ماگوت تراپی زخم

ماگوت تراپی یا لارو درمانی، روشی نوین و علمی برای پاکسازی و درمان زخم‌های مزمن است که با استفاده از لاروهای استریل مگس Lucilia sericata انجام می‌شود. این لاروها با ترشح آنزیم‌های ویژه، بافت مرده را نرم و تجزیه کرده، بدون آسیب به بافت سالم آن را می‌زدایند. همزمان، با خواص ضدباکتریایی خود عفونت را کاهش داده و با تحریک رگ‌زایی، روند ترمیم زخم را تسریع می‌کنند. این روش به‌ویژه در زخم پای دیابتی، زخم بستر، سوختگی عفونی و عفونت‌های پیچیده پس از جراحی کاربرد دارد و می‌تواند خطر قطع عضو را کم کند. ماگوت تراپی مزایایی چون هزینه کمتر، کاهش نیاز به جراحی دبریدمان و کوتاه کردن دوره درمان را دارد. اجرای آن به دو شیوه بایوبگ یا لارو آزاد انجام شده و پس از ۳ تا ۴ روز، لاروها همراه با بافت نکروزه برداشته می‌شوند. مراقبت دقیق بعد درمان، کلید موفقیت این روش بیولوژیک و کم‌تهاجمی است.

“Maggot therapy is a type of biotherapy involving the introduction of live, disinfected maggots into non-healing skin and soft-tissue wounds to clean out necrotic tissue and promote healing.”

ماگوت‌تراپی نوعی بیوتراپی است که با وارد کردن لاروهای زنده و استریل‌شده مگس به زخم‌های پوستی و بافت نرم که بهبود نمی‌یابند، انجام می‌شود تا بافت نکروتیک پاک‌سازی و روند ترمیم تسریع شود.
منبع: wikipedia

 ماگوت‌تراپی

کاربردهای ماگوت تراپی

ماگوت تراپی روشی نوین برای پاکسازی زخم‌های مزمن و آلوده است که با بهره گیری از لارو استریل مگس Lucilia sericata انجام می‌شود. این روش در زخم پای دیابتی، زخم بستر، سوختگی عفونی، عفونت‌های پیچیده بعد جراحی و زخم‌های سرطانی کاربرد دارد. لاروها با ترشح آنزیم‌های طبیعی، بافت مرده را بدون آسیب به بافت سالم تجزیه می‌کنند و با خاصیت ضد باکتری خود بار میکروبی را کاهش می‌دهند. علاوه بر تسریع ترمیم، ماگوت تراپی باعث کاهش بوی نامطبوع و بهبود جریان خون زخم می‌شود. این روش بیولوژیک، کم تهاجمی و مقرون به صرفه، گزینه‌ای مؤثر در تیم درمانی مدرن است.

زخم پای دیابتی

زخم پای دیابتی یکی از جدی‌ترین عوارض بیماری دیابت است و در بسیاری از موارد به دلیل عفونت و نکروز بافت، خطر قطع عضو را به همراه دارد. ماگوت تراپی به عنوان یک روش بیولوژیک برای درمان زخم پای دیابتی ، بدون نیاز به جراحی تهاجمی، می‌تواند بافت مرده را به صورت انتخابی حذف کند. لاروهای استریل با ترشح آنزیم‌های طبیعی بافت نکروزه را مایع کرده و با مکش تغذیه‌ای خود آن را پاکسازی می‌کنند. در عین حال با خواص ضد باکتریایی، بار میکروبی زخم را کاهش داده و با تحریک جریان خون و رگ‌زایی، زمینه ترمیم طبیعی بافت را فراهم می‌سازند. نتیجه آن، کاهش التهاب، کنترل بوی نامطبوع، و ایجاد بستر سالم برای ترمیم پوست است. این روش برای بیمارانی که شرایط جراحی سنتی را ندارند، یک گزینه مؤثر و کم خطر محسوب می‌شود و احتمال بهبود را به طرز معناداری افزایش می‌دهد.

