آیا دیابت در کودکان قابل درمان است؟ بررسی علائم و بهترین روش‌های مدیریت

دیابت کودکان به دو نوع اصلی دیابت نوع یک و نوع دو تقسیم می‌شود. اگرچه درمان قطعی برای دیابت وجود ندارد، اما با تشخیص زودهنگام و درمان به موقع می‌توان از آسیب‌های زیادی در آینده جلوگیری کرد.

✅تایید شده توسط کلینیک زخم

دیابت کودکان و انواع آن

دیابت در کودکان یک بیماری مزمن است که موجب افزایش قند خون می‌شود. این وضعیت زمانی پیش می‌آید که بدن کودک نمی‌تواند به اندازه کافی انسولین تولید کند (دیابت نوع ۱) یا اینکه قادر به استفاده از انسولین نیست (دیابت نوع ۲).

Type 1 diabetes in children is a condition in which your child’s body no longer produces an important hormone (insulin). Your child needs insulin to survive, so the missing insulin needs to be replaced with injections or with an insulin pump. Type 1 diabetes in children used to be known as juvenile diabetes or insulin-dependent diabetes.

دیابت نوع 1 در کودکان یک بیماری است که در آن بدن کودک شما دیگر نمی‌تواند هورمون مهمی به نام انسولین را تولید کند. انسولین برای زنده ماندن کودک ضروری است، بنابراین باید کمبود آن با تزریقات یا استفاده از پمپ انسولین جبران شود. این نوع دیابت قبلاً به عنوان دیابت نوجوانی یا دیابت وابسته به انسولین شناخته می‌شد.
mayoclinic.org

انواع دیابت کودکان

1. دیابت نوع ۱ (وابسته به انسولین): شایع‌ترین نوع دیابت در کودکان شناخته می شود و نیاز به تزریق انسولین روزانه دارد.
2. دیابت نوع ۲ (غیروابسته به انسولین): این بیماری در کودکان کمتر شایع است اما به دلیل چاقی در حال افزایش است. در این حالت، بدن انسولین تولید می‌کند اما سلول‌ها به درستی به آن پاسخ نمی‌دهند.
3. دیابت بارداری (در دوران جنینی): اگر مادر در دوران بارداری دچار افزایش قند خون شود، این امر بر جنین تأثیر می‌گذارد و ممکن است او در آینده به دیابت نوع 2 دچار شود.

چرا اعصاب در دیابت آسیب می‌بینند؟

جدول مقایسه انواع دیابت کودکان

نوع دیابت	علت اصلی	علائم اصلی	روش درمان
دیابت نوع ۱	تخریب سلول‌های بتا در پانکراس	تشنگی، تکرر ادرار، کاهش وزن	تزریق انسولین روزانه
دیابت نوع ۲	مقاومت سلول‌ها به انسولین	چاقی، خستگی، مشکلات بینایی	تغییر سبک زندگی + داروها
دیابت بارداری	تغییرات هورمونی در دوران بارداری	افزایش قند خون در مادر	کنترل رژیم غذایی + انسولین

علل و عوامل خطرساز کدامند؟

دیابت در کودکان بخاطر عوامل مختلفی رخ می‌دهد. دیابت نوع 1 زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلول‌های تولیدکننده انسولین در لوزالمعده را می‌کُشد. این نوع دیابت بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می‌شود و به دلایل زیر رخ می‌دهد:

ژنتیک: اگر در خانواده‌تان سابقه دیابت نوع 1 وجود داشته باشد، ممکن است خطر ابتلا به این بیماری در شما افزایش یابد. به‌ویژه اگر والدین یا خواهر و برادرها دیابت داشته باشند، احتمال اینکه کودک هم به این بیماری مبتلا شود بیشتر می‌شود.

عوامل خودایمنی: اختلالات خودایمنی به این معناست که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های بتا در پانکراس حمله می‌کند و آن‌ها را از بین می‌برد. این سلول‌ها وظیفه تولید انسولین را دارند و تخریب آن‌ها می‌تواند منجر به دیابت شود.

