکر شده در بالا یا داشتن رابطه جنسی پر خطر حتما جهت معاینه لگن به پزشک مراجعه کنید. پزشک با انجام پاپ اسمیر، سلول های دهانه رحم را جمع آوری کرده و از نظر بروز تغییر شکل مورد بررسی قرار می‌دهد. ممکن است حتی بدون داشتن هیچ گونه علامتی پزشک در حین معاینه متوجه التهاب و زخم دهانه رحم شود.

روش‌های مختلفی برای تشخیص سرویسیت یا زخم دهانه رحم وجود دارد :

• معاینه فیزیکی لگن: معااینه لگن توسط پزشک منجر می گردد که ناهنجاریهای لگن، رحم و دهانه رحم شناخته شود.
• پاپ اسمیر:  در این آزمایش پزشک با استفاده از یک سوآپ استریل، سلول های دهانه رحم را جمع اوری کرده و جهت تشخیص تغییرات سلولی یا هرگونه عفونت به آزمایشگاه می فرستد.
• نمونه برداری از دهانه رحم یا کولپوسکوپی: زمانی که نتیجه تست پاپ اسمیر نشان دهنده ناهنجاری یا تغییرات سلولی باشد، انجام این تست ضرورت می‌یابد. در این روش پزشک با استفاده از دستگاه مجهز به میکروسکوپ پیشرفته سلول‎های دهانه رحم را بررسی می‌کند. در حین معاینه چنانچه به مورد مشکوکی برخورد شود از آن نمونه گرفته و جهت بررسی بیشتر به آزمایشگاه ارسال می‌شود. این روش با دقت بسیاری می‌تواند سلول های سرطانی را تشخیص دهد.
• کشت سلول های دهانه رحم: در این روش نمونه از ترشحات دهانه رحم برداشته می‌شود و در زیر میکروسکوپ از نظر عفونت‌های قارچی ، باکتریایی یا سایر عوامل بیماری زا مورد بررسی قرار می‌گیرد..

درمان زخم دهانه رحم

چنانچه علت سرویسیت، واکنش یا حساسیت به مواد به کار رفته در اسپرم کش‌ها یا محصولات بهداشت قاعدگی باشد معمولا نیازی به درمان ندارد.

 در صورتی که زخم یا التهاب به علت ابتلا به عفونت آمیزشی باشد فرد مبتلا به همراه همسر هر دو باید تحت درمان قرار بگیرند. غالبا درمان با تجویز آنتی بیوتیک انجام می شود. آنتی بیوتیک برای درمان بیماری آمیزشی کلامیدیا، سوزاک یا عفونت باکتریایی واژن مورد استفاده قرار می گیرد.

در صورتی که عامل عفونت ویروس هرپس باشد نیاز به درمان با آنتی ویروس است، درمان قطعی برای هرپس تناسلی وجود ندارد و داروهای آنتی ویروس تنها به بهبود علائم بیماری کمک می‌کنند. حتما تا برطرف شدن کامل عفونت از انجام هرگونه رابطه جنسی خودداری شود.

چنانچه علت التهاب یا زخم دهانه رحم، تغییر شکل سلول‌ها یا پیش سرطانی شدن آنها باشد پزشک ممکن است از روش کرایو سرجری استفاده کند. در این روش سلول‌هایی که تغییر شکل داده یا غیر طبیعی هستند منجمد می‌شوند.

نگرانی اصلی در خصوص زخم دهانه رحم این است که میتواند باعث سرطان دهانه رحم شود. سرطان دهانه رحم بیماری خطرناکی است؛ ولی درصورتی که به موقع تشخیص داده شود قابل معالجه است. درمان سرطان دهانه رحم در نخستین مراحل بسیار ساده است و با فریز کردن سلول های غیرطبیعی دهانه رحم به آسانی انجام ميشود.

با فریز کردن زخم دهانه رحم از ابتلا به سرطان جلوگيري ميشود. مشکلات و علایم فرد هم پس از فریز کردن بهبود پیدا ميکند. در شیوه فریز کردن، با استفاده از سرما زخم دهانه رحم فریز ميشود. فریز زخم، سلول های غیرطبیعی را تخریب ميکند. سرما دادن به سلول ها در طی دو مرحله و به فاصله پنج دقیقه انجام ميشود. فریز کردن اغلب زمانی انجام ميشود که تست سرکه یا تست پاپ اسمیر مثبت شده باشد.