لارو تراپی

زخم بستر

زخم بستر یا زخم فشاری در اثر فشار طولانی‌مدت بر پوست و کاهش جریان خون به بافت ایجاد می‌شود و به سرعت می‌تواند دچار عفونت و نکروز شود. ماگوت تراپی با استفاده از لاروهای استریل، رویکردی هدفمند برای پاکسازی این زخم‌ها ارائه می‌دهد. این لاروها قادرند بافت مرده را بدون آسیب به بافت سالم جدا کنند و با ترشحات ضد میکروبی خود بار عفونت را کاهش دهند. برای بیماران بستری طولانی‌مدت که تحرک کمی دارند، درمان زخم بستر با این روش بر مهار پیشرفت عفونت، به کاهش بوی ناخوشایند و ترشحات کمک می‌کند. مکانیسم درمان به گونه‌ای است که با تحریک تولید بافت گرانوله و بهبود جریان خون، فرایند ترمیم را فعال می‌کند. مزیت مهم آن کاهش نیاز به دبریدمان جراحی است که برای بسیاری از بیماران پرخطر یا ضعیف، یک انتخاب ایمن و مقرون به صرفه محسوب می‌شود.

سوختگی عفونی

سوختگی‌های عفونی یکی از چالش‌برانگیزترین انواع زخم هستند که به دلیل تجمع بافت نکروزه و بار میکروبی بالا، به سختی ترمیم می‌شوند. ماگوت تراپی در این موارد با دقت و هدفمندی، بافت غیر زنده را تجزیه کرده و سطح زخم را برای ترمیم یا پیوند آماده می‌سازد. لاروهای استریل با ترشح آنزیم‌های پروتئولیتیک، بافت مرده را به مواد مایع قابل جذب تبدیل می‌کنند و ضمن کاهش بار عفونت، محیط زخم را به سمت شرایط بهداشتی مطلوب سوق می‌دهند. این روش باعث تسریع در پاکسازی، کاهش التهاب، و رفع بوی ناخوشایند ناشی از عفونت می‌شود. به دلیل غیر تهاجمی بودن، در مقایسه با جراحی سنتی، برای بیماران با وضعیت عمومی ضعیف مناسب‌تر است. ماگوت تراپی در سوختگی‌های گسترده یا پیچیده، نقش قابل توجهی در کاهش حجم نکروز و روند درمان زخم سوختگی دارد.

عفونت های پیچیده بعد جراحی

عفونت‌های پیچیده بعد از جراحی، به ویژه در نواحی با دسترسی دشوار یا در بیماران با مقاومت میکروبی، می‌توانند روند درمان را طولانی و خطرناک کنند. ماگوت تراپی در این شرایط با مکانیسم انتخابی پاکسازی بافت نکروزه، امکان کنترل و مدیریت عفونت را فراهم می‌آورد. لاروهای استریل با ورود به شکاف‌ها و فضاهای کوچک محل زخم، بافت مرده را تجزیه کرده و آن را از بین می‌برند. این فرآیند همراه با کاهش بار میکروبی و تعدیل pH زخم، سرعت ترمیم را افزایش می‌دهد. نتیجه آن، کاهش نیاز به مداخلات جراحی مجدد و بهبود کیفیت بستر زخم برای ترمیم طبیعی است. به عنوان یک روش کم تهاجمی و مقرون به صرفه، ماگوت تراپی می‌تواند برای بیمارانی که دچار عوارض شدید پس از عمل هستند، جایگزینی ایمن و مؤثر در کنار دیگر روش های درمان‌ زخم جراحی باشد.