عوامل محیطی: عفونت‌های ویروسی مانند ویروس کوکساکی، اوریون و روبلا می‌توانند به عنوان محرک‌هایی برای بروز دیابت عمل کنند. همچنین، کاهش تماس با محرک‌های ایمنی در اوایل زندگی (که به آن فرضیه بهداشت می‌گویند) ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهد.

تغذیه‌: تغذیه زودهنگام با شیر گاو و کمبود ویتامین D نیز به عنوان عواملی شناخته می‌شوند که می‌توانند در بروز دیابت نوع 1 مؤثر باشند. این عوامل می‌توانند به تغییرات در سیستم ایمنی و متابولیسم منجر شوند.

مطلب ویژه: چگونه کلینیک زخم مناسب در تهران را پیدا کنیم؟

علت	توضیحات
ژنتیک	سابقه خانوادگی دیابت نوع 1 خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.
عوامل خودایمنی	اختلالات خودایمنی که باعث تخریب سلول‌های بتا در پانکراس می‌شود.
عوامل محیطی	– عفونت‌های ویروسی (ویروس کوکساکی، اوریون، روبلا و غیره). – کاهش تماس با محرک‌های ایمنی در اوایل زندگی (فرضیه بهداشت).
عوامل تغذیه‌ای	– تغذیه زودهنگام با شیر گاو. – کمبود ویتامین D.

دیابت نوع 2 به علت مقاومت به انسولین ایجاد می‌شود و دلایل مربوط به خود را دارد که شامل:

1. ژنتیک
2. کم‌تحرکی و فعالیت فیزیکی ناکافی
3. تغذیه نامناسب
4. چاقی
5. سندرم پلی‌کیستیک تخمدان (PCOS) در دختران می‌شود.

دیابت کودکان چه نشانه‌ای دارد؟

دیابت در کودکان با نشانه‌های مختلفی همراه است که از جمله آنها می‌توانیم به:

1. تشنگی زیاد: افزایش احساس تشنگی و نیاز به آب.
2. افزایش ادرار: ادرار کردن مکرر و ادرار شبانه.
3. خستگی: احساس خستگی و ضعف عمومی.
4. کاهش وزن: کاهش وزن غیرقابل توضیح حتی با وجود افزایش اشتها.
5. تاری دید: مشکلات بینایی یا تاری دید.
6. عفونت‌های مکرر: عفونت‌های جلدی یا دیگر عفونت‌ها به راحتی ایجاد می‌شوند.
7. بروز کتون: بوی میوه‌ای در نفس به دلیل کتون‌ها اشاره کنیم.

مطلب ویژه: بهترین مراکز آنژیوپلاستی پای دیابتی در تهران کدامند؟

چرا تشخیص زودهنگام یا پیشگیری از آن اهمیت دارد؟

تشخیص زودهنگام دیابت نوع 1 در کودکان واقعاً اهمیت زیادی دارد، زیرا می‌تواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند. با شناسایی سریع نشانه‌ها و انجام آزمایش‌های لازم، می‌توان درمان مناسب را آغاز کرد و کنترل قند خون را بهبود بخشید.

این کار به کاهش خطر مشکلاتی مانند کتواسیدوز دیابتی، بیماری‌های قلبی و عروقی، و آسیب به کلیه‌ها و اعصاب کمک می‌کند.

علاوه بر این، پیشگیری از دیابت نوع 1 یا کاهش خطر ابتلا به آن می‌تواند کیفیت زندگی کودک را بهبود بخشد. با آموزش والدین و کودکان درباره علائم و عوامل خطر، می‌توان رفتارهای سالم را ترویج کرد و از شیوه‌های زندگی که ممکن است به ابتلا به دیابت منجر شود، جلوگیری کرد.

این اقدامات می‌توانند به کودک کمک کنند تا زندگی سالم و فعالی داشته باشد و عوارض دیابت را به حداقل برسانند.