پیشگیری از زخم دهانه رحم

از انجا که علت اصلی و شایع زخم دهانه رحم عفونت است، رعایت نکات بهداشتی در پیشگیری بسیار ضرورت دارد. در ادامه به راهکار هایی جهت رعایت نکات بهداشتی اشاره خواهیم کرد:

• جهت پیشگیری از حساسیت حتما از لباس زیر با الیاف طبیعی مانند پنبه استفاده کنید
• از پوشیدن لباس زیر تنگ و چسبان خودداری کنید 
• حتما لباس زیر خود را در مقابل نور خورشید خشک کنید
• برای شستشوی لباس زیر از صابون غیر عطری استفاده کنید
• ترجیحا لباس زیر خود را با دست و بدون ماشین لباسشویی بشویید
• هرگز لباس های زیر خود را همزمان با سایر لباس ها در ماشین لباسشویی قرار ندهید
• به هیچ وجه از وایتکس جهت شستشوی لباس زیر استفاده نکنید، چرا که موجب حساسیت می شود
• حتما در حین رابطه از کاندوم استفاده کنید تا به عفونت های آمیزشی مبتلا نشوید
• در صورت ابتلا به بیماری های آمیزشی فرد و شریک جنسی باید مورد درمان قرار بگیرند
• تا تکمیل دوره ی درمان از انجام هر گونه رابطه جنسی خودداری کنید
• معاینات دوره ای زنان را حتما انجام دهید
• از برقراری رابطه جنسی پرخطر و داشتن شرکای جنسی متعدد خودداری کنید
• پرهیز از انجام دوش واژینال 
• عدم استفاده از اسپرم کش یا سایر مواد حساسیت زا

مهم :

ابتلا به بیماری های ناحیه رحم و واژن پس از شروع دوران باروری برای بانوان ممکن است ایجاد شود. آنچه باعث می شود بانوان ازابتلا به این بیماری ها مصون مانند، مراجعه منظم به متخصص زنان است. اگر سلامت ناحیه تناسلی بانوان مرتبا مورد بررسی قرار گیرد عامل مهمی در پیشگیری از انواع بیماری های واژن خواهد بود.

بسیاری از بیماری هایی که سرانجام خوشایندی نخواهند داشت با همین معاینه ماهیانه ساده پیشگیری خواهد شد و یا در صورت ابتلا می توان به هنگام مورد درمان قرار گیرد.

التهاب دهانه رحم یا سرویسیت قابل درمان است. توجه کنید که درمان های خانگی یا گیاهی نباید جایگزین درمان دارویی شوند. چنانچه دچار سرویسیت حاد هستید بهتر است زیر نظر یک پزشک یا ماما تحت درمان قرار بگیرید. در صورت شک به سرویسیت حتما جهت معاینه و بررسی به پزشک خود مراجعه کنید. رعایت نکات بهداشتی و رابطه جنسی امن در پیشگیری از زخم دهانه رحم بسیار حائز اهمیت است.

تاثیر لارو تراپی بر روی زخم

لاروها به واسطه قلاب های دهانیشان، قسمت های مرده زخم را خراش داده و با ترشح آنزیم هایی بافت های مرده را به حالت نیمه مایع یا سوپی شکل درآورده و آن را می مکد. بزاق لاروهای نوعی آنتوبیوتیک Allantoin است.

لاروها ترشحاتی دارند که باعث بهبود زخم و به وجود آمدن فیبروبلاست ها می شوند. ترشح مداوم و زیاد بزاق لاروها سبب شستشوی زخم می شوند. لاروها فعالیت و جنب و جوش زیادی در زخم دارند که به علت ماساژ خفیفی که در زخم ایجاد می کنند باعث خون رسانی بهتری می شوند. لاروها موادی تشرح کرده که باعث به وجود آوردن فیبروبلاست ها و تسریع در بهبودی زخم می شوند.

لارو درمانی علاوه بر این که به درمان دیابت کمک می کند، برای درمان زخم بستر، مقابله با آبسه، زخم های پوستی، زخم های سرطانی، عفونت استخوان و زخم های حاصل از سوختگی نیز استفاده می شود.

فواید لاروتراپی برای زخم

در صورت عدم درمان زخم ها با روش های درمانی دارویی و جراحی، لاروتراپی به عنوان آخرین روش درمانی زخم استفاده می شود. هنگامی که سلامت بیمار در خطر است و یا قادر به تحمل آنتی بیوتیک نیست درمان زخم با لارو انتخاب مناسبی است. لاروها در یک زخم باز، بافت مرده را از بین برده و زخم را از باکتری پاک سازی می کنند. برخی فایده های این روش نسبت به روش های دیگر درمانی عبارتند از:

1. در لارو درمانی نیاز به جراحی و برداشتن بافت عفونی نیازی نیست.
2. زمان درمان در این روش کوتاه است. (3 روز در زخم های عفونی و 4 ماه در زخم های عفونی دیابتی)
3. نیاز به بستری شدن در بیمارستان نیست.
4. هزینه درمان بسیار کم است.
5. در طول درمان تنها به اکسیژن نیاز است.

لارو درمانی برای درمان چه زخم هایی مناسب است؟

لارو درمانی تقریبا برای بهبود تمام زخم ها مناسب است. مگوتوتراپی به بهبود زخم های مزمن کمک کرده و در درمان زخم های پای دیابتی نیز موثر است. برخی از زخم هایی که این روش درمانی بر آن تاثیر می گذارد شامل:

• زخم های پوستی نکروتیک (مرده) و زخم های بافت نرم
• زخم های فشاری
• زخم های موضوعی وریدی
• زخم پای دیابتی
• زخم های ترمیم نشده آسیب ها و یا جراحی