زخم های سرطانی

زخم‌های سرطانی به دلیل رشد غیر طبیعی بافت و کاهش قدرت ترمیم، اغلب دچار نکروز، عفونت و بوی شدید می‌شوند. ماگوت تراپی در این بیماران هدف اصلی را بر کاهش حجم بافت مرده، کنترل بار باکتریایی و بهبود کیفیت زندگی متمرکز می‌کند. لاروهای استریل با مکانیسم طبیعی خود، بافت نکروزه را به طور کامل حذف کرده و به کاهش بوی نامطبوع زخم کمک می‌کنند. هرچند این روش درمان خود سرطان نیست، اما با ایجاد محیطی تمیز و بدون عفونت، درد و آزار ناشی از زخم را کاهش می‌دهد. بیماران و تیم درمان از این روش برای بهبود وضعیت عمومی، ارتقای بهداشت زخم و افزایش تحمل بیمار در دوره‌های طولانی بیماری استفاده می‌کنند. ماگوت تراپی در این زمینه به عنوان یک مداخله حمایتی، کیفیت مراقبت تسکینی را به شکل چشمگیری ارتقا می‌دهد.

لارو درمانی برای درمان زخم های عفونی 

لارو، به همان نوزاد کرمی شکل برخی از حشرات گفته می شود که در بدو تولد علاقه ی بسیار زیادی به تغذیه دارند. در روش لارو درمانی این نوزادان حشرات مامور خوردن بخش های عفونی و بافت های متعفن زخم که دیگر بهبود نخواهند یافت، می شوند. چرا که در چنین زخم هایی باکتری هایی که دیگر به انواع آنتی بیوتیک و داروهای دیگر مقاوم شده اند، شروع به رشد می کنند و این باعث می شود که زخم به انواع داروها و روش های درمانی موجود پاسخ ندهد و روز به روز پیشرفت کند. از آن جا که تحمل بیمار برای درمان از این طریق بسیار کم است و روش مطلوبی برای درمان از نظر بیمار، محسوب نمی شود، اما به دلیل اثر بخشی بسیار بالایی که دارد، هنوز هم روش لارو درمانی، بسیار زیاد مورد استفاده قرار می گیرد.

تاثیر لارو تراپی بر روی زخم

لاروها به واسطه قلاب های دهانیشان، قسمت های مرده زخم را خراش داده و با ترشح آنزیم هایی بافت های مرده را به حالت نیمه مایع یا سوپی شکل درآورده و آن را می مکد. بزاق لاروهای نوعی آنتوبیوتیک Allantoin است.

لاروها ترشحاتی دارند که باعث بهبود زخم و به وجود آمدن فیبروبلاست ها می شوند. ترشح مداوم و زیاد بزاق لاروها سبب شستشوی زخم می شوند. لاروها فعالیت و جنب و جوش زیادی در زخم دارند که به علت ماساژ خفیفی که در زخم ایجاد می کنند باعث خون رسانی بهتری می شوند. لاروها موادی تشرح کرده که باعث به وجود آوردن فیبروبلاست ها و تسریع در بهبودی زخم می شوند.

لارو درمانی علاوه بر این که به درمان دیابت کمک می کند، برای درمان زخم بستر، مقابله با آبسه، زخم های پوستی، زخم های سرطانی، عفونت استخوان و زخم های حاصل از سوختگی نیز استفاده می شود.

فواید ماگوت تراپی

در صورت عدم درمان زخم ها با روش های درمانی دارویی و جراحی، لاروتراپی به عنوان آخرین روش درمانی زخم استفاده می شود. هنگامی که سلامت بیمار در خطر است و یا قادر به تحمل آنتی بیوتیک نیست درمان زخم با لارو انتخاب مناسبی است. لاروها در یک زخم باز، بافت مرده را از بین برده و زخم را از باکتری پاک سازی می کنند. برخی فایده های این روش نسبت به روش های دیگر درمانی عبارتند از:

  1. در لارو درمانی نیاز به جراحی و برداشتن بافت عفونی نیازی نیست.
  2. زمان درمان در این روش کوتاه است. (۳ روز در زخم های عفونی و ۴ ماه در زخم های عفونی دیابتی)
  3. نیاز به بستری شدن در بیمارستان نیست.
  4. هزینه درمان بسیار کم است.
  5. در طول درمان تنها به اکسیژن نیاز است.
  6. بار میکروبی موجود در بستر زخم را کاهش می‌دهد
  7. لایه های مرده، اسلاف و نکروز روی زخم را تجزیه و حذف می‌کند
  8. سبب افزایش بافت گرانوله و خون رسانی بیشتر در بستر زخم می‌شود.
مزیتشرح مختصر
کاهش نیاز به جراحی دبریدمانحذف بافت مرده بدون عمل تهاجمی
کوتاه‌تر شدن زمان ترمیمتسریع تشکیل بافت سالم و کاهش مدت بستری
هزینه درمان مقرون به صرفهکاهش استفاده از منابع گران و پیچیده
کاهش بار عفونتخاصیت ضد باکتری و کاهش باکتری‌های مقاوم
رضایت بیشتر بیماردرد کمتر، نتایج قابل قبول و همکاری بهتر
مناسب برای بیماران پرخطرایمن برای بیماران با شرایط عمومی ضعیف

لارو درمانی برای درمان چه زخم هایی مناسب است؟

لارو درمانی تقریبا برای بهبود تمام زخم ها مناسب است. مگوتوتراپی به بهبود زخم های مزمن کمک کرده و در درمان زخم های پای دیابتی نیز موثر است. برخی از زخم هایی که این روش درمانی بر آن تاثیر می گذارد شامل:

  • زخم های پوستی نکروتیک (مرده) و زخم های بافت نرم
  • زخم های فشاری
  • زخم های موضوعی وریدی
  • زخم پای دیابتی
  • زخم های ترمیم نشده آسیب ها و یا جراحی

روش درمان زخم با لارو

در ماگوت تراپی ابتدا تخم مگس های ضدعفونی شده و کیفیت و استریل بودن آن ها ارزیابی می شود. سپس به ازای هر سانتی متر زخم، ۵ الی ۱۰ عدد لارو بر روی زخم بیمار قرار داده می شود. پس از مکیدن عفونت زخم و بهبود زخم، لاروها زخم را ترک می کنند. برای زخم های بزرگ تر ۵۰ الی ۶۰۰ لارو استفاده می شود. زخم های کوچک حداکثر یک هفته و زخم های بزرگ، حداکثر تا ۶ هفته به طور کامل درمان می شود. تعویض سه روز یک بار لاروها ضروری است.

درمان زخم به روش لارو درمانی به این صورت است که کرم های مخصوص مانند لارو مگس که در روش های بالینی استفاده می شود . بر روی زخم قرار داده می شود. این لاروها به خوبی نمی توانند بافت زنده را هضم کنند و فقط بافت مرده را می خورند. این کرم ها طبق غریزه طبیعی خود از بافت زنده دور می شوند تا ماده مرده را پیدا کنند. زمانی که بافت مرده مدنظر آن ها تمام می شود به منظور جستسجوی بافت مرده دیگر، محل را ترک خواهند کرد. این لاروها زمانی که برای درمان زخم مورد استفاده قرار می گیرند، به مدت دو تا سه روز در محل زخم قرار می گیرند. معمولا یک پانسمان بر روی این لاروها قرار می گیرد تا مانع حرکت لاروها پس از اتمام بافت مرده شود.

روش ماگوت تراپی

دستورالعمل انجام ماگوت تراپی (گام به گام)

آماده‌سازی بیمار

پیش از شروع، زخم بیمار باید به‌طور کامل معاینه شده و وضعیت عمومی بیمار از لحاظ بیماری‌های زمینه‌ای (به‌ویژه دیابت، مشکلات انعقادی یا نقص ایمنی) بررسی گردد. تاریخچه زخم، علت اصلی و درمان‌های پیشین یادداشت شود تا طرح درمان بهینه انتخاب شود. موارد منع مصرف مانند خونریزی فعال یا زخم خشک کاملاً نکروتیک مشخص گردد. بیمار و خانواده‌اش از مزایا، عوارض احتمالی و پیگیری‌های درمان آگاه شوند. در نهایت رضایت‌نامه کتبی برای انجام فرآیند ثبت شود.