مطلب ویژه: برای درمان زخم سوختگی چه کنیم؟

درمان و مدیریت دیابت در کودکان

درمان و مدیریت دیابت در کودکان شامل چندین جنبه کلیدی است که شامل موارد پایین خواهد بود:

1. کنترل قند خون: استفاده از انسولین برای مدیریت قند خون واقعاً حیاتی است. بچه‌های مبتلا به دیابت نوع 1 معمولاً باید انسولین تزریق کنند یا از پمپ‌های انسولین بهره ببرند. همچنین، پایش مداوم سطح قند خون با کمک دستگاه‌های اندازه‌گیری گلوکز توسط پزشک یا خود فرد می‌تواند به کنترل بهتر این وضعیت کمک کند.
2. تغذیه سالم: تنظیم یک رژیم غذایی متوازن و مناسب که شامل کربوهیدرات‌های پیچیده، پروتئین‌ها و چربی‌های سالم باشد، بسیار حیاتی است. والدین باید به میزان کربوهیدرات‌ها و زمان مصرف غذا توجه کنند تا قند خون کودک به طور پایدار تحت کنترل باقی بماند.
3. فعالیت بدنی: تشویق کودکان به ورزش منظم و فعالیت بدنی می‌تواند به کنترل قند خون و بهبود سلامت کلی آن‌ها کمک کند. علاوه بر این، فعالیت بدنی می‌تواند به کاهش استرس و بهبود کیفیت خواب نیز کمک کند.
4. آموزش و حمایت: آموزش کودکان و والدین در مورد دیابت، نشانه‌ها و نحوه مدیریت آن واقعاً اهمیت زیادی دارد. همچنین، حمایت اجتماعی و روانی می‌تواند به کودک کمک کند تا با زندگی با دیابت بهتر سازگار شود و احساس اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند.

مراحل انجام آنژیوگرافی پای دیابتی

نقش سبک زندگی در مدیریت این بیماری

سبک زندگی درست مانند تغذیه مقوی و ورزش تاثیر زیادی بر مدیریت دیابت در کودکان دارد. پروتئین‌های بدون چربی و چربی‌های سالم مانند آووکادو و روغن زیتون واقعاً در رژیم غذایی اهمیت زیادی دارند. همچنین، خوردن میوه‌ها و سبزیجات تازه به تأمین ویتامین‌ها و مواد مغذی ضروری کمک می‌کند.

ورزش‌های هوازی مثل دویدن و شنا به بهبود عملکرد قلب و عروق کمک می‌کنند و ورزش‌های مقاومتی هم به تقویت عضلات و افزایش متابولیسم کمک می‌کنند.

فعالیت‌های گروهی مثل فوتبال و والیبال علاوه بر اینکه شور و نشاط را افزایش می‌دهند، می‌توانند روحیه اجتماعی کودک را هم تقویت کنند. در ادامه بیشتر توضیح داده‌ایم:

نوع سبک زندگی	جزئیات
غذاها	– کربوهیدرات‌های پیچیده: نان کامل، برنج قهوه‌ای، حبوبات. – پروتئین‌ها: گوشت‌های بدون چربی، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، لبنیات کم‌چرب. – چربی‌های سالم: آووکادو، روغن زیتون، مغزها و دانه‌ها. – میوه‌ها و سبزیجات: میوه‌های تازه (مانند سیب، توت، پرتقال) و سبزیجات غیر نشاسته‌ای (مانند کلم، اسفناج، بروکلی).
ورزش‌ها	– ورزش‌های هوازی: دویدن، دوچرخه‌سواری، شنا، پیاده‌روی. – ورزش‌های مقاومتی: تمرینات با وزنه یا باندهای مقاومتی. – ورزش‌های گروهی: فوتبال، بسکتبال، والیبال. – فعالیت‌های روزمره: بازی‌های فعال، پیاده‌روی‌های خانوادگی.

نقش پزشکان متخصص جراحی در درمان زخم‌های دیابتی

سوالات متداول