لارو درمانی برای درمان زخم های عفونی 

لارو، به همان نوزاد کرمی شکل برخی از حشرات گفته می شود که در بدو تولد علاقه ی بسیار زیادی به تغذیه دارند. در روش لارو درمانی این نوزادان حشرات مامور خوردن بخش های عفونی و بافت های متعفن زخم که دیگر بهبود نخواهند یافت، می شوند. چرا که در چنین زخم هایی باکتری هایی که دیگر به انواع آنتی بیوتیک و داروهای دیگر مقاوم شده اند، شروع به رشد می کنند و این باعث می شود که زخم به انواع داروها و روش های درمانی موجود پاسخ ندهد و روز به روز پیشرفت کند. از آن جا که تحمل بیمار برای درمان از این طریق بسیار کم است و روش مطلوبی برای درمان از نظر بیمار، محسوب نمی شود، اما به دلیل اثر بخشی بسیار بالایی که دارد، هنوز هم روش لارو درمانی، بسیار زیاد مورد استفاده قرار می گیرد.

روش درمان زخم با لارو

در ماگوت تراپی ابتدا تخم مگس های ضدعفونی شده و کیفیت و استریل بودن آن ها ارزیابی می شود. سپس به ازای هر سانتی متر زخم، 5 الی 10 عدد لارو بر روی زخم بیمار قرار داده می شود. پس از مکیدن عفونت زخم و بهبود زخم، لاروها زخم را ترک می کنند.

برای زخم های بزرگ تر 50 الی 600 لارو استفاده می شود. زخم های کوچک حداکثر یک هفته و زخم های بزرگ، حداکثر تا 6 هفته به طور کامل درمان می شود. تعویض سه روز یک بار لاروها ضروری است.

درمان زخم به روش لارو درمانی به این صورت است که کرم های مخصوص – مانند لارو مگس که در روش های بالینی استفاده می شود – بر روی زخم قرار داده می شود. این لاروها به خوبی نمی توانند بافت زنده را هضم کنند و فقط بافت مرده را می خورند. این کرم ها طبق غریزه طبیعی خود از بافت زنده دور می شوند تا ماده مرده را پیدا کنند. زمانی که بافت مرده مدنظر آن ها تمام می شود به منظور جستسجوی بافت مرده دیگر، محل را ترک خواهند کرد. این لاروها زمانی که برای درمان زخم مورد استفاده قرار می گیرند، به مدت دو تا سه روز در محل زخم قرار می گیرند. معمولا یک پانسمان بر روی این لاروها قرار می گیرد تا مانع حرکت لاروها پس از اتمام بافت مرده شود.

میزان اثر بخشی لارو تراپی تا چه حد می باشد؟

شواهدی وجود دارد که حاکی از این است که، استفاده از لارو درمانی برای زخم های تروماتیک که دیگر امیدی به بهبودی  آن ها وجود نداشته است، جواب داده است و نتایج بسیار رضایت بخش بوده است. این نوع زخم ها عبارتند از : زخم های فشاری، زخم های دیابتی، زخم های دکوبیتال، زخم های عصبی عضلانی و عروقی، کروک استخوانی،  فلوسیت نکروتیس فاسییت، زخم های عفونی پس از عمل جراحی عفونت ها و سوختگی ها و….

 این روش درمانی نقش بسیار مهمی در درمان و تسکین انواع خاصی از تومور یا ضایعات قارچی دارد که ممکن است به دلایلی استفاده از روش های دیگر از جمله جراحی، برای درمان آن ها امکان پذیر نمی باشد.

آیا لارو درمانی درد دارد؟

هنگام لارو درمانی ممکن است دردی شبیه خارش در محل زخم احساس شود. بیمار این درد را معمولا در 24 الی 30 ساعت پس از آغاز درمان احساس می‌نماید. یعنی زمانی که لاروها به اندازه کافی بزرگ شده و حرکات آنها حس می‌شود. بعد از برداشتن لاروها، درد برطرف خواهد شد. 

موارد منع مصرف ماگوت تراپی

• حساس به چسب، لاروها ، تخم مرغ و سویا
• بیمار مبتلا به اختلال انعقادی
• زخم عمیق تونل زنی
• در صورت عدم درمان مناسب
• بیمار مبتلا به پیودرما گانگرونوزوم
• زخمی که احتمالاً با سیستم عصبی مرکزی ، رگ های خونی بزرگ ، حفره های بدن یا اندام های حیاتی ارتباط نزدیک دارد.

مزایای لارو درمانی

• بار میکروبی موجود در بستر زخم را کاهش می‌دهد
• لایه های مرده، اسلاف و نکروز روی زخم را تجزیه و حذف می‌کند
• سبب افزایش بافت گرانوله و خون رسانی بیشتر در بستر زخم می‌شود.

عوارض جانبی لارو درمانی

عوارض جانبی لارو درمانی رایج نیستند اما در برخی موارد نادر اتفاق می افتند.

یکی از عوارض ماگوت تراپی اضطراب است. لذا آماده سازی روانی بیمار قبل از شروع ماگوت تراپی بسیار اهمیت دارد.

برای این کار تمامی مراحل درمان را به طور کامل برای بیمار توضیح می‌دهیم.

از عوارض دیگر می‌توان به درد و خونریزی هم اشاره کرد.