آماده‌سازی زخم

محیط درمان باید استریل و با تهویه مناسب باشد تا خطر آلودگی کاهش یابد. زخم ابتدا با محلول نرمال‌سالین یا ضدعفونی‌کننده ملایم شست‌وشو و بافت‌های خشک و اجسام خارجی غیرضروری برداشته می‌شود. اگر ترشح چرکی فراوان یا بافت نکروتیک خشک وجود دارد، تا حد امکان قبل از وارد کردن لاروها، دبریدمان مکانیکی جزئی صورت گیرد. ابزارها، بایوبگ یا لاروهای استریل و پانسمان‌ها باید آماده و در دسترس باشند. تیم درمان لباس، دستکش و محافظ چشمی استفاده کند.

کاربرد لاروها در زخم

بسته به نوع پانسمان انتخابی (BioBag یا روش آزاد)، تعداد لاروها متناسب با سطح زخم (تقریباً ۵ تا ۱۰ لارو در هر سانتی‌متر مربع) تعیین می‌شود. در روش بایوبگ، لاروها در داخل توری استریل مخصوص قرار گرفته و روی زخم گذاشته می‌شوند تا خروج آن‌ها ممکن نباشد. در روش آزاد، لاروها مستقیماً روی زخم رها شده و سپس پانسمان نگه‌دارنده و تنفسی گذاشته می‌شود. لاروها به‌محض تماس با بافت نکروتیک، فعالیت تغذیه‌ای و ترشح آنزیم‌های تجزیه‌کننده را آغاز می‌کنند. پانسمان باید تنفس لارو را تضمین کند و از خفگی آن‌ها جلوگیری شود.

مراقبت بین جلسات درمان

در طول دوره درمان (۴۸ تا ۷۲ ساعت)، زخم باید از رطوبت زیاد و تماس مستقیم با آب محافظت شود، زیرا آب باعث مرگ لاروها می‌شود. بیمار باید از فشار آوردن به ناحیه زخم و ایجاد اختلال در پانسمان خودداری کند. در صورت بروز درد، بو یا افزایش ترشحات، پزشک یا پرستار باید زخم را بررسی نماید تا از عفونت ثانویه جلوگیری شود. تیم درمان باید علائم حیاتی و وضعیت عمومی بیمار را کنترل کند. آموزش لازم برای آگاهی از نشانه‌های هشدار به بیمار داده شود.

برداشت لاروها

پس از گذشت بازه ۴۸–۷۲ ساعته، لاروها باید به‌طور کامل از زخم خارج شوند. این کار با شست‌وشوی آرام زخم با نرمال‌سالین و استفاده از پنس استریل برای لاروهای باقی‌مانده انجام می‌گیرد. پانسمان تمیز و مرطوب روی زخم گذاشته و روند ترمیم ارزیابی می‌شود. در صورتی که بافت نکروتیک باقی مانده باشد، جلسات بعدی ماگوت‌تراپی برنامه‌ریزی می‌شود. گزارش کامل عملکرد و واکنش زخم در پرونده بیمار ثبت شده و اقدامات کمکی مانند کنترل قند خون یا آنتی‌بیوتیک در صورت لزوم ادامه می‌یابد.

مراقبت‌های پس از درمان

  • پرهیز از تماس آب و گرما با پانسمان.
  • محدودیت در فشار مستقیم بر زخم.
  • کنترل بو و ترشحات (طبیعی است).
  • استفاده از مسکن طبق نظر پزشک در صورت درد یا خارش.

میزان اثر بخشی لارو تراپی تا چه حد می باشد؟

شواهدی وجود دارد که حاکی از این است که، استفاده از لارو درمانی برای زخم های تروماتیک که دیگر امیدی به بهبودی  آن ها وجود نداشته است، جواب داده است و نتایج بسیار رضایت بخش بوده است. این نوع زخم ها عبارتند از : زخم های فشاری، زخم های دیابتی، زخم های دکوبیتال، زخم های عصبی عضلانی و عروقی، کروک استخوانی،  فلوسیت نکروتیس فاسییت، زخم های عفونی پس از عمل جراحی عفونت ها و سوختگی ها و….

 این روش درمانی نقش بسیار مهمی در درمان و تسکین انواع خاصی از تومور یا ضایعات قارچی دارد که ممکن است به دلایلی استفاده از روش های دیگر از جمله جراحی، برای درمان آن ها امکان پذیر نمی باشد.

عوارض لارو درمانی

عوارض جانبی لارو درمانی رایج نیستند اما در برخی موارد نادر اتفاق می افتند.

یکی از عوارض ماگوت تراپی اضطراب است. لذا آماده سازی روانی بیمار قبل از شروع ماگوت تراپی بسیار اهمیت دارد.

برای این کار تمامی مراحل درمان را به طور کامل برای بیمار توضیح می‌دهیم.

از عوارض دیگر می‌توان به درد و خونریزی هم اشاره کرد.

عارضهراهکار کوتاه
درد یا ناراحتیمسکن خفیف و آموزش بیمار
واکنش آلرژیکبررسی سابقه و قطع درمان در صورت شدت
بوی نامطبوعتعویض پانسمان و تهویه مناسب
عفونت ثانویهاستفاده از لارو استریل و محیط تمیز
خروج لارومهار با پانسمان یا بایوبگ
خونریزی خفیفاحتیاط در بیماران با اختلال انعقادی

آیا لارو درمانی درد دارد؟

هنگام لارو درمانی ممکن است دردی شبیه خارش در محل زخم احساس شود. بیمار این درد را معمولا در 24 الی ۳۰ ساعت پس از آغاز درمان احساس می‌نماید. یعنی زمانی که لاروها به اندازه کافی بزرگ شده و حرکات آنها حس می‌شود. بعد از برداشتن لاروها، درد برطرف خواهد شد. 

موارد منع انجام

  • حساس به چسب، لاروها ، تخم مرغ و سویا
  • بیمار مبتلا به اختلال انعقادی
  • زخم عمیق تونل زنی
  • در صورت عدم درمان مناسب
  • بیمار مبتلا به پیودرما گانگرونوزوم
  • زخمی که احتمالاً با سیستم عصبی مرکزی ، رگ های خونی بزرگ ، حفره های بدن یا اندام های حیاتی ارتباط نزدیک دارد.

سوالات رایج درباره لارو تراپی

چرا در ماگوت‌تراپی اغلب از گونه Lucilia sericata استفاده می‌شود؟

زیرا این گونه به شکل اختصاصی از بافت‌های مرده تغذیه می‌کند و احتمال آسیب به بافت سالم را به‌حداقل می‌رساند، ضمن آنکه قابلیت پرورش استریل و کنترل‌شده بالایی دارد.

آیا ماگوت‌تراپی می‌تواند به‌عنوان روش پیشگیری از عفونت در زخم تازه عمل کند؟

خیر، این روش عمدتاً برای زخم‌های مزمن یا آلوده به بافت نکروتیک استفاده می‌شود و برای زخم تازه، مراقبت استاندارد و رعایت اصول استریل‌سازی کافی است.

در صورت حساسیت بیمار به ماگوت، چه جایگزینی پیشنهاد می‌شود؟

می‌توان از روش‌های دبریدمان آنزیمی یا جراحی مکانیکی استفاده کرد که با آنزیم‌های تجزیه‌کننده یا ابزار جراحی، بافت مرده برداشته می‌شود.

آیا امکان استفاده خانگی از ماگوت‌تراپی وجود دارد؟

خیر، استفاده خانگی خطر آلودگی، عدم کنترل بر رشد لارو و بروز عفونت ثانویه را دارد و اجرای این درمان صرفاً باید تحت نظر تیم درمان آموزش‌دیده انجام شود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *